زندگی بدون آسیب رساندن به دیگران برگ برگ – کانال اختصاصی معرفی گاندی: درآمدی بسیار کوتاه. نوشته بیکهو پارخ، ترجمه حجت‌الله جوانی، طرح نو، ۱۴۰۰. ۸۰۰۰۰ تومان. چرا خواندنی است؟ 📚 ارائه شناخت چندبُعدی و به زبان ساده از گاندی (۱۹۴۸-۱۸۶۹) که توانسته صدها میلیون انسان را در هند به استقلال رهنمون شود، و اثری بزرگ بر تاریخ باقی بگذارد. معرفی کتاب 📚 بیکهو پارخ، روایتی مختصر ولی غنی از وجوه مختلف زندگی مهاتما گاندی ارائه می‌کند. زندگی و آثار، اندیشه دینی گاندی، نگاه گاندی به سرشت انسان و ابعاد وجودی آن، مبارزه مبتنی بر عدم خشونت، نقد گاندی بر مدرنیته، ارزیابی انتقادی اندیشه و عمل گاندی از نگاه منتقدان و طرفدارانش، و نشان دادن دست‌آوردهای اندیشه و عمل گاندی محتوای کتاب او را می‌سازند. 📚 «قدیسان، اصلاح‌گران اجتماعی و دینی، سالکان معنوی، اخلاق‌گرایان، دولتمردان، رهبران ملی‌گرا و سازمان‌دهندگان بزرگ‌تری نسبت به» او وجود داشته‌اند اما گاندی همه این‌ها را با هم داشته است. اهمیت کتاب پارخ نشان دادن چگونگی در هم آمیختن همه این وجوه با یکدیگر نیز هست. 📚 پارخ نشان می‌دهد چگونه خواندن برخی کتاب‌ها، ۲۱ سال زیستن در آفریقای جنوبی و در میان تبعیض نژادی، تلاش برای احیای هند، ژورنالیسم، درک کردن تمدن غرب و شرق، و تجربه‌های تأثیرگذار زندگی، از گاندی فردی با زبان اخلاق‌مدار، شخصیت پیچیده، وضوح بینش، اعتماد به نفس فوق‌العاده و شجاعت برای به عهده گرفتن رهبری مردم ساخته بود؛ و نیرویی در روحش که به مدد آن به قول یک لُرد انگلیسی «آن‌چه لشکر ۵۰ هزار نفری سربازان نتوانستند در پنجاب به آن دست یابند، گاندی یک تنه به آن دست یافت.» (ص. ۶۰) 📚 گاندی متفکری عمیقاً دینی بود. خدای او ذات بی‌صورتی است که عقل ما قادر به درکش نیست. او باوری عمیق به ایمان و ضرورت آن داشت و فراتر رفتن از مشاهده و عقل را به معنای ورود به قلمرو ایمان می‌پنداشت. او از وجود خدای قادر هم فراتر می‌رفت و باور داشت که «نوعی نیروی معنوی وجود داشته که به جهان آگاهی اعطا نموده است.» (ص. ۷۵) دین را هم معرفی روشی می‌دانست که انسان‌ها با آن خدا را درک کرده و با او رابطه برقرار می‌کنند. اخلاق و نه الهیات را هسته دین می‌دانست. خدا را روح کیهانی هم می‌نامید و دیندار بودن برایش «زیستن در حضور مستمر روح کیهانی و تبدیل آن آگاهی به همه فعالیت‌هایی ... که انسان انجام می‌دهد» (ص. ۸۲) بود. 📚 انسان را مرکب از بدن، ذهن، روح و ساختار مستقل روحی و اخلاقی هر انسان می‌دانست. انسان در رویکرد او به جهان در پیوستگی با بقیه جهان معنا داشت و «هر انسانی انسانیت خود را مدیون دیگران است.» (ص. ۹۳) لذا هر عمل انسان توأمان معطوف به خود و دیگری است. همین وابستگی متقابل بود که مشارکت در ایجاد رفاه عمومی را نزد او ضروری می‌ساخت. او انسان‌ها را یکسان‌سازی نمی‌کرد و از همین‌رو به ضرورت آزادی برای رشد و شکوفایی آدمیان باور داشت. * فهرست و صفحات منتخب کتاب * 📚 گاندی منتقد تمدن جدید بود. باور داشت که «این تمدن مبتنی بر ارضای شهوات است، خواسته‌ها بر آن حاکم است، تسلیم برآورده نمودن بی‌حد و حصر خواهش‌هاست و فاقد مفهوم حدود و عمق اخلاقی است.» (ص. ۱۳۹) آن‌را ذاتاً ناآرام و متکی به خشونت گسترده می‌دانست، اما سه ویژگی مثبت آن‌را می‌ستود: پرسشگری علمی، شناخت دنیای طبیعی و تسلط انسان بر آن، تقویت بعد سازمانی زندگی. باور داشت که «این تمدن فضائل مدنی، احترام به قوانین، فرع دانستن منافع فردی بر منافع جمعی، اخلاق عمومی، احترام متقابل و وقت‌شناسی را پرورش داد.» (ص. ۱۵۳) 📚 گاندی نابرابری‌های فاحش را فسادآورد می‌دانست اما کمونیسم را نفی می‌کرد؛ آزادی را می‌ستود اما منتقد دنیای سرمایه‌داری هم بود. منتقد دولت مدرن بود و روح سرکوب‌گر آن‌را نقد می‌کرد. دولت را مستقل از شهروندان چیزی نمی‌دانست و آن‌را فراتر از نظام همکاری نهادینه‌شده بین آن‌ها نمی‌پنداشت. 📚 منتقدانش به همان اندازه علیه او تُند هستند که طرفدارانش از او قدیس می‌سازند، اما بیکهو پارخ سعی می‌کند روایتی ارائه دهد که نشان دهد متفکری خلاق، رهبری سیاسی، مصلح اجتماعی، شخصی عمیقاً دیندار و انسانی بزرگ، نقطه قوت‌ها و ضعف‌های خاص خودش را داشته است. اما از همه مهم‌تر طنین‌انداز کردن پرسش بزرگ گاندی در سراسر کتاب است: «چگونه ... آدمی ... در صلح با خود، سایر انسان‌ها و با محیط‌زیست و اجتماع باشد ... بدون آسیب و زیان رساندن به یک موجود زنده و حتی آرزوی آن‌را داشتن.» (ص. ۱۹۲) سؤالی که برای دنیای مستعد خشونت ما بنیادی است. لینک خرید کتاب با تخفیف ۲۰ درصد کد تخفیف: diran (کتاب‌ها را به دیگران معرفی کنیم.) @barggbargg