انقلاب زمستاني»
✍️ #شب_یلدا یا شب چلّه یکی از کهنترین جشنهای ایرانی است. در این جشن طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیمکره شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته میشود.
یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته میشود.
ارادهي مبارزه با جهل و تاريكي و غلبه بر تيرگي و ظلمت، همواره در خون ايرانيان جاري بوده است. شب يلدا با ورود به ماه دي و جشنهاي اين ماه، بيانگر همين ويژگي ايرانيان است.
«یلدا» برگرفته از واژهای سریانی بهمعنای زایش است. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته است.
➖ #چلّه، دو موقعیت گاهشمارانه یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دیماه) كه هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است. واژه چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشاندهندة گذشت یک دورة زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.
مردم روزگاران دور، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل میداد، در طول سال به سپری شدن فصلها و تضادهای طبیعی خو داشتند. آنان ملاحظه میکردند که در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند میشود و در نتیجه در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر میتوانستند استفاده کنند. این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیکی بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکشاند.
➖ #مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، دریافتند که کوتاهترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن، روزها به تدریج بلندتر و شبها کوتاهتر میشوند. از همین رو آنرا شب زایش خورشید (مهر) نامیده و آنرا آغاز سال قرار دادند. کریسمس مسیحیان نیز ریشه در همین اعتقاد دارد.
رومیان هر ساله در روز ۱۷ دسامبر برای جشن انقلاب زمستانی، در جشنی به نام ساتورنالیا، به سیاره کیوان (ساترن)، ایزد باستانی زراعت، احترام مینهادند. این جشن تا هفت روز ادامه مییافت و انقلاب زمستانی را شامل میشد.
در ايران باستان، انقلاب زمستاني با شروع دیماه از چنان اهمیتی برخوردار بوده كه سه روز در هر ماه را به نام دي اختصاص داده است. دی درحقیقت صفت خدای یگانه و بزرگ در آیین ايرانيان باستان بود. در سراسر ادبیات ايرانيان كهن، دی به معنی آفریننده است. نام «دی» = آفریننده، صفت خدای تعالی، در سردترین ماه سال، به هر حال نام خود را در تقویم رسمی ایرانیان حفظ كرده است. ماهی كه تقدس آن با نام خدا كامل میشود.
✔️ در نزد
#ايرانيان باستان، تاریکی نماینده اهریمن بود و چون در طولانیترین شب سال، تاریکی اهریمنی بیشتر میپاید، این شب برای ایرانیان نحس بود و چون فرا میرسید، آتش میافروختند تا تاریکی و عاملان اهریمنی و شیطانی نابود شده و بگریزند. مردم گرد هم جمع شده و شب را با جشن و شادی تا سپيدهي صبح به سر میآوردند تا علامتي باشد بر تسليم ناپذيري در برابر تاريكي.
با این توضیح، «دي»، سردترین ماه سال، به نام خدای بزرگ نامگذاری شده تا در گذراندن سرمای سخت یاری بخش مردمان باشد. اكنون نيز با اين نيت كه ورود به اين ماه با شعلهي خيزش مردم دلير ايران عليه سرماي سخت رژيم مستبد ولايت فقيه همراه باشد، فرا رسيدن دي و اتقلاب زمستاني را گرامي