📌 آجرکردن نان شیفتگان بازار
[قسمت دوم]
🔰 #مسئولیتناپذیری بازارگرایان رخداد تازهای نیست؛ اما حقیقت غیرقابلانکار آن است که نظریه
تغییر مداخلات عمومی در لایههای تصمیمگیری از پارادایم مسلط اقتصادی (اقتصاد
#نئوکلاسیک) فراتر نرفته و نگرش غالب است.
🔻 در این میان، طرح مهیا به ابتکار
#وزارت_اقتصاد تلاش دارد قبل از آنکه معجزه اصلاح قیمتها! به کالای اساسی
#سفره مردم (نان) بهخصوص طبقات مستضعف و کمدرآمد برسد، ابتکار عمل را برای مدیریت
#اصلاحات زنجیره تأمین نان در کشور فراهم آورد. یک مداخله عمومی با هدف بهبود یا
تغییر مسئله عمومی طراحی و تعبیه میشود.
🔻 مهیا نیز میخواهد با
تغییر کانون
#اصابت توزیع یارانه از ابتدای زنجیره به انتهای آن، ضمن
تغییر سازوکار تخصیص رانت قیمتی، دقت اصابت یارانه آرد و نان را ارتقا بخشد. در اینجا،
#منطق طراحی مداخله، ارتقای دقت در اصابت یارانهها با رویکرد
#عدالتخواهانه و اثربخش است.
✅ در ارزشیابی یک سیاست،
#تحلیل نظریه
تغییر آن کلیدی است؛ چراکه یک الگوی مطلوب و بایسته یک مداخله عمومی را تعریف و سامان میدهد. نظریه
تغییر یک برنامه در سطوح مختلف میتواند متفاوت و متغیر باشد؛ رخدادی که برای طرح مهیا رقم خورده است.
🔻 نظریه
تغییر در فاز ابتدایی طرح مهیا، بر مبنای نگرشی
#ترکیبی میان اصلاحات قیمتی با اصلاحات غیرقیمتی است؛ اما نظریه
تغییر در گام دوم این طرح، بر مبنای نظریه
#بازارگرایی جدید، از نوعی اصلاحات قیمتی بهعنوان عامل نهایی در اصلاح فرآیند توزیع یارانه آرد و نان دفاع میکند.
🟢 طبیعی است که این دو نظریه
تغییر در دو سطح برنامه، حاکی از آن است که منطق
#مداخله برنامه مهیا در دو گام مختلف، بر مبنای دو نظریه
تغییر متفاوت و بهتبع دو دیدگاه به مقوله
#عدالت_اجتماعی است.
🔻 مداخله در گام نخست بر مبنای نظام
#هوشمند دادهها و تراکنشهای مالی، به دنبال
تغییر در فرآیند تخصیص آرد یارانهای و رصد آن تا تبدیل به نان در دست مصرفکننده نهایی بدون هرگونه اعمال
#افزایش_قیمت یا سهمیهبندی خاص است؛ اما مداخله در گام دوم ضمن
#شناورسازی قیمت آرد و بهتبع نان، با تحمیل نوعی الگوی سهمیهبندی نامتقارن، عملاً بازار
#دونرخی برای نان رقم میزند که پیامدهای آن در مورد بسیاری از بازارها همچون بنزین تجربهشده است.
🔰 مهمترین نقطه
#قوت طرح مهیا در گام نخست، ایجاد توان زیرساختی حکمرانی داده در فرآیند
#زنجیره تأمین از گندم تا تولید نان و ارائه آن به مصرفکننده نهایی است. این تسلط دادهای، امکان طراحی مداخلات مؤثر جهت
#قیمتگذاری نان و بهتبع گندم و آرد را فراهم میآورد و عملاً یک داشبورد مدیریتی برای رصد نقطهبهنقطه تغییرات است؛ رخدادی که نان بازارگرایان ایرانی را آجر میکند که بیش و پیش از هر چیز به معجزه اصلاح قیمتها تکیه زدهاند.
🔻 اصلاحات قیمتی، مکمل اصلاحات غیرقیمتی است و از پَس این اصلاحات معنیدار است. سیاست
#آزادسازی قیمتها که همواره بهعنوان گزینه نخست روی میزِ توجه و تمرکز بوده، آثار زیانبر خود بر معیشت طبقات ضعیف و کمدرآمد را در سالهای گذشته قرار داده که
#موج_تورمی اخیر نمونه بارز آن است.
❌ متأسفانه شواهد و قرائن حاکی از آن است که طرح مهیا – که با یک ایده مبنایی عادلانه شکلگرفته است- از
#طمع بازارگرایان ایرانی تهی نیست و انواع ظرفیتها جهت سوارشدن بر سازوکارها و
#مکانیسمهای این طرح برای پیادهسازی سیاست آزادسازی تعبیهشده است. لذا بسان چاقو تیز و برنده، تمهیدات این بسته سیاستی ممکن است مورد طمع بازارگرایان قرارگرفته و تمام دستاوردهای این طرح را با زیان و فشار به طبقات
#فقیر جامعه خنثی سازد.
🟢 نظریه
#تغییر_مبنایی بازارگرایی ایرانی حول اصالت آزادی انتخاب افراد و بهتبع مکانیسم عرضه و تقاضا در بستر بازار آزاد، با شعار جذاب
#اصلاح_قیمتهای_نسبی، شفافیت، کاهش رانت و فساد و نقدیسازی یا آشکارسازی یارانهها بسته سیاستی را شکل داده که آشکارا جهتگیریهای ضد عدالتخواهانه دارد.
🔻 #بوروکراسی ناتوان و علیل دولتی در کنار کاهش اعتماد و مشارکت اجتماعی بهعنوان دو عنصر
#زمینهای نهادی، همه ظرفیتهای مثبت سیاست اصلاحات قیمتی را به یغما میبرد و این چالش فزاینده امروز برای طرح مهیا نیز وجود دارد.
🔻 متأسفانه در اسناد
#اولیه این طرح از سناریوهایی برای آزادسازی قیمتی آرد و نان با طراحی یک الگوی سهمیهبندی چندسطحی سخن گفتهشده است که باید مورد هشدار نخبگان و دلسوزان منافع ملی قرار گیرد و باید به آنها متذکر شد که «آنها که از تاریخ نمیآموزند؛ مجبور به تکرار خطاهای پیشین خود هستند».
✍ « دکتر حسین سرآبادانی تفرشی »
#مهیا#نان#هوشمندسازی_یارانه_نان#بازارگرایی#عدالت#یارانه🔸🔶🔹🔷🔸🔶🔹🔷🔸🔶🔹🔷📣 صفحه اینستاگرام، کانال تلگرام و بله:
🆔 @gerayeedalat