تفسیر آیه: انفروا خفافاً و ثقالاً
مصنف درباره ی این که منظور از «خفافاً» و «ثقالاً» چیست؟
برخی آثار را نقل میکند و از این آیه فرضیت جهاد را به اثبات میرساند. «ابوراشد حبرانی میگوید حضرت مقداد» را در «حمص» دیدم بر صندوقچه ی یک صراف نشسته بود و قصد داشت به جهاد برود من به او گفتم: الله سبحانه تعالی شما را معذور قرار داده است چرا شما خودتان را با این سن بالا در مشقت میاندازید؟! «مقداد» فرمود: سوره ی فاش کننده ی رازهای منافقان (سوره ی توبه مرا به تخلف از جهاد نمی گذارد در این سوره خداوند متعال دستور می دهد: «انفروا خفافاً و ثقالاً» یعنی) در پیری هم به جهاد بروید. ۱
امام ابو صالح مقصود آیه انفروا خفافاً وثقالاً» را این طور بیان داشته است: «انسان سالمند باشد یا جوان در هر حال باید به جهاد برود.» ۲
حضرت «حسن» بصری نیز تفسیر «خفافاً و ثقالاً» را همین طور گفته است؛ یعنی مقصود از «خفافاً» جوانی و مقصود از «ثقالاً» سالمند بودن و پیر بودن است. ۳
حضرت قتاده» در تفسیر این آیه میفرماید: «انسان چست باشد یا شست و ضعیف باشد اگر طبیعت با نشاط باشد یا نباشد دل راضی باشد یا راضی نباشد در هر حال لازم است برای جهاد خارج شود . ۴
«ابوالعوام» درباره ی حضرت ابوایوب انصاری و میگوید وی یک سال کامل به جهاد نرفت بعداً این آیه را خواند انفروا خفافاً و ثقالاً» فوراً تصمیم گرفت به جهاد برود و فرمود با این آیه هیچگونه رخصتی از جهاد وجود ندارد . ۵
۱- تفسير ابن جریر: ۱۰/ ۸۶ مسدرك الجهاد. ۲/ ۱۱۸. وقال صحيح و وافقه الذهبي
۲- ابن أبي شيبه الجهاد، ۵/ ۳۰۶
۳- ابن أبي شيد الجهاد، ۵/ ۲۰۶
۴ - ابن أبي شيبه: الجهاد، ۳۰۶/۵
۵ - ابن أبي شبه الجهاد، ۵/ ۳۰۵ الی ۳۰۶