.
«به نظر شما بهترین و مهمترین کتاب دکتر شفیعی کدکنی کدام است؟»
یکی از دوستان گرامی این سؤال را از بنده پرسیدهاند:
درود و آروزی شادی و تندرستی
نام بردن از «بهترین و مهمترین» کتاب استاد شفیعی کدکنی برایم خیلی دشوار است؛ چون تعیینِ "بهترین و مهمترین،" بدون معیار مشخص، قاعدتاً یک کنش ذوقی و شخصی خواهد بود. دیگر این که همه کتابهای استاد را با دقت نخواندهام و دربارۀ دامنۀ تأثیر آنها نیز اطلاعات متمایز کنندهای ندارم. اما برای این که اجابت امر کرده باشم دست و پایی میزنم و فهم خودم از استادُنا را خدمتتان تقدیم میکنم.
نوشتار و گفتار دانشگاهی استاد شفیعی کدکنی دربارۀ ادبیات سه خاستگاه دارد: دانش، تحلیل، سلیقه؛ که به ظهور سه گونه سخن در آثار ایشان انجامیده است:
1.
استنادی: بر اساس ارجاع به اسناد اصیل و معتبر (در پژوهشهای متن شناختی، بررسیهای ادبی، تاریخی و فرهنگی)
2.
تحلیلی: اندیشهها و فکرهای انتقادی، یا کاربست روش در تحلیل موضوعات
3.
سلیقهای: ارزشگذاری و موضعگیری گاه اغراقآمیز دربارۀ مسائل ادبی
رویکرد اول به او مرجعیت علمی و صفت علامه را عطا کرده است؛
رویکرد دوم به او خلاقیت فکری و پیشگامی در تفکر ادبی بخشیده است؛
رویکرد سوم از او چهرهای تناقضآلود و مخالفتراش ساخته است.
در کتابها و مقالات استاد هر سه رویکرد دیده میشود. هرچه از پژوهشهای آغازین ایشان به امروز میآییم رویکرد سلیقهای آشکارتر و تندتر میشود. مثلاً در آثار اولیۀ ایشان مثل کتاب
صور خیال در شعر فارسی سلیقه دخالت کمتری دارد تا در کتاب
با چراغ و آینه، که واکنشهای بسیار و گاه تند طرفداران شعر پسانیمایی را در پی داشته است.
#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
@karvandparsi..