پسین‌باستان _ بهرام روشن‌ضمیر

تمام مقالات هم در یک روز رسیده و دقیقا در همان روز پذیرش گرفته! یعنی چی؟ یعنی مقالات سفارشی است. مقالات معمولی در زمانهای مختلف فرستاده می‌شوند و هر کدام به داورهای مختلف سپرده میشوند و نهایتا در زمانهایی مختلف پذیرش می‌گیرند. در مجلات دانشجویی داخل ایران که خودم هم دستی بر آتش‌شان داشتم دیده بودم که این تاریخ دریافت و پذیرش را سرسری و راحت میزنند ولی ندیده بودم اینقدر بی‌مبالاتی کنند که همه را بزنند یک‌روز. توگویی داور همان مسئول کنترل ایمیل مجله است که همان روز اول مقاله را دیده و درجا تایید کرده (اینقدر ذوق کرده از رسیدن مقالاتی اینقدر مترقی که بگوید ملت ایران وجود ندارد و جنبش مهسا جنسیتی-قومی است ضد فارس‌های پدرسالار).

فرانسوی‌ها قدیم یک کلاه bonnet d'âne یا کلاه خر داشتند که در کلاس سر دانش‌آموزان خنگ و تنبل می‌گذاشتند. اینها را البته خانم آزاده کیان نویسنده این مقاله مترقی میدانند. هدف ما از این نوشته‌ها این است که بگوییم این کلاه سر ما نمیرود و حواسمان هست.

به لحاظ علمی در زمینه «باستان» مجله و انجمن باری ندارد. مقالاتی گهگاه درباره باستان منتشر میکند و در کنفرانس‌هایش به جهت جوری جنس و تزیینی گاهی استادانی خوشنام از حوزه ایران باستان به چشم می‌خورند. ایکاش به چشم نمی‌خوردند. به سهم خودم از عزیزان مطالعات باستانی ایران خواهش میکنم به این مجله و انجمن که هدفش چیز دیگری‌ست اعتبار ندهند. مطالعات باستان پایه و پی فهم تاریخی و فرهنگی ماست. خوشبختانه در اینجا فضا کاملا علمی و «ایرانی» است و برای این دوستان مترقی جای کار ندارد. به این دلیل مقالات باستانی را به شکلی حاشیه‌ای و تزیینی چاپ می‌کنند تا مقالات اصلی در مطالعات مترقی و پیشرو معاصر دیده بشود و کل مجموعه به شکل یک تن واحد جلوه بکند که پایه‌های باستانی‌اش استوار است. درحالیکه چنین نیست و مقالات دوره مدرن (پست‌مدرن در واقع!) کلا فاز دیگری دارند. عنوان کمبریج هم کاملا غلط‌انداز است. دانشگاه کمبریج این مجله را صرفا چاپ میکند و محتوای مجله و سیاستگذاری‌هایش ربطی به کمبریج ندارد.

در کل البته فضای مطالعات مدرن (بخوانید ضد مدرن) ایران در خارج از کشور فاجعه است. یادم نمی‌رود که وقتی میخواستم برای دوره دکتری در خارج اقدام کنم استاد بسیار فرهیخته‌‌ای در ایران به من پیشنهاد کرد اگر فاند میخواهی برو دنبال موضوعات مدرن (باز تاکید می‌کنم بخوانید ضد مدرن)، که خب من طبق معمول حرف گوش ندادم، و پی و ریشه داشتن را به فاند داشتن ترجیح دادم. در این سالهای خارج از کشور به خوبی می‌بینم که عزیزان ایرانی طوری سراغ این موضوعات ایران معاصر می‌روند تو گویی جویندگان طلا به کالیفرنیا رسیده‌اند! همه چیز حاضر و آماده است. مساله (بخوانید نامساله)‌ای در ایران می‌یابند و اگر نتوانستند از جنبش‌های مترقی شرق و غرب عالم وارد می‌کنند و بعد آنرا ورز می‌دهند. یک مقدار در زمینه متد و روش باید رعایت کرد ولی به لحاظ محتوا دست باز است چون معلوم نیست مخاطب شما کیست؟ ایرانی است یا خارجی؟ ایرانی چرا باید درباره ماجراهای ریز دوره رضاشاه و محمدرضاشاه و جمهوری اسلامی انگلیسی بخواند؟ شاید هم بخواند ولی خیلی مهم نیست. چون حجم تحلیل‌ها و تفسیرها در فارسی ده‌ها برابر است. اما خارجی که احیانا آنرا بخواند چیزی از ایران نمیداند. حتی استادان خارجی مطالعات (ضد) مدرن ایرانی یک‌ دهم یک ایرانی علاقه‌مند به این حوزه نمیدانند. پذیرش و گرفتن فاند در این زمینه‌ها سخت نیست. البته اگر سختی خوابیدن در شب برای کسی که بابت چند هزار دلار/یورو به کشورش خیانت می‌کند را نادیده بگیریم. مخاطب این ارتکابات در واقع هیچکس نیست. اینها صرفا تولید میشوند برای تولید رفرنس و مرجع. به این ترتیب در زمان موعود به این آثار ضد ایرانی ارجاع داده میشود. حالا شما آن زمان بیا بگو آن مقاله در آن مجله روی هوا حرف زده!

خلاصه آنکه از عزیزان علاقه‌مند مطالعات باستان تمنا میکنم در انتخاب مجلات خارجی (به‌خصوص مجلات ایرانیان مقیم خارج) دقت بفرمایند و نام فرخنده و پژوهش سودمند خود را ناخودآگاهانه به پای فاندخوارهایی که سرزمین پدری‌مان، یعنی مادرمان ایران را می‌فروشند، نریزند. بگذارید این عزیزان مطالعات (ضد) مدرن دور هم بنشینند. ما خرج بساط‌شان نشویم. ما که حریف این‌ مدعیان روشنفکری نمی‌شویم حداقل به سفارش حافظ شیرین سخن عمل کنیم که «با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی / تا بی‌خبر بمیرد در رنج خودپرستی»

پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۳ سوربن - پاریس

عنوان دانشگاه کمبریج‌ روی جلد این مجله جذاب است. از همین رو من هم علاقه‌مندش شدم و به عضویت آن درآمدم و برای کنفرانسش هم مقاله فرستادم، هرچند خوشبختانه از شرکت انصراف دادم. یادم هست روز اول با چه ذوقی به استادم گفتم قرار است در کنفرانس‌شان شرکت کنم. ولی با همان محافظه‌کاری و ادب همیشگی جواب داد .Well! Not the best place around و من تعجب کردم. اما هرچه گذشت و هرچه نگاه کردم چیزی که حتی نزدیک به فضایی علمی باشد ندیدم. اینجا بیش از این چیزی نمی‌گویم چون ذات ننه‌من‌غریبم‌ این جماعت «مترقی» را میشناسم و حوصله درگیری ندارم. راستش را بخواهید این ISIS سابق که اخیرا به AIS تغییر عنوان داده خودش یک کیس پژوهشی ناب است. شماره ۵۷ (چه عدد مبارکی!)، اختصاص دارد به جنبش مهسا، نه ببخشید ژینا امینی دختر کرد که به دست دژخیمان فارس مرکزنشین تهران کشته شد تا جنبش ژن، ژیان، ئازادی توسط کردها و بلوچ‌ها و دیگر ملتهای تحت ستم دولت فارس پا بگیرد. فقط ایکاش پیش از آن عنوان مجله از مطالعات ایرانی به «انیرانی» تغییر می‌کرد چون این شماره اختصاص یافته به مقالاتی برآمده از گفتمان تجزیه‌ در ایران که تصریح می‌کنند ایران وجود نداشته و ندارد.

استوانه کوروش چگونه کشف شد
گفت‌و‌گو با دکتر شهرام جلیلیان
به مناسبت روز بزرگداشت کوروش بزرگ

🔸آسیانیوز ایران - ۷ آبان در تقویم غیررسمی ایرانیان روز کورش بزرگ نامیده شده و هر ساله ایرانیان در صدد بزرگداشت این روز هستند. طی سال‌های اخیر، توجه و علاقه جوانان ایرانی به کورش بزرگ و برگزاری مراسم ۷ آبان افزایش یافته است. در این راستا، دکتر شهرام جلیلیان، استاد تاریخ ایران باستان دانشگاه شهید چمران اهواز، در گفتگو با آسیانیوز ایران به بررسی ۷ آبان و استوانه کورش بزرگ پرداخت.

ویدیو گفتگو را مشاهده بفرمایید و برای دوستان خود ارسال بفرمایید.

روزنامه اقتصادی آسیا

🆔 @atusa_sbu

پادکست شماره ۱۲ آژیار

به مناسبت هفتم آبان ماه، روز بزرگداشت کوروش بزرگ

منبع:
داریوش و پارس‌ها (تاریخ فرهنگ ایران در دوره هخامنشیان)

نویسنده:
والتر هینتس

مترجم:
عبدالرحمان صدریه

گویندگان:
بهروز طالبی
فراز تقی پور
بهناز شیخ انصاری

@associationofiranianlanguages

گفتگو با دکتر فرزانه گشتاسپ بنیانگذار پایگاه داده‌های پارسیگ (متون پهلوی)

نشست‌های سمینار چند رشته‌ای: جامعه، سیاست و فرهنگِ جهانِ ایرانی

بهرام روشن‌ضمیر

این سمینارها به صورت حضوری در دانشگاه اینالکو واقع در پاریس 13، خیابان 65 گراند مولن، برگزار می‌شود.

برگزارکنندگان: سمرا آذرنوش (EPHE PSL، CerMI)، ژوستن لاندو (Sorbonne Nouvelle، CerMI)

این سمینارهای ماهانه که توسط CerMI: مرکز [فرانسوی] تحقیقات درباره جهان ایرانی (UMR 8041: CNRS – Sorbonne Nouvelle – INALCO – EPHE) برگزار می‌شود، به ارائۀ پژوهشهای تازه در مورد ایران و جهان ایرانی از دوران باستان تا امروز می‌پردازد. این سمینارها با اتخاذ رویکرد “منطقه فرهنگی” با دیدگاه چندرشته‌ای (زبانشناسی و متن‌شناسی، ادبیات، تاریخ، تاریخ ادیان، تاریخ هنر، علوم اجتماعی)، توسط پژوهشگران این مرکز (محققان، اساتید و دانشجویان دکتری) و همچنین سخنرانان مدعو از سایر موسسات دانشگاهی در فرانسه و خارج از کشور ارائه می‌شود.

این سمینارها به منظورِ تبادل و بحث در موضوعات مربوط به پنج محور پژوهشی مطرح در CerMI برنامه‌ریزی شده است: تولید، نوشتن، و تبادل. جوامع دینی: متون، سنت‌ها و هویت‌ها؛ دولت‌ها، سرزمین‌ها و جوامع معاصر؛ ادبیات و آفرینش ادبی; زبان‌ها و زبان‌شناسی. این سمینارها برایِ بهره‌بردنِ دانشجویانِ دکتری و محققانی که در حوزه فرهنگی ایران پژوهش می‌کنند، و همچنین برای دانشجویان کارشناسی ارشد و به طور گسترده‌تر، برای علاقه‌مندان به این موضوعات تحقیقاتی برگزار می‌شوند.

برای فهرست سخنرانی‌ها به تارنمای خبرنامه ایران باستان مراجعه کنید

https://ancientirannews.com/multidisciplinary-seminar-sessions-society-politics-and-culture-of-the-iranian-world/

🔶🔸 کارگاه آنلاین_آفلاین: ادبیات روایی مسیحی در دورۀ ساسانی

آموزگار: بهرام روشن‌ضمیر

یک‌شنبه‌ها ساعت ۱۹ تا ۲۰

تاریخ شروع:  ۲۲ مهر ۱۴۰۳
تعداد جلسات:    ۸ نشست

شهریه:                   ۶۰۰/۰۰۰تومان
برای ایرانیان خارج از کشور ۱.۲۰۰.۰۰۰ تومان

بهرام روشن‌ضمیر، دانشجوی دکتری در رشتۀ تاریخِ شرقِ نزدیک در دورۀ پسین‌باستان در مدرسۀ مطالعاتِ عالیِ پاریس، بخشِ مطالعاتِ دینی است. از سال 2021 او پژوهشهایش را در قالبِ پژوهشکدۀ مطالعاتِ یکتاپرستی وابسته به مرکز ملیِ تحقیقاتِ علمیِ فرانسه آغاز کرده است. پایان‌نامۀ او بر موضوعِ انگارۀ دینِ زردشتی در دورۀ ساسانی بر پایۀ متون شهادتنامه‌های سریانیِ ایران تمرکز دارد. او مقالاتی چند دربارۀ انگارۀ ایران و ایرانیان در منابعِ یونانی-رومی-مسیحی نوشته است.

نام‌نویسی دوره و پشتیبانی:

واتساپ👇
wa.me/+989392272028

تلگرام👇
https://t.center/+989392272028



@associationofiranianlanguages

▪️شماره‌ٔ یازدهم  #ماهنامه‌_فرهنگی_هنری
#جهان_اشراقی منتشر شد.


▪️آنچه در این شماره می‌خوانید:

▫️ایرانشهر، انیرانشهر، جهانشهر: هویّت ملّی و جهانی شاهنشاهی ساسانی
▫️مفهوم سنّت در نظام مفاهیم طباطبایی؛ سهل و ممتنع
▫️تمایز نظام شاهی و شاهنشاهی
▫️مفهوم آزادی در تجربهٔ تجدّد سیاسی در عصر قاجار همراه با مجموعه مقالاتی دیگر


▪️با آثار و نوشتاری از:
بــهـرام روشـن‌ضـمیـر
عـلـیـرضــا ســمـنـانـی
حامد عامری گلستانی
مـصـطفـی نـصـیـری
نـیـما شـجـاعـی
عدنـان فلّاحـی
حامد روشنـی‌راد
کـامـران کشیـری
اسماعیل نوشــاد
مـحمّدرضــا تـات
رابعـه موّحـد


و ترجمه‌هایی از:
مـورای روتبـارد
متئـو کمپـارتـی


تازه‌های کتاب:
▫️بحران در آگاهی اروپایی/بهنام جودی
▫️شریعت چیست؟/وائل بن حلّاق
▫️آخرین وسوسهٔ متافیزیک؛ الهیّات سیاسی در افق فلسفهٔ سیاسی/اسماعیل نوشاد
▫️تجسّم اتوپیای واقعی/اریک الین رایت
▫️تبارشناسی حسبه/احمد صبحی منصور



@Jahan_Eshraghi

شماره جدید نشریۀ دین‌نگاری‌ها با دسترسی آزاد منتشر شد. پروندۀ این شماره باطنی‌گراییِ زردشتی است.


این شماره به سردبیریِ ماریانو اِریچیلو، دانیل جی. شفیلد و یوهان سهراب-دینشاه ویواینا، شامل مقالاتی از آنتونیو پانااینو، موریتز مورِر، جنی رُز، ماریانو اِریچیلو، آنا تِسمان، پاسکوالینا اکرسترُم و دو مرور کتاب از سمیر عبدلی و ندا دارابیان میشود.
مجلۀ دین‌نگاری‌ها توسط مرکز تحقیقات تطبیقی تمدنها و معنویت متعلق به بنیاد “جیورجیو چینی” در ایتالیا است.

پیوند خبر در خبرنامۀ ایران باستان

https://ancientirannews.com/the-new-issue-of-religiographies-was-published-with-open-access-this-special-issue-concerns-zoroastrian-esotericism/

🏛️دوره‌های آموزشی بنیاد فرهنگی ایران و انیران باستان
کارگاه آنلاین شناخت منابع مکتوب مطالعات اشکانی
آموزگار: دکتر رضا اردو
زمان: ‌شنبه‌ها ساعت ۱۹
آغاز دوره: ۵ آبان‌ماه ۱۴۰۳

🔗https://ancienteranandaneran.com

تکوین ایده ایران
در دوره اشکانیان
گفت‌و‌گو با دکتر رضا اردو

اشکانیان نزدیک به ۴۰۰ سال بر قلمروی تاریخی ایران حاکم بودند و میراث‌دار هخامنشان و فرهنگ هلنیستی و سکایی بودند.

اما ایده ایران در دوره اشکانی چگونه شکل گرفته است؟

مولفه‌ها و عناصر ایده ایران در دوره اشکانی را چگونه می‌توان توضیح داد؟

ایده ایران در این دوره چگونه بر میراث هلنیستی و سَکایی فائق آمد؟

در همین راستا در موسسه علمی و تاریخی آتوسا و آسیانیوز ایران گفتگویی داشتیم با عنوان «تکوین ایده ایران در دوره اشکانیان» با حضور جناب آقای دکتر رضا اردو، پژوهشگر تاریخ اشکانیان

آسیانیوز ایران

آتوسا: نهاد ترویجی اندیشه سیاسی و دانش تاریخی در ایران

🆔 @atusa_sbu
@asianewsiran

در ادامه در مقاله‌ای گروهی، کریستل ژولیَن، مصطفی اختصاصی، امیر خانمرادی و احسان خوانساری، تلاش می‌کنند مُهری تازه‌یافته را به بابوی جاثلیقِ کلیسای شرق (ایران) در سدۀ پنجم، در دورۀ ساسانی منسوب کنند. (که البته به نظر نویسندۀ این سطور این پیشنهاد قانع‌کننده نبود، هرچند در اینکه لابد رئیس کلیسای ایران مُهر داشته تردید نیست و بعید هم نیست که نوشتۀ روی مُهر سریانی باشد).

در مقالۀ دیگر یوسف مرادی و آلموت هینتسه از مرکز سواس لندن، با توجه به یافته‌های مُهرشناسی تازه از محوطۀ تختِ سلیمان، تلاش میکنند تاثیر و تاثراتِ جوامع اقلیتی یهودی و مسیحی را در آتشکدۀ آذرگشنسپ بررسی کنند. مهرهایی گوناگون متعلق به جوامع مسیحی، یهودی و زردشتی در کنار هم که فضایی بسیار جذاب و جالب از دورۀ ساسانی ارائه می‌کند. محیطی که هیچ شباهتی به آنچه به اشتباه و در اثر خام‌اندیشی به ساسانیان به عنوانِ مذهبی‌هایی متعصب و دگرآزار و سرکوبگر نسبت داده شده ندارد. شهر مقدسِ زردشتیان و مهمترین آتشکدۀ آنان نه فقط در اسنادِ ارائه شده در این مقاله که در شواهدِ تاریخی هم محلِ حضورِ و تجمع پیروانِ ادیان گوناگون بود و هیچ همسانی با مکه و مدینه و واتیکان و لهاسا نداشت.

در مقالۀ پایانی دیتر وبر متخصص دیرین‌نگاری در دانشگاه آزاد برلین، اینبار به جای اسنادِ طبرستان به سراغ سندی از فارس مربوط به دورۀ خسرو پرویز می‌رود. نکته جالب در این سند برای من تداوم لقبِ "شاهانشاهِ اِیران و انِیران که تن و چهر از یزدان دارد" بود. اضافه شدن تن به چهر نشان از پویایی این گفتار و نه تکرارِ خشک قالبهای رسمی دارد. این هم بر خلاف چیزی‌ست که مدام می‌شنویم که این لقب در میانۀ دورۀ ساسانی طرد شده است. البته امکان دارد که با توجه به فتوحاتِ خسرو پرویز در سرزمین‌های انیران (غیرایرانی)، این لقب کارکردِ بیشتری نسبت به پیش داشته باشد.
#معرفی_کتاب

شماره ۳۰ از مجموعۀ RES ORIENTALES با عنوان «بازتابی از دوره‌های ساسانی و پساساسانی» به کوشش ریکا گیزِلن. ۲۰۲۴.

این واپسین شمارۀ منتشرشده از مجموعه رِس اوریِنتالِس با مقاله‌ای مشترک از سمرا آذرنوش و فرانتس گرُنه، استادان مدرسه مطالعات پاریس و کولژ دوفرانس، با عنوان «سیاست شترمرغ: دستکاریِ مداومِ ساسانیان» به بررسی یگ بشقابِ ساسانی با نقش شکار و شترمرغ می‌پردازد که نویسندگان آنرا به شاپور دوم منسوب می‌کنند.

متئو کُمپراتی باستانشناسی ایتالیایی سپس در مقاله‌ای به بررسیِ بشقاب‌های نقره ساسانی در موزه ملی ایران و در مجموعه وایورن بریتانیا می‌پردازد.

اما ریکا گیزِلِن در این شماره، با دو مقاله حضور دارد. او نخست چهار نکته دربارۀ اصطلاحا سکه‌های عرب-ساسانی (دورۀ اسلامی با طرحِ ساسانی) مطرح می‌کند و سپس در مقاله دوم، با توجه به پایان پروندۀ پژوهشیِ اسنادِ طبرستان که از حدود ده سال پیش شروع شده بود، این پرونده را به شکل خلاصه مرور می‌کند.

ادامه دارد...
#معرفی_کتاب

شماره ۲۹ از مجموعۀ RES ORIENTALES با عنوان «گاهی ساسانی، همیشه اِیر» به کوشش ریکا گیزِلن. ۲۰۲۳.

مجموعه رِس اوریِنتالِس متعلق به گروهِ مطالعات خاورمیانه در فرانسه است که از سال ۱۹۸۹ توسط مُهر-سکه‌شناس و ایرانشناسِ بلژیکی ریکا گیزِلن آغاز به کار کرده و هر سال یا دوسال یکبار توسط انتشارات پیترز لوون بلژیک منتشر می‌شود. این مجموعه در طول بیش از سه دهه مشارکت فراوانی در مطالعاتِ ایرانِ باستان، به‌ویژه زمینه‌های موردِ علاقۀ خانم گیزِلن یعنی مُهر و آثار کتیبه‌ای ساسانی و فارسی میانه و نیز جغرافیای اداریِ شاهنشاهی ساسانی داشته است.

در این شماره به جز خانم گیزِلن آثاری از پژوهشگران دیگری چون یوسف مرادی و آلموت هینتسه، دیتر وبر و ماریا ماتسوخ نیز به چشم می‌آید و پروندۀ اصلی آن همچون چهار شمارۀ گذشته (به جز ۲۵ که روزآمدی از کتاب جغرافیای اداریِ ریکا گیزلن بود) اسنادِ طبرستان به زبان پهلوی است که از دو رویکرد فیلولوژی و حقوقی بررسی شده‌اند.

#معرفی_کتاب

این کتاب از روز اولی که در ایران و زبان فارسی به شکل جدید و مدرن منتشر شد عنوانش همین کتاب مقدس بود‌. قبلا مسلمانان به اشتباه به کتاب مسیحیان انجیل و به کتاب یهودیان تورات می‌گفتند. ولی به هر رو اهالی کتاب انواع ترجمه‌ها و چاپهای کتاب مقدس به عنوان مجموعه متون مسیحی (و یهودی تاییدشده توسط مسیحیان) را میشناسند‌.

اصرار بر اینکه عنوان انگلیسی‌ «بایبل» را برای آن به کار ببریم به راستی عجیب است. چون بایبل صرفا معادل انگلیسی این واژه است. پس اگر بنابر تخصص‌گرایی هم باشد صورت یونانی لاتینی یعنی بیبلیا اصیل‌تر است. هرچند این واژه در کل یعنی کتاب و همان کتاب مقدس بهتر خواهد بود.