☢🔶؎°
🔶؎°
🔶؎°
🔸؎°
🔸🔶🔷🔹🔶🔹🔸🔸💢#بیشتر_بدانیم‼️گاهشماری بومی رایج در
#مازندران، ادامهی منطقی تقویم و گاهشماری کهن
#ایرانی است که کاربرد آن در
#مازندران، یکی از منسجمترین و منظمترین موارد استعمال در تمام
#ایران است. این گاهشماری، همان تقویم یزدگردی یا فرسی است که کاملاً به صورت سنتی و سینهبهسینه و البته منطبق با بنیانهای منطقی آن در میان مردم
#مازندران عمومیت دارد. عموم اسناد و مدارک، مبداء گاهشماری طبری را برابر با فرمانروایی « گیلگاوباره » در سال 24 شمسی (= 645 میلادی) نوشتهاند اما در سکههای امرای طبرستان (اسپهبدان) و همچنین حکام اسلامی طبرستان، تا حدود سال ۱۶۳ هجری، ضرب سکه، با تاریخ وفات یزدگرد، آخرین پادشاه ساسانی، در سال 31 هجری (= 652 میلادی) نیز رواج داشت که به تدریج در سده های بعد جای خود را به گاهشماری یزدگردی داده است.
گاهشماری
#مازندرانی، دارای دوازده ماه 30روزه بعلاوهی 5 روز افزوده با نام « اندرگاه »، « تروفته »، « پنجیک »، « مختاره »، « خمسه مسترقه » یا « پنجهی دزدیده » است که در
#مازندران به آن « پِتَک » میگویند. لذا با احتساب این پنج روز، مدت یک سال یزدگردی، در مجموع 365روز میشود. این گاهشماری « کبیسه » ندارد و سرسال در آن هر 4 الی 5 سال، یک روز از اعتدال بهاری فاصله میگیرد و مجدداً پس از گذشت 1508سال به اعتدال برمیگردد.
نام ماههای گاهشماری
#مازندرانی به ترتیب زیر است:
🔸1- فردینهماه
🔸2- کرچهماه
🔸3- هرهماه
🔸4- تیرهماه
🔸5- ملّارهماه
🔸6- شروینهماه
🔸7- میرهماه
🔸8- اونهماه
🔸9- ارکهماه
🔸10- دِهماه
🔸11- وهمنهماه
🔸12- نورزهماه ؛
این12ماه هر کدام بدون کاست و فزود 30روزه هستند که 5 روز افزوده (اندرگاه) به نام «پِتَک» به آن علاوه میگردد. اسامی این دوازده ماه در نقاط مختلف تا اندازهای متفاوت است: فردینهما را «سیاما» و «سیوما» ؛ کرچهما را «کورچما» ؛ ملّارهما را «مردالما» ؛ دِما را «دینهما» و «دیما» ؛ نورزما را عَیدما، نوسالما، سیاما، اسپهجانهما، اسپنجهما ؛ و میرما را به خاطر لغت «میر» مربوط به سادات دانسته آن را «سَیِّدما» نیز میگویند.
مندرجات اشعار گوناگون تبری نیز حاکی از گردشی بودن این گاهشمار است. سید حسن تقی زاده، در تطبیق گاهشمار تبری با تقویم هجری، نوروز سال 1317ش را مطابق با شانزدهم اونهما دانسته و از قول پرویز ناتل خانلری افزوده است که اوّل فروردینماه سال 1339ش برابر با بیستوسوم اونهما بوده است. بنابر نوشتهی سیروس طاهباز، «عید (1341ش) یعنی اوّل فروردین برابر است با بیستوسوم اونهما». او همچنین جشن اختصاصی و
مازندرانی مردم یوش، یعنی تیرما سیزده (تیرمو سیزه)، را در سال 1341ش، مطابق با بیستم آبان ثبت كرده است.
در #مازندران ماههای گاهشماری
#مازندرانی را «زمینی» و ماههای قمری را «آسمونی« می گویند. روز اوّل ماه را مارمهروز و روز دوم را مائیده، روز سوم تا ششم را با پیشوند بنه و بهصورت بنه سه و بنه چهار بیان می كنند و مابقی روزها را با اعداد هفت، هشت، نُه تا بیستونه میشمارند. روز آخر را هم ماه سر و آخرینه می نامند. روزهای فرد تا سیزدهم هر ماه را کرچ می دانند که انجام کارهای غیرضروری را در آن جایز نمی دانند.
ادامه دارد...
👇👇🆔@kolyek_nurࢪ
🔸ࢪ
🔸ࢪ
🔶🔹ࢪ
🔶🔷🔹ࢪ
☢🔶؎°
🔶؎°
🔶؎°
🔸؎°
🔸؎°