✨ مسئله عدالت در قرآن چیست؟ ✨💢 عدالت و
#عدالت_اجتماعی را چگونه میتوان بر سر سفره قرآن درک کرد؟ آیا واژگان عدل و
#قسط، ما را به این فهم میرسانند؟ آیا در قرآن کریم، چیزی وجود دارد که موضوع عدالت نباشد و مورد قضاوت عادلانه یا ناعادلانه قرار نگیرد؟ آیا این چنین امکانی هست؟
💠 گاهی به اشتباه، واژه
#عدل را به برابری و قسط را به نابرابری تعبیر میکنند. اما عدل در قرآن کریم، عموما بر تعادل،
حق محوری و عدم انحراف از
حق دلالت دارد. عدل یعنی در هر موضوع و مسئلهای، تقوا را پیشه کرده و جانب
حق را نگه داریم (اعدلوا هو اقرب للتقوی). به همین دلیل است که در عدل، مومنان را به پرهیز از دخالت هواهای نفسانی، حب و بغضها و وابستگیهای خویشاوندی یا دشمنیها فرا میخواند. این تعبیر از عدل، هم در لایه اجتماع به
حق محوری در رفتارها و ساختارها اشاره دارد و هم در باطن انسان به استقامت در صراط مستقیم و
حق مداری توجه دارد. از این رو عدل را اختصاص به مومنان و جامعه مومنان داده است زیرا بدون خدامحوری، تقوا و عدل بیمعناست. پس واژه عدل، بُعدی از معنای عدالت و عدالت اجتماعی را در بردارد.
🔶 آیا قسط هم
#نابرابری است؟ قسط به سهم و وزن و نسبتها اشاره دارد. گاهی سهمها، وزنها و نسبتها برابر هستند و گاهی نیستند. پس قسط، دلالت خاصی بر نابرابری ندارد. نکته مهمتر آن است که مسئله قسط، اساسا مسئله برابری-نابرابری نیست که بخواهد بدان جواب دهد؛ مسئله قسط، انطباق سهم، وزن و نسبتها با میزان همان موضوع است. یعنی وزن و سهم و نسبت هر چیزی در نسبت با
حق و میزان حقیقی آن تعریف میشود. پس قسط هم به
حق محوری اشاره دارد.
☘ اما تفاوت عدل و قسط در
حق محوری چیست و چرا دو واژه برای این منظور به کار برده شدهاند؟ عدل، به حیثیت عدم انحراف از
حق و پرهیز از هواخواهی دلالت دارد اما قسط به حیثیت نظامسازی و جایابی سهمها، نسبتها و روابط اشاره میکند. پس اگر میخواهیم در مورد محتوای عدالت اجتماعی، از قرآن پرسش کنیم باید بیشتر از دریچه قسط، به موضوع نظام سهمها،
حقها، نسبتها و روابط بپردازیم. به همین دلیل است که آیات قسط، متولی روشنگری نظام روابط اجتماعی و جامعهسازی هستند و با این دید باید به سراغ قرآن رفت ولی به تدریج باید وارد شبکه واژگانی
#قرآن_کریم نیز شد. با چنین تقریری، آیا میتوان موضوعی را یافت که در دایره پرسش عدالت نباشد؟!
🔺️ 🔺️ 🔺️ 🔺️👤 «محمد صادق تراب زاده جهرمی»
#تکیه_گاه#گرای_عدالت#عدالت#عدالت_اجتماعی#عدل#قسط#قرآن#نظام_سازی#جامعه_سازی#تقوا#استقامت#صراط_مستقیم#حق_محوری#حق_مداری#برابری#نابرابری🆔 @gerayeedalat