#یادداشت🔻الزامات رهاسازی آب به دریاچه ارومیه
| محسن موسوی خوانساری |
◇ در چند هفته اخیر مسئولان مرتبط با احیای دریاچه ارومیه سخنانی درباره رهاسازی آب از سدهای حوضه دریاچه ارومیه بیان کردهاند که در فضای مجازی کشور هم بازخورد گستردهای داشته است. ایرانیان به طور جدی علاقهمند به احیای این دریاچه هستند اما بدون برنامه مشخص عملیاتی نمیتوان به نتیجهبخش بودن این سخنان امیدبخش دل بست.
◇ در رابطه با رهاسازی آب از سدهای حوضه دریاچه ارومیه باید برنامه مدون تهیه شود و مسئولان به این نکته مهم توجه کنند که چهار ماه دی، بهمن، اسفند و فروردین دوره طلایی آبگیری محسوس دریاچه ارومیه است. خصوصا سالجاری آبی که پیشبینیها حاکی از یک سال پربارش بوده باید به گونهای برنامهریزی کرد تا حداکثر استفاده از رهاسازی آب از سدها به سمت پیکره اصلی دریاچه صورت گیرد.
◇ سالهای خوب رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه سالهای آبی ۹۸_۹۷ و ۹۹_۹۸ بود بطوریکه با توجه به شرایط مناسب بارش در این سالها و مدیریت ستاد احیا دریاچه در دوره سابق، به ترتیب حدود ۵.۲ و ۵.۱ میلیارد مترمکعب آب به سمت دریاچه رهاسازی شد و بر اثر این اقدام تراز آب دریاچه بهبود یافت.
◇ اکنون با توجه به تجارب گذشته و احتمال اینکه پاییز و زمستان پربارشی در پیش باشد، باید به نحوی برنامهریزی صورت گیرد تا بتوان حداقل ۲ و حداکثر ۵.۲ میلیارد متر مکعب آب از مخازن سدها به سمت دریاچه رهاسازی شود. برای تحقق این هدف انجام موارد زیر ضروری است:
- هر گونه رهاسازی قبل از دی ماه اشتباه است. مقدار آب اندک و تبخیر آن بهدلیل بستر خشک رودخانه زیاد خواهد بود. در نهایت چون کشت پاییزه در جریان است، آب رهاسازی شده نصیب آبیاری کشت پاییزه خواهد میشود.
◇ - چون ۸۰ درصد ورودی جریانات رودخانهای از جنوب و جنوبغربی دریاچه ارومیه است بهطور جدی باید استانداری و شرکت آب منطقهای آذربایجانغربی به اصطلاح پای کار باشند و با شهامت و پذیرش ریسک برنامه رهاسازی اساسی و اصولی را عملیاتی کنند.
◇ ـ بهتدریج از آبانماه به بعد با استفاده از مدلهای پیشبینی بارش، منابع آب در سال آبی ۱۴۰۳_۱۴۰۲ باید محاسبه شود. بهطور مداوم سهم رهاسازی آب از سدهای بوکان، ساروق، مهاباد، شهرچای، چپرآباد، سیلوه و کانیسیب مشخص شود و طی ماههای طلایی دی بهمن اسفند و فروردین اقدامات رهاسازی صورت گیرد.
◇ ـ در مورد مصارف و خصوصا دشت میاندوآب و دشت مهاباد، باید توجه کرد که حداکثر صرفهجویی و شاید کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب باید لحاظ شده و خصوصا برای مصارف آب شرب ارومیه و تبریز فقط در حد همان تخصیصهای مورد نظر ذخیرهسازی شود نه بیشتر. معمولا حدود ۵۰ درصد بارش حوضه آبریز سد بوکان و سد شهرچای که وظیفه تامین آب ارومیه و تبریز را به عهده دارند در فصل بهار رخ میدهد از همینرو نگرانی از تخلیه مخازن این دو سد و شاید ایجاد مشکل برای تامین آب شرب برای رهاسازی آب در زمستان بیهوده است.
◇ _ در چهار ماه طلایی پیش رو ( دی، بهمن، اسفند و فروردین ) فعلا باید به تامین منابع آب برای دریاچه فکر کنیم و طرحهای کاهش مصرف و کاهش تبخیر به فصل بهار و تابستان و پاییز سال آینده موکول شود.
◇ چهار ماه طلایی پیش رو باید از سوی مسئولان برای آبگیری دریاچه را یک فرصت تلقی شود. جلسات هماهنگی و برنامهریزی رهاسازی آب باید در استانداری آذربایجان غربی آغاز شود. زمان اندکی تا شروع رهاسازی آب به سمت دریاچه باقی مانده و با کمی همت و پذیرش ریسک میتوان رهاسازی سال ۹۹_۹۸ را تکرار کرد و شاید بتوان تا ۵.۲ میلیارد متر مکعب آب را به پیکره اصلی دریاچه رساند.
یادداشت کامل را اینجا بخوانید.@payamema