انجمن آنتی‌تئیست‌های‌ ایران

انجمن آنتی‌تئیست‌های ایران


✓ نابود باد بساط #سلطنت (۳)



× این تحلیل با برداشت حزب توده شباهت‌هایی داشت. پس از پیام رادیویی دکتر #مصدق، روزنامه‌ صبح حزب توده در مقاله‌ مفصلی تحت عنوان قانون اساسی ایران دارای چه نقایصی است؟ به تحلیل اصول مختلف قانون اساسی پرداخت و به این جمع‌‌بندی رسید:

۱- موارد مربوط به حقوق سلطنت جدا اصلاح شود

عدم دخالت کامل شاه در امور کشور و موضوع اینکه وی به هیچ عنوان نباید بطور مستقیم یا غیر‌مستقیم در امور کشوری و لشکری مداخله نماید

حق انحلال مجلس برای شاه که توهین به مردم ایران است نیز باید بکلی حذف شود

ضمنا لازم است برای موردی که شاه از اصول قانون اساسی تجاوز نموده و در امور کشور دخالت نماید مجازاتی در نظر گرفته شود و از سلطنت برکنار گردد تا قانون اساسی بدون ضمانت اجرا نماند


بزرگترین سازمان علنی حزب‌توده، جمعیت ملی مبارزه با استعمار هم رفراندوم را قدم اول به سوی تغییر قانون‌اساسی دانست؛ با این آرزو که این اصلاحات دربار را به عنوان کانون تحریک و توطئه علیه نهضت مترقی کشور ما برای همیشه بی‌اثر سازد

هرچند که حزب توده سعی کرد نوک تیز حمله‌ خود را متوجه کاهش اقتدار شاه کند و نه پایان دادن به نظام‌سلطنتی، اما بازچاپ غزل #جمهوری عارف قزوینی در شماره‌ ۱۴ مرداد ۱۳۳۲ روزنامه‌ی #شجاعت، نشانگر تمایل برای تغییر‌ی بنیادی‌تر از اصلاح قانون اساسی مشروطیت بود

لازم به یادآوری‌ست که نیروهای مخالف دولت به شدت علیه برگزاری رفراندوم واکنش نشان دادند. آیت‌الله‌کاشانی در اعلامیه‌ شدیداللحنی استفاده از بیت‌المال را برای تأمین مخارج برگزاری رفراندوم غیرقانونی اعلام کرد. او روز قبل از برگزاری #همه‌پرسی، در اعلامیه‌ جداگانه‌ای خواستار تحریم رفراندام شد و شرکت در آن را حرام دانست

دیگر حریف سرسخت #مصدق، #مظفر_بقایی، مدعی شد که رفراندوم پیشرو تنها آغاز روندی است که دولت بسوی #خودکامگی اتخاذ کرده است #بقایی از مردم خواست به هر شیوه‌ای که می‌توانند برگزاری رفراندام را مختل کنند. اما این کوشش‌ها بی‌ثمر ماندند.
مقام پر نفوذ‌ی چون #آیت‌الله‌بروجردی، مرجع بزرگ تقلید و رئیس حوزه‌ی علمیه‌‌قم، به درخواست‌های #کاشانی و #بقایی پاسخ مثبت نداد. بروجردی از انتشار فتوا برای تحریم رفراندوم خودداری کرد

درباره‌ی قانونی‌بودن یا قانونی‌نبودن کوشش #نصیری، تحلیل‌های بسیاری ارائه شده است.
براساس یکی از جامع‌ترین این تحلیل‌ها، شاه حق عزل نخست‌وزیر را نداشت و فرمانی که در روزهای بعد از ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ در سطح وسیعی پخش شد، ماهیتی غیر قانونی داشت. هرچند که پژوهشگران وفادار به سلطنت مدعی‌اند که شاه حق عزل نخست وزیر را در زمان فطرتِ مجلس داشت، #عباس‌توفیق نشان می‌دهد که هنگام حضور نصیری در منزل دکتر #مصدق، محمدرضا پهلوی فرمانی برای پایان دادن به دوره‌ هفدهم قانونگذاری را صادر نکرده بود.
دکتر #مصدق هم در چندین جلسه‌ دادگاه خود در پاییز سال ۱۳۳۲، اصالت فرمانی را که نصیری به او تقدیم کرد، مورد سؤال و محل شک دانست.

این تردید‌ها ریشه در آشفتگی دست‌خط #هیراد، منشی مخصوص شاه داشت و نیز تاریخ فرمان که روز ۲۲ مرداد بود، واکنش دکتر #مصدق ناشی از جعلی دانستن فرمان و دریافتن این واقعیت بود که کودتایی علیه وی در حال به وقوع پیوستن بوده است

ساعت ۷ بامداد روز ۲۵ مرداد، رادیو تهران بیانیه‌ای پخش کرد که در آن به اقدام نصیری اشاره شده بود. اما بیانیه از فاش کردن مضمون فرمان یا نقش احتمالی شاه در آن ماجرا اجتناب کرد. چند ساعت بعد، دکتر #حسین‌فاطمی در مقام سخنگو دولت، کنفرانس خبری تشکیل داد. در پاسخ به این سوال که آیا شاه در تلاش برای برکناری دکتر #مصدق مقصر است یا نه، گفت مواضع دولت بر او معلوم نیست، اما دیدگاه شخصی خودش را در سرمقاله‌ی روزنامه‌ #عصر-باختر امروز منعکس کرده است



#ادامه‌دارد





‏Join Us ☞ @iranian_antitheists