🎖📜🖋توسعه و پیشرفت ملّتها، مدتها در قلمرو کار و صلاحیت اقتصاددانان و متخصصین فن بوده که راه حلها و طرحهایی نیز ارائه داده و به اجرا گذاشتهاند. لیکن مسائل بیشماری که توسعه و پیشرفت اقتصادی به همراه میآورد، تا حدود زیادی از حیطه صلاحیت انحصاری متخصصان علوم اقتصادی و فنی بیرون است. امروزه توسعه اقتصادی با نتایج اجتماعی و فرهنگی بیشمار نیز همراه است و هر اقدامی که بیتوجّه به ابعاد انسانی انجام شود به شکست غیر قابل اجتناب و یا به راههای بن بست می انجامد. برای نیل به این منظور ظاهراً یک راه حل کلی وجود ندارد و هر موردی راه حل خاص میطلبد و البته خطوط مشترک و یک رشته مسائل اصلی را همه جا میتوان یافت. مسائلی که زائیده امید و آرزوهای مشابه همه کشورهاست و برای نیل به این اهداف مشترک، باید مسائل را در دو سطح مختلف و از
دو دیدگاه متمایز ملّی و جهانی مطرح کنیم. در مقیاس ملّی قبل از هر چیز باید تکیه را بر آموزش و فرهنگ گذاشت. پیشرفت و توسعه اقتصادی ملازمه با آموزش در همه سنین و همه سطوح اجتماعی دارد و در راه تحقّق این منظور باید از همه کس و همه چیز مدد گرفت. باید از وجود پدران و مادرانی که سُنّتهای فرهنگی را در خانواده به کودکان منتقل میکنند و از دانش جوان فارغالتحصیل دانشگاهی که دانش خود را به محل کار خویش یا روستاها میبرد و در پیکار با بیسوادی مشارکت میجوید بهره گرفت.
علاوه بر این، همه وسایل و اماکن عمومی، پارکها، کتابخانهها، مطبوعات، رادیو، تلویزیون و سینما باید در اختیار برنامههای آموزشی گذاشته شود و باید به یک آموزش عام، جامع و همهجانبه همت گماشت که در آن سنّتهای ملّی، نوآوری و تجارب تازه دوشادوش هم باشد. توسعه هنگامی از یک مفهوم عمیق برخوردار است که موجبات عدالت اجتماعی را فراهم آورد و در هر طرح که این هدف عمده فراموش شود، بی شک نتایج غیر قابل تصور برای جامعه ببار میآورد. پیشرفت اقتصادی غالباً محیط زیست جامعه را به تباهی میکشاند و نباید اجازه داد که دستاوردهای دیرینه ملّی دیرینه در راه اجرای هدفهای توسعه و پیشرفت قربانی شود. ما در کشورمان همیشه سؤالاتی اینگونه را با خود در میان گذاشتهایم و باید اعتراف کرد که دشواریها بسیار است. اما تلاش ما برای غلبه بر دشواریها نیز بی نتیجه نبوده است. در مقیاس جهانی، جامعه بینالمللی وظیفه دارد که برای هر کشور شرایطی فراهم سازد تا بتواند در پرتو آن به آمال و آرزوهای ملّی خود جامه عمل بپوشاند و وظیفه دارد تجارب دیگران را در اختیار محرومان بگذارد و به یاری افرادی که به این تجارب نیاز دارند، بشتابد. امّا آنچه بیشتر اهمیّت دارد اینست که یک مجموعه اخلاقی بینالمللی بسط و گسترش یابد، زیرا بدون چنین کاری دگرگونی عمیق جامعه بینالمللی ممکن نیست. مسئله اخلاق محدود به محیط بینالمللی نمیشود و در سطح ملّی نیز به صورت یک مسئله اساسی مقامی رفیع دارد. ما امروز در
دو جهان زندگی میکنیم،
جهان اغنیا و جهان فقرا و به تعبیر دیگر، جهان شمال و جهان جنوب. وظیفه اساسی بشریت است که فاصله بین این دو جهان را از میان بردارد. البته در این کار هدف این نیست که به یک جهان یکپارچه تیره و تار برسیم، بلکه باید به هزار و یک جهان دست یابیم که در عین تنوع، بتوانند با انسجام و مساوات در کنار یکدیگر زندگی کنند.
بخشی از نوشتار علیاحضرت شهبانو در مجله سیاسی فرانسوی "دو جهان"؛ عنوان مقاله:
"توسعه به گونهای دیگر"؛ بهمن ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
#lionsuniran @lionsunorder