🦷دندانهای فسیلی نشان میدهند که دوران کودکی طولانی، مقدمه دگرگشت یک مغز بزرگ است!
برخلاف اغلب موجودات، دورهی نابالغی انسان بسیار طولانی است و در طی آن بین نرخ رشد مغزی و جسمی اختلاف وجود دارد. تصور میشود که این حالت برای کسب قابلیتهای شناختی پیشرفته در یک محیط پیچیده اجتماعی ضروری باشد. از آنجایی که رشد دندانی از سرعت تاریخچه زندگی خبر میدهد، اطلاعات کلیدی در مورد زمان و چگونگی دگرگشت این الگو را میتوان از دندان هومینینهای فسیلی بهدست آورد.
تحقیقات نشان میدهند که اولین گامهای دگرگشتی بهسمت مرحله رشد طولانی در جنس «هومو» حداقل ۱.۷۷ میلیون سال پیش، قبل از هرگونه افزایش قابل توجهی در اندازه مغز، رخ دادهاند. محققان از توموگرافی کنتراست فاز سینکروترونی برای پیگیری توسعه میکروساختاری دندانهای یک نوجوان از گونه «هُومو» اولیه استفاده کردند.
این فرد در حدود ۱۲ سالگی و اندکی قبل از رسیدن به بلوغ دندانی فوت کرد. نرخ رشد دندانهای این فرد مانند نرخ رشد دندانهای میمونهای بزرگ زنده و برخلاف نرخ رشد دندانهای انسان، بالا بود. بااینحال، این فسیل نشان داد که قسمت خلفی دندان نسبت به بخش قدامی دیرتر شکل گرفتهاست و در کل یک جهش رشد دیرهنگام دندانی دیده شد؛ درست مانند انسان! ترکیب منحصربهفرد ویژگیهای نخستیانمانند و انسانمانند در رشد دندانی نشان میدهد که «هومو» اولیه یک مرحله رشد طولانی در تاریخ زندگی خود داشته است. این مرحله از رشد احتمالاً بهجای رشد مغز مربوط به تولیدمثل بیوفرهنگی بوده است؛ یعنی همکاری بین نسلی، سبب طولانی شدن دوره رشد شد و در نهایت به افزایش شانس تولیدمثل کمک کرد.
📍این تحقیقات نشان میدهند که رشد کودکان با افزایش انتقال فرهنگی، کندتر میشود. این مسئله باعث میشود که یادگیری از نسلهای قبلی اهمیت بیشتری پیدا کند؛ بنابراین افزایش مدت دوران کودکی ممکن است علاوه بر افزایش اندازه مغز، به تغییرات دگرگشتی نیز منجر شده باشد.
این یافتهها به محققان کمک میکنند تا مکانیسمهای دگرگشتی مرتبط با ظهور انسانهای مدرن را مورد بررسی قرار دهند.
✍ستاره برارپور
✍مهدیه جوادی