✨ کدام انقلاب؟ کدام عدالت؟ ✨📌 مطالبه محوری جامعه ایران در دهه ۴۰ و ۵۰، اعتراض به فقر و محرومیت، تبعیض، نابرابری و فساد در
#نظام_اجتماعی ایران بود. روزهای پایانی دهه ۳۰ مصادف با روی کار آمدن «
#کِندی» دموکرات در آمریکا بود. راهبرد خارجی آمریکا در آن زمان شکلگیری یک فضای باز سیاسی در کشورهای درحالتوسعه بود تا بهجای جذب شدن این جوامع به ایدئولوژی
#کمونیسم، بهصورت مدیریتشده نوعی راهبرد «
توسعه وابسته» را اتخاذ کنند. این فشار خارجی همراه با علقه شخصی
#شاه در تسریع فرآیند مدرنیزاسیون، منجر به اجرای طرح موسوم به «
انقلاب سفید شاه و مردم» در زمستان ۴۱ شد. مفهومی که از اسناد مکتوب و شفاهی طرح
#انقلاب_سفید (که ابتدا مبتنی بر ۶ اصل بود و بعدها به ۱۹ اصل نیز افزایش یافت)، بیش از هر چیز دیده میشد، «
#عدالت_اجتماعی» بود. حتی فراتر از واژگانی مانند ترقی و پیشرفت. «
#توزیع_عادلانه_درآمدها» در صدر اهداف همه برنامههای عمرانی سوم تا پنجم کشور در دهه ۴۰ و ۵۰ بود. ظاهر فریبنده حذف نظام اربابورعیتی، سهیمکردن کارگران در سود کارخانجات دولتی، فروش سهام شرکتها به کارگران، اعطای حق سیاسی به زنان و...همه و همه در ابتدا جلوهای
#عدالتخواهانه داشت و به شاه امکان میداد مخالفین این سیاستها را وابسته به
#سرمایهداری_سنتی، ضد عدالت و ترقی و نوعی مرتجع قلمداد کند.
♦️ اما اوضاع آنطور که
#شاه پیشبینی کرده بود، پیش نرفت. شکلگیری طبقه متوسط شهری، سیاستهای
#اصلاحات_ارضی، توسعه شهرنشینی، پیادهسازی استراتژی توسعه صنعتی، بهتدریج با منافع طبقه پابرهنه و محروم جامعه که دههها بود با طعم تلخ محرومیت در عصر
#قاجار و
#پهلوی زیسته بود، همراستا و همجهت شد و نهضتی بیبدیل در میانه قرن ۱۴ شمسی رقم زد. پولپاشی
#دلارهای_نفتی سالهای ۵۲ و ۵۳ در اقتصاد ایران، بهتدریج آثار خود را از سال ۱۳۵۴ بر اقتصاد ایران گذاشت و نرخ #تورم دورقمی، بیکاری، افزایش فساد دربار و تعمیق نابرابریهای ناموجه، طبقه محروم و پابرهنه را در کنار طبقه متوسط شهری به خیابانهای سراسر کشور کشاند.
🔶 این البته تنها بخشی از روایت چرایی پیدایش
#انقلاب_اسلامی است که به جنبههای اقتصادی و پیامدهای اجتماعی آن متمرکزشده است. بدون تردید سیاستهای فرهنگی شاه علیه
#هویت_ملی و ارزشهای اسلامی جامعه ایران که در دهه ۵۰ با توسعه انواع ایرانیگریها یا آئین ضد اسلامی به اوج خود رسیده بود یا توزیع نامتقارن قدرت و
#استبداد سیاسی در مخالفت با گروههای سیاسی نیز در پیدایش انقلاب اسلامی مؤثر بوده است.
🔰 اما از فرآیند «رفرم درونزا و
#عدالتخواهانه» نظام طاغوت چه آموزههایی برای امروز میتوان فراگرفت؟
چرا انقلاب سفید!
شاه به عدالت منجر نشد و زمینهساز انقلاب عدالتخواهانه دیگری شد؟ 1️⃣ #عدالت_آمریکایی و وابسته خود منجر به تعمیق #نابرابریها میشود. اصلاحات داخلی به نفع عدالت نه با توصیههای نظام سلطه و طاغوت جهانی که باید از درون فرهنگ و مکتب درونی یک جامعه جوشش کند. همانطور که در تصاویر آمده، روند
#نرخ_رشد اقتصادی دهه ۴۰ و ۵۰ که در تاریخ اقتصاد معاصر ما بینظیر است، در عمل منجر به وابستگی بیشتر کشور به خارج و نهادینه شدن آثار شوم وابستگی در تاریخ معاصر ما شد.
2️⃣ عدالت نفتی ممنوع! درآمدهای سرشار نفتی در ابتدایی دهه ۵۰ در عمل باتلاق شاه در اجرای سیاستهای توسعهمحور او شد. سیلاب
#نفت، ساختارهای مختلف اقتصادی و اجتماعی جامعه ایران را درنوردید،
#دولت_رانتیر نفتی را به معنای واقعی در این سرزمین نهادینه ساخت و نوعی فرهنگ نفتی به جامعه ایران تزریق کرد(سهم نفت از
#بودجه دولت).
3️⃣ عدالت مردمی است تا دولتی! افزایش بیضابطه هزینههای
دولت، فساد اداری و سیاسی و فهم
#عدالت با نگاهی صرفاً از بالا به پایین، منجر به تعمیق نابرابریهای درآمدی در جامعه ایران شد(مانند افزایش
#ضریب_جینی).
4️⃣ عدالت همه عدالت است! تحقق عدالت در معنای جامع خود نیازمند فرآیندی جامع مشتمل بر عدالت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و در فرآیندی آهسته و تدریجی است. شهوت شاه در پرتاب جامعه ایران به ساختارهای اجتماعی و اقتصادی که تناسبی با زیستبوم آن نداشت، در عمل منجر به سقوط همیشگی رژیم
#شاهنشاهی در سرزمین ما شد.
☘ آموزه مهم از اجرای سیاستهای معطوف به عدالت در دهه ۴۰ و ۵۰ آن است که گاه به نام اهداف
#عدالتخواهانه، انواع
#تبعیضها و
#نابرابریها به جامعه تحمیل خواهد شد.
مطالعه پیامدها و آثار سیاستهای اصلاحی در افقی بلندمدت برای هر سیاستی که به نام #عدالت سکه میخورد، لازم است.
🔺️ 🔺️ 🔺️ 🔺️👤 «حسین سرآبادانی تفرشی»
#قطب_نما#انقلاب_اسلامی#فجر۴۲#پرونده_ویژه#انقلاب_سفید#عصر_پهلوی#دهه۴۰و۵۰_شمسی🆔 @gerayeedalat