🍽️ غذا و آلودگی هواکشاورزی از عوامل اصلیِ آلودگی هواست. انتشارهای گوناگون برخاسته از سامانۀ غذا باعثوبانی حدود ۲۲.۴ درصد از مرگومیر جهانیِ مرتبط با آلودگی هواست. با این حال، در بحثهای مرتبط با آثار محیطزیستی و سلامتیِ خوردوخوراکِ انسان، معمولاً به آلودگی هوا توجهِ درخوری نمیشود. ۱۶ اکتبر روز جهانی بود و به همین مناسبت پرداختن به رابطۀ غذا و آلودگی هوا اهمیت دارد.
جنگلزدایی به هدف تولید محصولات کشاورزی، کوددهی به محصولات زراعی برای مصرف انسان یا دام، شخمزدنِ اراضی، ماشینآلاتِ کشاورزی، فضولات حیوانات پرورشی، و خاکچالها باعث انتشار و تشکیل آلایندههایی همچون آمونیاک (NH3)، اکسیدهای ازت (NOx)، دیاکسید گوگرد (SO2)، مونوکسید کربن (CO)، ترکیبات آلی فرّارِ غیرمتان (NMVOCs)، اُزن (O3)، متان (CH4) و برخی
ذرات معلق میشود.
با توجه به اینکه پیشبینی شدهاست در ۵۰ سالِ پیش رو جمعیت انسانها به حدود ۱۰ میلیارد نفر برسد و تقاضا برای غذا افزایش یابد، کاستن از سهم سامانۀ غذا در آلودگی هوا اهمیتی روزافزون دارد و مجموعهای از راهکارها به این منظور ارایه شدهاست:
🔹کاهش ضایعات و پسماند مواد غذایی
🔹کاهش شخمزنی، سوزاندن پوشش گیاهی، و انتشار ماشینآلات
🔹بهبود راهوروشهای استفاده از کودهای کشاورزی
🔹بهبود مدیریت فضولات حیوانات
🔹تغییر در خوردوخوارک انسان و برگزیدن رژیمهای گیاهیتر
بنابراین هم برای مصرفکنندگانِ مواد غذایی و هم برای تولیدکنندگانشان راهحلهایی وجود دارد تا به کمک آنها از آثار منفیِ سامانۀ غذا بر آلودگی هوا بکاهند. از آنجا که اکثر آلودگی هوای ناشی از تغذیه به تولید و مصرف محصولات حیوانی برمیگردد، تحولبخشی به رژیمهای غذایی یکی از مؤثرترین راهکارهای پیش رو است.
طبق برآورد گروهی از پژوهشگران اگر مردمِ ایالات متحدۀ آمریکا به رژیم غذاییِ وگان (عاری از هرگونه مواد حیوانی) روی آورند میزان مرگومیرِ مرتبط با آلودگی هوای ناشی از کشاورزی در این کشور ۸۳ درصد کاهش مییابد که این یعنی کمشدنِ حدود ۱۳ هزار مورد از مرگهای سالانه بهخاطر
ذرات معلقِ برخاسته از تولید غذا.
مجلۀ
نیچر کامیونیکیشن ده روز پیش مقالهای به چاپ رساند که در آن جمعی از پژوهشگران برای اولینبار کوشیدهاند آثار رویآوردن به سه رژیم غذایی گیاهیتر (فلکسترین، وجترین، وگان) را بر کیفیت هوای دنیا و پیامدهایش روی سلامت مردم و اقتصاد بررسی کنند
(تصویر پیوست). بهترین عملکرد متعلق به رژیم وگان بود که کاهش ۷ درصدیِ مواجهه با
ذرات معلق را در پی داشت و تشکیل آلایندۀ اُزن را نیز ۴ درصد کمتر میکرد. بهبود کیفیت هوا باعث کاهش مرگومیرِ زودرس هم میشود و طبق یکی از سناریوهای این پژوهش، چنانچه مردم دنیا تا سال ۲۰۳۰ وگان شوند، با کاهش آلودگی هوا میتوان از حدود ۲۳۶٫۰۰۰ مرگ زودرس جلوگیری کرد. بهبود کیفیت هوا همچنین افزایش بازدهیِ نیروی کار را به همراه دارد. طبق یافتههای این پژوهش درصورت از پیش گرفتنِ رژیم غذایی وگان، ارزش اقتصادی ناشی از بازدهی بیشترِ نیروی کار به علت بهبود کیفیت هوا معادل ۱.۳ تریلیون دلار آمریکا خواهد بود.
💡پیش از این نشان داده شدهاست که رژیمهای
قاعدهمندِ گیاهیتر، میتوانند پایدارتر و سالمتر از الگوهای غذایی کنونی باشند چراکه اراضیِ کمتری اشغال میکنند، آلودگی آبیِ کمتری به بار میآورند، از انتشار گازهای گلخانهای میکاهند، و همراهند با افزایش کیفیتِ تغذیهای و کاهش مرگومیرِ ناشی از بعضی بیماریها. درنتیجه متحولکردنِ رژیمهای غذایی مخرب کنونی، راهحلی کارامد است برای مقابله با مشکلات گوناگون محیطزیستی از جمله تغییر اقلیم و آلودگی هوا.
منابع:
[1] Lelieveld et al., 2015.[2]
Crippa et al., 2022.[3]
Domingo et al., 2021.[4]
Springmann et al., 2023.[5]
Springmann et al., 2018. نویسنده:
#علی_بنیاسد، کنشگر حیوانات و محیطزیست
تماس با نویسنده:
@BaniasadAli#کیفیت_هوا#ذرات_معلقکانال تغییر اقلیم و آلودگی هوا
🍀🍀🍀ID:
@CC_AP