🌐کانال پروفسور علی نیری🌐

⚡️ کارکرد اشعه‌ی ایکس

✅ در سال 1895 فیزیک‌دانی به نام #ویلهلم_رونتگن ، آزمایشاتی با یک لوله کاتد، و یک ظرف شیشه‌ای که درآن یک پرتوافکن الکترونی به یک پنجره فلورسنت تابانده می‌شد، انجام می‌داد.

➖ او مقوا را دور لوله پیچیده بود تا به نور فلورسنت اجازه فرار ندهد، که اتفاق خاصی رخ داد.

🔅 صفحه دیگری خارج از لوله می‌درخشید.

👈 به بیان دیگر پرتوهای نامرئی از مقوا رد شده بودند.

🔹 #ویلهلم به هیچ وجه نمی‌دانست که آن اشعه‌ها چه بودند، بنابراین آنها را اشعه ایکس نامید، و کشف او یک جایزه نوبل برایش به ارمغان آورد.

💥 چیزی که ما می‌دانیم اتفاق افتاد از این قرار است.

➖ زمانی که الکترون‌های با انرژی بالا در لوله کاتد به یک عنصر فلزی برخورد کردند، الکترون‌ها یا سرعت‌شان کم می‌شد و انرژی اضافی را آزاد می‌کردند،

➖ یا الکترون‌ها را از اتم‌هایی که به آن‌ها برخورد می‌کردند بیرون می‌انداختند، که باعث یک تقسیمات جدید می‌شد که دوباره انرژی آزاد کنند.

👆 در هر دو حالت انرژی به صورت اشعه ایکس ساطع می‌شد، که یک گونه از تشعشع #الکترومغناطیسی با انرژی بالاتر از نور مرئی و انرژی پایین‌تر از اشعه #گاما می‌باشد.

⚡️ اشعه‌های ایکس به اندازه کافی قدرتمند هستند تا در درون بسیاری از انواع ماده که‌گویی نیمه شفاف هستند پرواز کنند ، و به‌طور ویژه برای کاربردهای پزشکی کاربرد دارند زیرا می‌توانند تصویری از اعضا مانند استخوان‌ها، بدون آسیب رساندن به آنها ایجاد کنند، هرچند یک شانس کوچک برای ایجاد جهش در اندام‌های #تناسلی و بافت‌هایی مانند #تیروئید وجود دارد که به همین دلیل است که از ورق‌های سربی برای جلوگیری ازین آسیب استفاده می‌شود.

🔸 هنگامی‌که اشعه‌های ایکس با ماده فعل و انفعال می‌کنند، با الکترون‌ها برخورد می‌کنند.

🔹 گاهی اوقات اشعه ایکس تمام انرژی خود را به ماده منتقل می‌کند و جذب می‌شود.

💥 گاهی اوقات فقط مقداری از انرژی خود را منتقل می‌کند و بقیه آن پراکنده می‌شود.

✅ فرکانس این خروجی‌ها به این بستگی دارد که اشعه ایکس به چه تعداد الکترون برخورد کند.

➖ اگر یک ماده چگال باشد برخورد محتمل‌تر است چرا که اگر یک ماده چگال باشد یعنی از عناصر با عدد اتمی بالاتر ساخته شده، که به معنی الکترون بیشتر است.

➖ استخوان‌ها چگال و پر از کلسیم هستند، که نسبتا عدد اتمی بالایی دارد، بنابراین اشعه ایکس را به خوبی جذب می‌کنند.

👈 از طرف دیگر بافت‌های نرم به همان اندازه چگال نیستند و عمدتا شامل عناصر با عدد اتمی پایین‌تر مانند کربن، هیدروژن و اکسیژن هستند.

🔘 بنابراین بیشتر اشعه‌های ایکس که به بافت‌هایی مثل ریه‌ها و عضله‌ها نفوذ می‌کنند، فیلم را تیره می‌کنند.

➖ اگر چه این تصاویر دو بعدی هستند و تا نقطه‌ مشخصی کاربرد دارند.

⚡️ زمانی که اشعه‌های ایکس ازدرون بدن گذر می‌کنند، می‌توانند با اتم‌های بسیاری در طول مسیر فعل و انفعال کنند.

➖ چیزی که روی فیلم ثبت شده مجموع تمام آن فعل و انفعالات را نشان می‌دهد.

➖ مثل این است که تلاش کنیم صد صفحه از یک رمان را روی یک صفحه پرینت کنیم.

✅ برای اینکه ببینید دقیقا چه اتفاق میافتد، باید بررسی‌های اشعه ایکس را از زوایای مختلفی دور بدن انجام دهید و از آنها برای رسم یک عکس داخلی استفاده کنید.

👆 و این کاری است که دکترها همیشه در فرایندی به نام سی تی اسکن (اسکن برش نگاری محاسبه شده)، که یک اختراع برنده جایزه نوبل دیگر است، انجام می‌دهند.

👈 به سی‌تی مثل این فکر کنید: با فقط یک اشعه ایکس شما قادرید که تغییر چگالی به واسطه یک #تومور جامد در یک بیمار را ببینید، اما متوجه نمی‌شوید که زیر سطح تا چه اندازه عمیق است.

➖ هرچند اگر از چند زاویه اشعه ایکس بگیرید باید بتوانید موقعیت و شکل #تومور را متوجه شوید.

⚡️ یک دستگاه سی‌تی‌اسکن با فرستادن یک مخروط از اشعه های ایکس از میان بدن یک بیمار به سمت یک صف از آشکارسازها، کار میکند.

🌀 اشعه ایکس دور بیمار می‌چرخد و اغلب همچنین به پایین بدن بیمار با یک مسیر مارپیچ حرکت می‌کند.

🌀 سی‌تی‌اسکن‌های مارپیچ اطلاعاتی ایجاد می‌کنند که می‌تواند در برش عرضی به حد کافی با جزئیات برای تعیین کردن نمای #آناتومیکال ، #تومورها ، #لخته‌های_خون و #عفونت‌ها ، پردازش شود.

✅ سی‌تی‌اسکن‌ها حتی می‌توانند بیماری‌های قلبی و کرم‌خوردگی در مومیایی‌هایی که هزاران سال پیش دفن شده اند را آشکار کند.

💥 بنابراین چیزی که به عنوان یک تصادف خوشایند برای #رونتگن شروع شد به یک شگفتی پزشکی بدل شده است.

🔹🔸 بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها بیش از صد میلیون اسکن در سال برای درمان بیماری‌ها و نجات جان مردم انجام می‌دهند.

💥 زیرنویس و ترجمه: مِهبانگ

⚛ @dr_nayeri ✍