.
دربارهی نشست
تاریخنگاری فضا چگونه ممکن میشود؟
در مطالعات گفتمانی، کانونهایی متفاوت برای جوششِ نیروها در نظر گرفته میشود؛ بدینمعنا که نیروهای تاریخی از کانونهایی متفاوت و از خاستگاههایی مختلف میجوشند و در بزنگاههایی با یکدیگر تلاقی میيابند. از این منظر، تبارشناسی و مطالعات تاریخی بهدنبال بررسی همین تلاقیهاست. اما در مطالعات رایج، گاهی توضیح تلاقیها با تعابیر خاصِ گفتمانی همراه میشود و خود را به لایههای نمادین و زبانی خلاصه میکند تا در عمل، سطوح غیرزبانی نادیده گرفته شود.
در چنین وضعیتی، فضا و جغرافیا میتواند این خلأ را جبران کند؛ چرا که بررسی عناصر فضاییِ بدنمندشده، در واقع نمودی فشرده از تاریخی کوتاه یا بلند است که داستانِ تلاقی نیروها و زمانهای مختلف را بازگو خواهد کرد. در این نشست، آرش حیدری با اتکاء به مفاهیم «تعین چندوجهی»، «زمانهای متفاوت» و «درهمفشردگی» به تشریح نظری این رویکرد میپردازد و با گذار از تاریخ از «لحظهی حال» سخن خواهد گفت.
در ادامه، محمدفرید مصلح با ارائهی مصداقهایی از یک پژوهشِ انجامشده در حوزهی تاریخِ معماری معاصر ایران نشان خواهد داد که چگونه این رویکرد میتواند در روششناسی تاریخ فضا به کار گرفته شود و به نتایجی متفاوت دست یابد. محوریت ارائهی مصلح متمرکز بر اراضی عباسآباد تهران است که در گفتمانهای تاریخ سیاسی همواره مورد توجه قرار گرفته است. ازاینرو سعی خواهد شد که سایهی سنگینِ نگاههای گفتمانی تلطیف شود تا فرصت توجه به سایر جنبهها فراهم شود.
@fazaschool@bashgahandishe