ریشه‌یابیِ شکست و فروپاشیِ ایران‌شهر به‌دنبالِ حمله‌ی اعراب به ایران

نخست‌آنکه نام این رویداد «حملهٔ اعراب به ایران» نبوده‌است و این نامگذاری غلط است؛ چراکه اعراب فقط یک‌بار به ایران حمله‌نکردند؛ بلکه آن‌ها «فقط یک‌بار پیروز شدند»؛ نام این رویداد «فروپاشیِ ایران» بود؛ و نه یورشِ تازیان.

باید از این تصوّرِ غلط که «فروپاشیِ ایران» طی حملهٔ تازیان یک رویدادِ کاملاً ناگهانی بوده بیرون‌بیایبم؛ و به این واقعیت پی‌ببریم که این‌اتفاق، رخدادی دنباله‌دار و سلسله‌وار بوده‌است که رشته‌ای از اتفاقات و رویدادهای پشت‌سرهم بود که به‌آن انجامید.

اصلاً گیریم‌که‌ اعراب در نبردِ قادسیه از ایرانیان شکست‌می‌خوردند؛ آیا شر این‌رویداد از سرِ ایران کم‌می‌شد؟ مسلماً هرگز؛ و آن‌ها دوباره در یک یا دو قرن بعد به ایران حمله‌می‌کردند؛ همانطور‌که آن‌ها از آغازِ سلسله‌ی‌ساسانیان به ایران حمله‌می‌کردند و در این رشته‌حملاتِ خود «تنها یک‌بار» به‌پیروزی‌رسیدند و آن هم عَدلْ درزمانی بود که اوضاعِ ایران آشفته‌تر از هرزمانی‌دیگر بود و سلسله‌رویدادهای زنجیرواری درانتها به‌ شکستِ ایرانیان درمقابل تازیان می‌انجامید.

اگر بخواهیم به‌عقب و به رشته‌رویدادهای قبلی برگردیم، من می‌توانم نقطهٔ‌عطف سلسلهٔ‌ساسانیان را «کودتای بهرام چوبین» بخوانم؛ چراکه او بااین‌کار «راه‌ورسمِ کودتا» را در ایرانِ ساسانی بناگذاشت و اتفاقاً یکی‌از دلایل اصلی فلج‌شدنِ دولت ساسانی همان کودتاهای پی‌درپی‌ای بود که پس‌از مرگِ شیرویه توسط سپهسالاران و نظامیان به‌وقوع‌‌پیوست؛ و نه‌تنها به مرگ و قلع‌وقمعِ این‌سرداران توسطِ خودشان و متعاقبِ‌آن ضعیف‌شدنِ بی‌سابقه‌ی ارتشِ ایران انجامید؛ بلکه دیوانسالاریِ ساسانیان را نیز ازکارانداخته و افزون‌براین، از اعتبار و مشروعیت ساسانیان نیز نزد پادْرَمِ ایران (تودهٔ ملت ایران) بسیار کاست.

حال نمی‌توان تمامی بار‌گناه را بردوشِ بهرام‌چوبین انداخت و ورا تنها گناهکارِ داستان خواند؛ اگرچه چوبین به‌راستی خیانت‌کرد؛ ولی خودِ او نیز طی رویدادهایی که پیشتر افتاده‌بود بود که تصمیم‌به خروج و کودتا، و خیانت‌به شاه گرفت؛ و آن رویداد برخورد بسیارناشایست و توهین‌های عجیب و بی‌سابقه‌ی شاه هرمز چهارم به او بود؛ به سرداری که به‌راستی سردارِ شایسته‌ی ایران‌زمین بود و برای دفاع‌از این مرزوبوم زندگانیِ خود را کف دست خویش گذاشته‌بود. من هسته‌ی اصلیِ سلسله‌رویدادهایی را که به سقوطِ ایران انجامید «‌عملکرد فاجعه‌بارِ هرمز چهارم» می‌دانم.


#سقوط_ساسانیان
#حمله_جنایات_اعراب_در_ایران
https://t.center/ketabkhaFFRF