مرکز آینده پژوهی جهان اسلام(CIWFS)

نشست "تحولات فرهنگی اجتماعی ایران معاصر(گفتگو در فضای دانشگاهی)" برگزار شد
نشست "تحولات فرهنگی اجتماعی ایران معاصر(گفتگو در فضای دانشگاهی)" روز چهارشنبه ۲۳ آبان در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست "تحولات فرهنگی اجتماعی ایران معاصر(گفتگو در فضای دانشگاهی)" به همت گروه علوم اجتماعی خانه اندیشمندان علوم انسانی، روز چهارشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۳ در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. در این نشست، کتاب گفتگوی علمی در تمدن ایرانی اسلامی معرفی شد. مهدی اصل زعیم دبیری این نشست را برعهده داشت. خلاصه ای از گزارش این نشست در ادامه می آید.

سید محمود نجاتی حسینی، نویسنده کتاب گفتگوی علمی در تمدن ایرانی اسلامی، اظهار داشت: از گروه علوم اجتماعی خانه اندیشمندان علوم انسانی برای تدارک این برنامه سپاسگزاری می کنم. هم چنین از مرکز آینده پژوهی جهان اسلام که کارهای من را منتشر کردند، تشکر می کنم. این کتاب، یک مطالعه تاریخی اجتماعی است. من از قرن هشتم میلادی تا نوزدهم میلادی را مبنا قرار داده ام. جلد دوم این کتاب هم آماده شده است و شش فصل اضافه کرده ام و بیشتر هم در مورد دانشگاه های ایرانی و اسلامی است.
وی افزود: فصلی از این کتاب را به وضع آزادی علمی در ایران باستان اختصاص داده ام. آزادی علمی در حقیقت نوعی کاتالیزور اجتماعی است و سرمایه اجتماعی و اعتماد اجتماعی ایجاد می کند. هم چنین آزادی آکادمیک در تمدن اسلامی را بررسی کرده ام. در ادامه، ایران در آستانه مدرنیته(عصر مشروطه) و دارالفنون را مورد بررسی قرار داده ام.

در ادامه مقصود فراستخواه استاد جامعه شناسی، ابراز داشت: درباره منطق و قواعد پیدایی و برآمدن علم یا افول آن در این سرزمین چند قاعده را بیان می کنم. قاعده نخست، نبوغ بقا با نوعی خاطره تمدنی است. در این سرزمین یک نبوغ بقای تمدنی هست. نخبگانی در دامن همین مردم و در بحبوحه مشکلات برآمده اند و نوعی حافظه دیرین تمدنی و فرهنگی در آنها است. قاعده دوم این است که دانش در تمدن ما خصیصه ارتباطی، ترکیبی و اقتباسی داشت. ایران به نوعی اداره ترکیب فرهنگ است. هرودوت ایران را گلچینی از دنیا نامیده است. در فرهنگ ایرانی به سختی می توان امر درونی و امر بیرونی را از هم جدا کرد.
وی افزود: قاعده سوم این است که دانش ایرانی بخشی از یک طرح اجتماعی بود. دانش ایرانی در خلأ به وجود نیامده و به صورت اجتماعی ساخته شده است. قاعده چهارم این است که چهار خصیصه در دولت بود. عقل گرایی در دولت وجود داشته باشد. دولت معاشرت کننده با دانشمندان باشد. میان مشروعیت دولت با عظمت تمدن ایرانی پیوندی به وجود بیاید و تسامح دولت نسبت به عقیده و مذهب. قاعده پنجم عبارت است از سطحی از قابلیت انعطاف در دو سوی دولت و جامعه. دانش ایرانی وقتی گسترش پیدا می کرد که فضای دولت دچار انسداد کامل نبود و مرزهای میان دولت و متفکران، سیم خارداری پر از منطقه های ممنوع و خط قرمز امنیتی نبود.

در ادامه غلامرضا ظریفیان، استاد تاریخ، اظهار داشت: من این کتاب را خواندم و واقعا آموختم و بی صبرانه منتظر جلد دوم آن هستم. بحث علم و تاریخ علم، بحث های دراز دامنی است. معتقدم اگر دانشگاه را از تحولات فرهنگی و سیاسی و اجتماعی جدا کنیم، امروز آورده چندانی نداریم. بحث دانش و دانشگاه الزاماتی دارد. وقتی به آن الزامات توجه می کنیم، جامعه زنده می شود. دانش و دانشگاه ریشه توسعه هستند نه میوه توسعه. اگر دانشگاه نتواند نقش توسعه خود را ایفا کند، توسعه پایدار شکل نمی گیرد.
وی افزود: دولت ها هر وقت گشوده رفتار کردند، دانشگاه هم نفس کشیده است و هر وقت بسته رفتار کردند، دانشگاه دچار مردگی شده است. برنامه های توسعه ای که در کشور نوشته شد، هیچ کدام متکی بر یک توسعه دانش بنیاد نیست. دانشگاه ما دچار بحران هویت شد و استقلالش را تا حد زیادی از دست داد. دانشگاه به بنگاه داری تقلیل پیدا کرد و در برخی موارد، شبه علم جای علم را گرفت. دانشگاه دچار چالش هایی است که می توان به استقلال و خودگردانی، آزادی علم، بحران کارکرد و اثربخشی و بحران عدالت آموزشی اشاره کرد.

خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری مرکز آینده پژوهی جهان اسلام برگزار می‌کنند:

📔تحولات فرهنگی اجتماعی ایران معاصر

با حضور:
#غلامرضا_ظریفیان
#مقصود_فراستخواه
#سیدمحمود_نجاتی_حسینی

🗓 چهارشنبه 23 آبان 1403 ساعت 16/30

🏡 سالن حافظ

🔹برنامه به صورت حضوری برگزار می گردد.

🔹ورود برای عموم آزاد و رایگان است

مکان: خانه اندیشمندان علوم انسانی

مصاحبه با دکتر ژانگ یوان، استاد موسسه مطالعات خاورمیانه، دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای، چین

تهیه و تنظیم: محمدحسین واحدی

ناامني و بحراني بودن شرایط منطقه غرب آسیا در طول دهه ها و به‌ویژه تشدید آن از سال 2011 به بعد، دلایل مختلفي دارد که باید آن را در هر سه سطح ملي ، منطقه ای و بين المللي مورد توجه قرار داد. از این رو مرکز آینده پژوهی جهان اسلام بر آن شد تا به بررسی آرا جمعی از پژوهشگران بین المللی این حوزه بپردازد. در این راستا خانم دکتر ژانگ یوانگاستاد از موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای در مورد تنش های اخیر در خاورمیانه یا به تعبیر درست تر غرب آسیا به سوالات ما پاسخ دادند.
https://B2n.ir/x24344

توقف "حق بر سلامت"فلسطینی‌ها در پرتو مکانیسم منع حرکت اسرائیل در کرانه باختری

محمد نصیرزاده، دانشجوی دکتری روابط بین الملل

اشغال کرانه باختری توسط اسرائیل در ژوئن 1967 و سیاست عمدی مصادره زمین، سلب مالکیت، و شهرک سازی غیرقانونی همراه با جداسازی فیزیکی و قانونی بین شهرک نشینان اسرائیلی و فلسطینی ها در کرانه باختری سبب شده است تا رژیم حقوقی حاکم بر آن رژیم مبتنی برآپارتاید باشد. در پرتو رژیم آپارتاید در کرانه باختری به شهرک نشینان یهودی اسرائیلی نسبت به فلسطینی ها موقعیت قانونی برتر اعطا شده است و از طریق مکانیسم‌های مختلف در یک سیستم حقوقی و سیاسی حقوق اولیه فلسطینی‌ها با امتناء مواجه شده است. مبتنی بر این امر تحلیل و واکاوی مکانیسم‌هایی که بواسطه آن آپارتاید توسط اسرائیل در کرانه باختری به ‌منصه ظهور می‌رسد و حقوق فلسطینی‌ها همانند حق برسلامت در پرتو اقداماتی همانند محدودیت در حرکت، محدودیت در مالکیت و اصل تفکیک بصورت سیستماتیک نادیده انگاشته می‌شود نیازمند تأمل می‌باشد.
https://B2n.ir/s57599

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و خاورمیانه

شهرام پیرانی ، کارشناس روابط بین الملل

نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که در 5 نوامبر سال جاری برگزار می شود، تاثیر فراوانی بر سنخ روابط و سیاست های واشنگتن در اقصی نقاط جهان دارد.منطقه خاورمیانه نیز به عنوان یکی از کلیدی ترین و درعین حال بحرانی ترین مناطق جهان از این امرمستثنی نیست. شواهد حاکی از آن است که در صورت پیروزی" دونالد ترامپ" در این انتخابات، شاهد افزایش تنش میان ایران و آمریکا و نیز افزایش حمایت همه جانبه واشنگتن از رژیم صهیونیستی خواهیم بود. اما در صورت پیروزی " کاملا هریس" شرایط به گونه ای دیگر رقم خواهد خورد.

https://B2n.ir/g81091

آینده حکمرانی در سرزمین زیتون
مهدی شجاعی احمدآبادی و عرفان ناظریه، کارشناس بین‌الملل


سرزمین فلسطین، با تاریخچه‌ای پیچیده و غنی، همواره به عنوان مرکز توجهات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در خاورمیانه قرار داشته است. این سرزمین که به عنوان نماد مبارزات برای حق تعیین سرنوشت و هویت ملی شناخته می‌شود، اکنون در شرایطی حساس و بحرانی قرار دارد. یکی از عمیق‌ترین و چالش ‌برانگیزترین مباحثی که امروزه، جهان در عرصه حقوق و سیاست بین‌الملل با آن روبه‌رو بوده، مساله فلسطین است؛ موضوعی که برای حل آن ایده‌های مختلفی مطرح می‌شود. در این بین با دو ایده به صورت کلی روبه‌رو هستیم. نخست پذیرش یک دولت در چارچوب سرزمین فلسطین؛ حال یا به صورت انحلال رژیم اسرائیل و تشکیل دولت یکپارچه فلسطینی در سرتاسر این سرزمین یا به شکل ادغام فلسطینیان در اسرائیل. دومین راه‌حل نیز ایده دودولتی است؛ ایده‌ای که خود صورت‌بندی‌های مختلفی دارد. در همین اثنا برخی صحبت از تشکیل دولت – ملت مستقل فلسطینی باتوجه به مرزهای ۱۹۶۷ (کرانه باختری و نوار غزه به پایتختی قدس شرقی) به میان میاورند.

ادامه مطلب در لینک زیر
https://B2n.ir/h04894

نگاهی به عملکرد حقوقی آمریکا پس از ۷ اکتبر

نگین دیزآبادی، تحلیل‌گر مسایل بین الملل

پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به رژیم صهیونیستی، عملکرد حقوقی آمریکا در حمایت از این کشور به موضوعی مهم و مورد توجه تبدیل شد. این وقایع نه تنها تنش‌های ژئوپلیتیکی را تشدید کردند بلکه چالش‌های جدیدی را در زمینه حقوق بین‌الملل و قواعد حقوق بشر مطرح کردند. ایالات متحده به عنوان یکی از حامیان اصلی رژیم صهیونیستی، با اتخاذ مواضع سیاسی و نظامی، به بررسی و تقویت حقوق و تعهدات خود در زمینه دفاع از این کشور پرداخت. در این راستا، اقدامات قانونی و حقوقی ایالات متحده در زمینه‌های مختلف، از جمله حق دفاع مشروع، تأمین امنیت، و احترام به حقوق بشر، به تحلیل و ارزیابی نیاز دارد.

https://B2n.ir/j82125

معرفی کتاب ادراکات و سوء ادراکات در سیاست بین الملل

نویسنده: رابرت جرویس
مترجم: دکتر هادی تاجیک

کتــاب “ادراکات و ســوءادراکات در سیاســت بین الملــل” رابــرت جرویــس، بــه واکاوی و اهمیــت یافته هــای روانشناســی در تصمیم گیــری تحلیل گــران و رهبــران سیاســی می پردازد تا از دســتاوردهای آن بــرای جلوگیــری از خطرهــای ناشــی از محاســبات غلــط و ســوگیری احتمالی جلوگیری کرد. جرویــس مطالعــات روانشناســی و عوامــل تأثیرگــذار روانــی بــر رفتــار تصمیم گیرنــدگان سیاســت خارجــی، همچنیــن این کــه ادراکات تصمیم گیــران عرصــه بین الملــل چگونــه می توانــد آن هــا را از حقایــق بین المللــی دور کــرده و مانــع رســیدن آن هــا بــه درکــی درســت نســبت بــه آنچــه هســت شــود، را نقطــه کانونــی مطالعــه خــود قــرار داده اســت. ایــن موضــوع یــک دیــدگاه ترکیبــی و انتقــادی جدیــد در تئوری هــای روانشناســی اســت کــه نتایــج و یافته هــای بــه دســت آمــده توســط بررســی ادراکات و ســوءادراکات بازیگــران بین المللــی را بــه روشــنی بیــان می کنــد. همچنیــن ایــن دیــدگاه مســیر ارتبــاط میــان ادراکات و ســوء ادراکات را بــرای فهــم ایــن موضــوع کــه چگونــه تصمیم گیرنــدگان سیاســت خارجــی بــه آن پــی بــرده و در شــرایط اضطــراری بــا آن روبــرو می شــوند را مــورد بررســی قــرار می دهــد.
https://B2n.ir/a02270

جنگ غزه و موج جدید مهاجرت معکوس در اسرائیل

سیدعلی نجات، دانشجوی دکتری مطالعات خاورمیانه دانشگاه تهران

فلسفه تأسیس اسرائیل از زبان بانیان نخست آن، جذب یهودیان سراسر جهان به فلسطین ذکر شده است. زیرا بدون جمعیت یهود، اسرائیل فاقد معناست. برای تحقق این هدف، صهیونیست‌ها طی سال‌های گذشته با مهاجرت ‌دادن یهودیان به سرزمین‌های فلسطین اشغالی با وعده‌‌ بهبود وضعیت اقتصادی و دستیابی به زندگی آرمانی، سعی کردند که اهداف راهبردی خود را محقق سازند اما طی سال‌های گذشته آمار مهاجرت به سرزمین‌های اشغالی نه تنها کاهش چشم‌گیری داشته است، بلکه با افزایش مهاجرت معکوس، عملا اسرائیل بنیان خود را در معرض تهدید می‌بیند.
https://B2n.ir/b76872

آینده بحران در غرب آسیا، بازیگران و سناریوها

گفتگو با جوزف کراس، استاد علوم سیاسی دانشگاه ماساریک جمهوری چک

غرب آسیا طی سال‌های همواره کانون تنش، منازعه و در نهایت جنگ‌ها بوده است. حوادث یک سال اخیر منطقه، و اقدامات رژِیم صهیوینستی علیه مردم غزه، و حملات بی‌پروای آن به مناطق شهری بیروت، بار دیگر آتش جنگ را در منطقه مشتعل کرد. در راستای تحلیل شرایط فعلی منطقه و آینده آن، مرکز آینده پژوهی جهان اسلام به کوشش آقای محمدرضا واحدی مصاحبه‌ای با دکتر جوزف کراس، استاد علوم سیاسی دانشگاه ماساریک جمهوری چک ترتیب داده است. تمرکز کراس ایران، در خاورمیانه، سیاستگذاری اسلامی در اروپا و اسلام هراسی است و تحقیقات میدانی زیادی در خاورمیانه و بالکان غربی انجام داده است. و استاد مدعو دانشگاه سنت جوزف بیروت و دانشگاه موستار در بوسنی و هرزگوین بوده و در حال حاضر معاون گروه علوم سیاسی دانشگاه ماساریک است است. درمصاحبه‌ای که با ایشان انجام شد، تلاش شد به تحلیل شرایط فعلی منطقه، با نگاهی به آینده تحولات آن داشته باشیم.

https://B2n.ir/x24430

بازخوانی مواجهه محور مقاومت با اسراییل

ترجمه و تالیف: دکتر عباسعلی رهبر استاد دانشگاه علامه طباطبایی

در هفته‌های پس از اواخر ژوئیه، زمانی که اسماعیل هنیه، رهبر حماس در تهران ترور شد و فؤاد شکر، فرمانده ارشد حزب‌الله در بیروت کشته شد، گمانه‌زنی‌های زیادی درباره شروع درگیری گسترده‌تر در خاورمیانه وجود داشت. بر اساس این دیدگاه، اگر ایران و حزب‌الله تصمیم بگیرند از طریق حملات مستقیم به اسرائیل انتقام بگیرند، می‌توانند کارزار کنونی اسرائیل در غزه را به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل کنند.
از برخی جهات، جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر در حال حاضر در راه است. از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، نزدیک به یک سال پیش، اسرائیل نه با یک نفر بلکه با مخالفان متعددی در جنگی که در حال حاضر به یکی از طولانی‌ترین جنگ‌ها از زمان تأسیس اسرائیل تبدیل شده، روبرو بوده است.

ادامه مطلب: https://B2n.ir/a12762

قرآن سوزی و مسئولیت بین‌المللی دولت سوئد

محمد نصیرزاده، دانشجوی دکتری روابط بین الملل

حادثه دلخراش که در آن قرآن، متن مقدس دین اسلام در کشور سوئد سوزانده شد بحث آزادی بیان و مذهب و رابطه این دو امر را دوباره مطرح کرده و چالش تلاقی آزادی بیان با مذهب را دوباره زنده نمود. در دوران اخیر اولین مورد از سوزاندن قرآن در سوئد در ماه ژوئن زمانی رخ داد که یک فعال عراقی به نام راسموس پالودان، کتاب مقدس مسلمانان را در مقابل سفارت ترکیه در استکهلم به آتش کشید. اخیراً، سلوان میموکی این عمل را در همان مکان تکرار کرد و به تنش ها دامن زد.

ادامه مطلب: https://B2n.ir/t87118

دورنمای آینده سیاسی بنگلادش پس از سقوط دولت شیخ حسینه

شهرام پیرانی، کارشناس روابط بین الملل

تظاهرات ماه‌های گذشته در بنگلادش، در نهایت منجر به فرار شیخ حسینه، نخست‌وزیر این کشور، به هندوستان شد و با مداخله ارتش، محمد یونس، اقتصاددان برجسته بنگلادشی، سکان رهبری دولت موقت را در دست گرفت. به نظر می‌رسد که بنگلادش تا نیل به ثبات سیاسی، برقراری حاکمیت قانون و انجام پاره‌ای اصلاحات اقتصادی راهی دشوار و طولانی را در پیش دارد. افزون بر آن، به‌قدرت‌رسیدن احتمالی حزب ناسیونالیست بنگلادش به رهبری بیگم خالده ضیا، موجب تغییرات مهمی در سیاست خارجی بنگلادش خواهد گردید که در ادامه به آن اشاره خواهد گردید.
https://B2n.ir/r56945