🌿استقبال از مناظره های علمی دیدگاههای مختلف و تلاش برای شناسایی و احترام به تنوع فکری و تضمین حقوقی آزادی بیان ♦️مدتهاست در کشورمان بحث کرسی های آزاد اندیشی در عالی ترین سطوح مطرح شده است اما همه می پذیرند که خروجی قابل توجهی به این نام نداشته ایم و همچنان چالشهای مختلف برای طرح نظرات گوناگون و تحمل نظرات مخالف چه از سوی نهادهای حکمرانی و چه از سوی طرفداران هر دیدگاه در جامعه وجود دارد . این ذهنیت نیز در سطح وسیع در جامعه وجود دارد که آزاداندیشی و بیان نظر مبتنی بر آن، یک مطلب است و آزادی پس از بیان، مطلب دیگر و متاسفانه در هر دو وجه موانع و چالشها کم نیستند. در چنین بستری، اگر نخبگان مختلف دارای آرا و نظرات گوناگون و در موارد متعدد بر خلاف نظر مشهور یا موضع رسمی پا به میدان گذارند وبا رعایت ادب و احترام، گفتگوی انتقادی و مناظره ای انجام دهند گامی مثبت است و می تواند زمینه حرکت به سمت شناسایی و احترام به تنوع فکری را تقویت کند، چنانچه خود این گفتگوها و مناظرات می توانند زمینه رشد آگاهی های جامعه و پویایی و توانمندی در انتخاب دیدگاههای متقن و مستدل تر را فراهم سازند . ♦️با لحاظ کلیت یاد شده، اخیرا گفتگویی بین دو دانشور شناخته شده شامل یکی از محققان جریان روشنفکری دینی در ایران معاصر و دیگری یکی از محققان فقهی حوزوی در خصوص برخی از موضوعات مربوط به فلسفه فقه و گستره و کارکرد آن در زمانه کنونی برگزار شد که توجهاتی را برانگیخت. طرح برخی موضوعات مهم چون جایگاه عقل در فقه یا جایگاه اخلاق در فقه و نحوه مواجهه فقیهان با این دو نسبت سنجی مهم از جمله محورهای این گفتگو بودند . اصل این گفتگوها و تلاش دو دیدگاه مخالف برای تحمل یکدیگر و ابراز نظر با رعایت احترام گامی مثبت ارزیابی میشود و می تواند با برگزاری گفتگوهای متنوع با مشارکت صاحبنظران گوناگون در موضوعات دارای اولویت و مورد نیاز جامعه توسعه پیدا کند. ♦️امور پژوهشی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران با تقدیر از هر دو صاحبنظر این گفتگو و سایر اهل فکری که در این خصوص به طرح دیدگاه پرداخته اند، بر این مهم تاکید می ورزد که اگر این قبیل بحثها از گزاره های کلی فراتر رفته و بر مصادیق مختلف احکام فقهی در قلمروهای گوناگون حقوق انسانی ازجمله کرامت انسانی، حق تعیین سرنوشت، منع تبعیض، آزادی عقیده، آزادی بیان، نوع و میزان مجازاتها، حقوق زنان، حقوق اقلیتها و دهها زمینه دیگر تطبیق داده شود برای مخاطبان بهتر روشن می سازد که آیا برداشت از منابع اجتهاد فقهی یکسان است یا روش شناسی های متنوعی در استنباط فقهی بین گرایشهای متفاوت عالمان دینی مطرح است؟ آیا مجموعه آنچه با عنوان دانش فقه می شناسیم سرشار از تنوع استنباط های فقهای گوناگون در موضوعات متنوع عبادی یا اجتماعی نمی باشد؟ آیا رویکردهای اجتهادی فقهی متنوع نگرش هایی متفاوت به مسائل روز بشریت ندارند و در مبانی استدلالی آنها میزان هماهنگی با عقل و اخلاق متفاوت نیست؟ آیا از حیث امکان عملی و اجرایی بهتر در جامعه بشری کنونی، رویکردهای مختلف فقهی از سطح اعتبار متفاوتی برخوردار نیستند؟آیا برداشت از گستره فقه در میان مجموعه علوم اسلامی( نامحدود یا محدود به قلمرو خاص) و نگرش به باب های مختلف اصول فقه به عنوان دانش تعیین کننده نحوه اجتهاد و استنباط فقهی با تنوع آرا و رویکردهای فکری مواجه نیست ؟ و آیا نمی توان پیش بینی کرد که کدام برداشت ها به تدریج در مقابل واقعیات جامعه بشری کنار زده میشوند همانگونه که باور به بردگی و احکام مربوطه یا بسیاری از برداشت های فقهی تبعیض آمیز و ناعادلانه و بر خلاف کرامت انسانها به تدریج حتی در جامعه مومنان طرد شدند. ♦️در زیر لینک اصل این گفتگو و برخی از بازتاب های آن در محیطهای فکری یا نزد سایر محققان معرفی می گردد با این یادآوری که بحث حقوق بشر و آزادی های عمومی در جامعه دینی چه از حیث نظری و چه در عمل و اجرا بی نیاز از تاملات و تلاشهای مستمر متفکران دینی نمی باشد. 📍بازتاب گفتگوی مورد اشاره : https://ethicshouse.ir/ethics-and-jurisprudence/ https://42003515.khabarban.com/ https://shorter.me/Lg2fE https://shorter.me/hsu5A https://shorter.me/wIrwI https://shorter.me/AvrL0 https://www.dinonline.com/44019/ https://www.zeitoons.com/115548 https://www.zeitoons.com/115554 https://shorter.me/HRP9m https://shorter.me/vmxIR https://shorter.me/pfEi_ https://farhikhtegandaily.com/page/259295/ 📍لینک اصل گفتگو: https://azad.im/table/140 @ihrciran