🔺قانونگذاری از دیدگاه آخوند شیخ فضلالله نوری
کانون تحلیل و نقطه عزیمت شیخ در تبیین مشروطه به عنوان نمادی از فرهنگ جدید غرب، مقوله شرع بود و قانون گذاری و سیاست متداوله را تحت احکام شرع میسر و ممکن میدید. از دید شیخ اولویت با احکام شرعی است. پس قانون گذار هم نمیتواند فردی باشد که بر آن احکام مسلط نباشد.به نظر شیخ حدود مجلس حل و فصل امور دیوانی و کارهای دولتی و اصلاح امور سلطنت است که پیش از این مصون از نقد بود و حالتی مطلقه داشت، اما اینک این امور باید با مشورت عقلای قوم صورت پذیرد؛ ضمن آنکه این مجلس حق دخالت در امور شرعی و فقه شیعه اثنی عشری اعم از معاش و معاد را ندارد. با این بیان امکان هیچ گونه بحثی در مورد شرع نمیتوانست وجود داشته باشد؛ فقه ناظر بر امور معاش مردم نیز هست؛ اما در نظر شیخ این مقوله را هیچ امری تحدید نخواهد کرد.
#حسین_آبادیان