🔺یک دیدگاه:
⚠️ ده چالش استراتژیک ایران/فردین قریشی استاد دانشگاه تهران
🔻تامل در پاره‌ای چالش‌های استراتژیک کشور حاکی از ضرورت تغییر در پارادایم مدیریت جامعه است. مدیران ارشد یکبار دیگر به موارد زیر توجه کنند.
۱. تورم شدید و کاهش ارزش پول ملی
ملموس‌ترین چالش کشور تورم است. افزایش قیمت‌ها فشار سنگینی بر اکثریت جامعه وارد می‌کند. نرخ تورم در سال ۱۴۰۲ به حدود ۴۷/۷ درصد رسید. سیاستگذاران جامعه برای درک شرایط موجود به ارزیابی‌های پیچیده نیازی ندارند. کافی است تصور کنند که متوسط حقوق کارمندان و کارگران چقدر است و نرخ اجاره بها و یا قیمت یک متر مربع مسکن در شهرهای ایران از چه قرار است.
در سقوط ارزش پول ایران نیز تامل کنید. دلار از حدود ۱۰۰۰ تومان در سال ۱۳۸۹ به بیش از ۷۰۰۰۰ تومان در ۱۴۰۳ رسیده است.
۲.کسری بودجه و بدهی عمومی سنگین
در سال ۱۴۰۲، با برآوردهای مختلف کسری بودجه دولت بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بود. بدهی عمومی دولت نیز بر اساس برخی گزارش‌ها در خرداد ۱۴۰۲حدود ۱۳۰۰ تریلیون تومان بوده است.
۳. کاهش درآمدهای نفتی
به دلیل تحریم‌های آمریکا، صادرات نفت ایران از بیش از ۲/۵ میلیون بشکه در روز در سال ۱۳۹۶، به حدود ۱ میلیون بشکه در روز رسیده است. بر این اساس درآمد نفتی در سال‌های اخیر به کمتر از ۳۰٪ از کل بودجه کشور کاهش یافته است.
۴. تحریم‌ها و فشار بین‌المللی
به خاطر شرایط بین‌المللی موجود، صادرات غیرنفتی ایران به حدود ۴۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ محدود شده است که در مقایسه با کشورهای منطقه اندک است. بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از اموال ایران نیز در کشورهای خارجی مسدود است.
۵. بحران منابع آبی
منابع آب تجدیدپذیر کشور با کاهش زیادی مواجه است. سرانه آب تجدیدپذیر در ایران به زیر ۱۰۰۰ متر مکعب در سال رسیده است (آستانه بحران جهانی). دریاچه ارومیه بیش از ۹۰ درصد از حجم خود را از دست داده است. افت سطح آب‌های زیرزمینی به‌طور میانگین حدود ۵۰ سانتی‌متر در سال است.
۶. آلودگی هوا و تخریب محیط زیست
در سال ۱۴۰۲، تهران بیش از ۲۰۰ روز آلوده را تجربه کرد. ایران سالانه حدود ۱۵۰۰۰ هکتار از جنگل‌های خود را از دست می‌دهد. بیش از ۲۳ استان ایران با معضل ریزگردها مواجه‌اند.
۷. فقر و نابرابری اقتصادی
در سال ۱۴۰۲، خط فقر برای یک خانوار چهار نفره در تهران به حدود ۳۰ میلیون تومان در ماه رسید. تخمین زده می‌شود بیش از ۳۰٪ جمعیت ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند. شاخص نابرابری اقتصادی (ضریب جینی) در سال‌های اخیر به ۰/۴ افزایش یافته است که نشان‌دهنده توزیع نامتوازن ثروت است.
۸. بیکاری و اشتغال ناکافی
نرخ بیکاری رسمی حدود ۹/۴ در سال ۱۴۰۲ اعلام شده است. اما نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال بیش از ۲۵٪ است و بیش از ۶۰٪ از نیروی کار در بخش‌های غیررسمی فعالیت می‌کنند که امنیت شغلی پایینی دارند.
۹. مهاجرت نخبگان
ایران در میان کشورهای صادرکننده نیروی انسانی تحصیل‌کرده جزو بیست کشور اول جهان است. از میزان مهاجرت نخبگان ایران آمار دقیقی در دست نیست. اما قدر مسلم آن است که سالانه دهها هزار نفر از نخبگان و متخصصان ایرانی مهاجرت می‌کنند و هر سال مهاجرت نخبگان میلیاردها دلار به اقتصاد ایران ضرر می‌رساند.
۱۰. کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی
مشارکت در انتخابات به زیر ۵۰ درصد رسیده است و افزایش نارضایتی‌ها به شکل اعتراضات گسترده در سال‌های اخیر، با منشاء مسائل اقتصادی و اجتماعی، بیانگر کاهش اعتماد عمومی است.
این چالش‌ها نشان‌دهنده وضعیت پیچیده و چندوجهی مشکلات کشور است که نیازمند اصلاحات جدی در عرصه سیاست‌گذاری و اتخاذ تصمیمات مؤثر استراتژیک است.
#انجمن_ترویج_فرهنگ_مسئولیت_اجتماعی #چالش_های_استراتژیک_ایران#فردین_قریشی
