خبرمازندران 🇮🇷🇮🇷

🔻 راهکار برون رفت از وضعیت کنونی اقتصاد ایران چیست؟
✍️ روزبه مفیدیان*

🌐 فرایند پیشرفت علمی ایران نه تنها خیلی سریع بوده، بلکه از نظر الگوی اروپایی نیز کیفیتی متفاوت داشته است. پیشرفت های اخیر در زمینه کشاورزی به عنوان پایه اقتصادی جوامع پیشرفته ابتدا توسط صنعتی شدن، سپس به اصطلاح «جامعه اطلاعاتی» و در نهایت با #اقتصاد_دانش_بنیان به مرحله کنونی رسید. کشورهای حوزه خلیج فارس که به عنوان اقتصاد دیر طبقه بندی می شوند، در واقع تلاش می کنند تا به طور مستقیم از یک اقتصاد مروارید/ماهیگیری به یک اقتصاد دانش بنیان، گذار کنند. آنها مجبور به #اختراع یا نوآوری نیستند، اما قادر به توسعه خود در یادگیری یا #تقلید هستند؛ آنها با استفاده از وضعیت مطلوب مالی خود برای وارد کردن فناوری ها، دانش و نیروی انسانی موجود در جاهای دیگر استفاده می کنند.

✅ به منظور برون رفت از وضعیت فعلی اقتصادی در ایران، واقعیت این است که تغییرات باید آغاز شود، زیرا مدل اقتصادی فعلی، #مدل_نفتی است و اقتصاد کشورهای منطقه تحت فشارهای شدید قرار گرفته است. در حال حاضر درآمد نفت و گاز به اندازه کافی برای تامین مالی سیستم های رفاهی گسترده و بسیار سخاوتمندانه است. تکیه بر این مسائل مربوط به دو نوع مختلف سیاست است.

1️⃣ اولین هدف این است که هزینه های مربوط به بودجه دولتی کاهش یابد یعنی با کاهش نقل و انتقالات با پرداخت هزینه برای خدمات خاص (آب و برق).

2️⃣ نوع دوم سیاست با هدف افزایش درآمد دولت و در عین حال درآمد شهروندی است. یکی از راهکارها این است که خواستار تنوع اقتصادی در مقابل وابستگی به نفت و گاز، یعنی ایجاد بخش های تولیدی واقعی باشیم. هر دو راهبرد مستلزم بازگشت به نقش برجسته ای است که #بخش_خصوصی در اقتصاد آن را به عهده دارد.

💫 مفهوم اقتصاد دانش بنیان چیست؟
موفقیت اقتصادی به طور فزاینده ای بر استفاده موثر از دارایی های نامشهود مانند دانش، مهارت ها و پتانسیل های نوآورانه، اصطلاح اقتصاد دانش بنیان برای توصیف این ساختار اقتصادی در حال ظهور استفاده می شود. این تعریف، دو ویژگی مهم اقتصاد دانش بنیان را در بر می گیرد. اولا، تغییر تمام بخش ها در یک جامعه به سمت یک اقتصاد مبتنی بر دانش تاثیر می گذارد. ثانیا، اقتصاد دانش بنیان باید به عنوان یک گذار شناخته می شود که بخشی از یک پروسه طولانی مدت است که طی دهه ها ادامه خواهد یافت. افزایش رضایتمندی در این چارچوب نه به معنای پایان دادن به خود اقتصاد و نه ابزار قدرت بخشیدن به این فرایند است، بلکه یک مفهوم است که به طور مستقیم با #پارادایم_اقتصادی نئولیبرالی که در آن کشورها یا شهرها در سراسر جهان برای کسب و کار و رشد رقابت می کنند، مرتبط است. منشأ #نئولیبرالی این مفهوم در توانمندسازی شتابدهنده هایی است که در پشت رشد اقتصاد دانش بنیان وجود دارند.

🔷 در نتيجه، بخش زيادي از مشکلات ساختاري در اطراف #نظام_آموزشي وجود دارندکه منافع حاصل از تحقيقات و سودمندي آموزش ارائه شده به جامعه را کاهش مي دهد. تاسف برانگیز است که چگونه چنین نظام دانشگاهی، فارغ التحصیلان خود را برای نقش فعال در اقتصاد دانشی آینده آماده می کند، در حالی که سیاست های واقعی در کشورهای حوزه خلیج فارس در حال حاضر بر پیشرفت در سیستم های آموزشی خود تأکید دارند. در حالی که تحول به اقتصاد دانش بنیان می تواند پاسخ منطقی به رکود فعلی اقتصادی ایران باشد، اما نمی تواند به سرعت و به آسانی انجام شود و مزایای مثبت این تحول تنها در دراز مدت ممکن است. بنابراین برای آینده قابل پیش بینی، ایران باید به #تولید_فناوری و نیروی انسانی جوان متکی باشد تا اقتصاد خود را از بازار نفتی به #مرزهای_دانش نزدیک کند.

* کارشناس حوزه نفت و انرژی /مشاور بنیاد نخبگان استان مازندران

🗓 شنبه ۷ اردیبهشت ۱۳۹۸

🆔 @khabaremazandaran