قلم بیداری

♻️علی و استبداد

مولاعلی گفته است: "مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ" (آنکه خودکامگی و استبداد رأی پیشه کند، هلاک شود.)
علی این سخن را در دورۀ زمامداری و حکومتش بر زبان رانده است و همین موضوع گفتۀ او علیه استبداد را با گفته‌های مشابه در این باره، متفاوت می‌کند.
بسیاری از افراد در دوره‌ای که دست‌شان از قدرت کوتاه است و در موضعِ مخالف حکومت نشسته‌اند، در مذمت استبداد و خودکامگی و ظلم و جورِ حکام، بسیار حرّاف و بی‌ملاحظه‌اند، اما به محض آنکه خود به قدرت می‌رسند و یا در مواهب آن شریک می‌شوند، دیگر نه فقط گفته‌های پیشین خود را به کلی فراموش می‌کنند، بلکه هرم گفتاری خود را نیز وارونه می‌سازند و اطاعت و تسلیم و انقیاد مردم در برابر قدرت و حکومتِ خود را به عنوان ارزش‌های اصیل سیاسی به جامعه معرفی می‌کنند.
مولاعلی اما تا هنگامی که دستش از قدرت کوتاه است، به تنگناهای حکمرانی حاکمان وقت، واقف است و بی‌دلیل و مبنای موجه و روشن و منطقی آنها را هدف نقد و حمله قرار نمی‌دهد، اما هنگامی که خود به قدرت می‌رسد، جا به جا مردم را به هوشیاری و بیداری در برابر رفتار و عملکرد خود و ضرورت صراحتِ لحن آنها در نقد عیوب و کژی‌های حکومتش فرا می‌خواند.
به همین دلیل است که ایرانیان همواره علی را سرمشق یک "حکمران خوب" دانسته‌اند تا آنجا که پدران ما در عصر مشروطیت بر این نظر بودند که مشروطیت چیزی جز احیای همین سنت زمامداری علی نیست و نیازی به تمنای آن از بیگانه وجود ندارد.

#احمد_زیدآبادی
#نقد_استبداد
#مولا_علی

https://t.center/darvishane49