تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ

زبان‌های ایرانی باستان (بخش 1)

زبان #سکایی و #مادی

منبع: http://ariapars.persianblog.ir/post/134

ایرانی باستان در درازای سده‌ی هفتم پیش از زایش، هم‌زمان با جاگیری ایرانیان در بخش‌های گوناگون ایران به صورت‌های گوناگونی دگرگشت پیدا کرد. این گونه‌ها ویژگی‌هایی پیدا کردند که آن‌ها را از ایرانی باستان و از یکدیگر ممتاز ساخت. از ایران باستان -تا جایی که مدرک در دست داریم- چهار زبان سرراست (مستقیم) برجای مانده است:

1- سکایی 2- مادی 3- پارسی باستان 4- اوستایی

بی گمان می‌‎توان گفت که زبان‌های دیگری هم سرراست از زبان ایرانی باستان منشعب شده بودند که از آن‌ها چیزی برجای نمانده است.



1- #زبان_سکایی

سکاها از هزاره‌ی یکم پیش از زایش تا هزاره‌ی یکم پس از زایش مسیح، بخش گسترده‌ای از کناره‌های دریای سیاه تا مرزهای چین را در زیر نگین خویش داشتند. از زبان سکایی نوشته‌ای برجای نمانده، تنها شماری واژه، بیش‌تر به صورت ویژه، از زبان سکاهای غرب که در کناره‌های دریای سیاه زندگی می‌کرده‌اند، در کتاب‌های یونانی و لاتینی برجای مانده است. از زبان سکاهای آسیای میانه هم شماری واژه به صورت نام ویژه در نوشته‌های هندی و یونانی و لاتینی برجای مانده است. چند واژه از سکاهای غرب که در نوشته‌های یونانی و لاتینی بر جای مانده است، برای نمونه در زیر می‌آید:

arvant: تند و تیز aspa: اسب atar: آذر bazu: بازو carma: چرم


2- #زبان_مادی

از زبان مادی - که زبان قوم آریایی ماد است- نوشته‌ای برجای نمانده است; از این زبان شماری واژه در نوشته‌های پارسی باستان و یونانی برجای مانده است. اینک نمونه‌ی چند واژه‌ی مادی که در نوشته‌های پارسی باستان برجای مانده است:

wazarka: بزرگ xsaya0ya: شاه mi0ra: مهر

از زبان مادی پس از روی کار آمدن هخامنشیان هیچ داده‌ای در دست نداریم بی گمان تفاوت چندانی نمی توان میان زبان پارسی باستان و زبان مادی در نظر گرفت.

ابوالقاسمی، محسن: 1386, تاریخ زبان فارسی
—-——
به کانال تلگرامی تاریخ و فرهنگ ایران بپیوندید:
🔗 https://t.me/joinchat/AAAAADwQPG84PXA6Mpe03g