#مراتب_توحید#فهریبعضی از اهل
#عرفان مراتب توحید را چهار گفته اند:
1-
توحید آثار.
بدان معنی که، تمام عالم اثر یک موثر است.
لا موثر فی الوجود إلا الله.
موثرات عالم، همه ظاهری هستند و موثر حقیقی خدای تعالی است.
به گفته
#مولوی:
دیده می خواهم سبب سوراخ کن
تا سبب را بر کند از بیخ و بن
دیده می خواهم که باشد شه شناس
تا شناسد شاه را درهر لباس
2-
توحید افعال.
بدان معنی که، فاعلی جز او نیست و هر فعلی از هر فاعلی به او منتهی می شود.
قل کل من عند لله.
فرقش با اولی، فرق مصدر با اسم مصدر است که در اولی جهت تحقق منظور است و در دومی جهت صدور.
باد ما و بود ما از داد توست
هستی ما جمله از ایجاد توست
3-
توحید صفات.
مقصود از آن این است که تمام صفات وجودیه و کمالیه در هر موجودی، به آن ذات مقدس بر می گردد.
ما چو ناییم و نوا از ما ز توست
ما چو کوهیم و صدا در ما ز توست
ماچو شطرنجیم اندر برد و مات
برد و مات ما زتوست ای خوش صفات
لذا هیچ موجودی مستحق حمد نیست، والحمد لله رب العالمین، و اللام للاختصاص.
4-آخرین درجه
توحید،
توحید ذات است.
معنای آن این است که حقیقت
#وجود به جز او به هیچ موجودی صادق نیست و هر چه نام موجود(یعنی ذات له الوجود) بر آن گذاشته شده است سایه وجود حقیقی و شئون او و جلوه او و پرتو نور او است.
ما عدم هاییم هستی ها نما
تو وجود مطلق و هستی ما
ما همه شیران ولی شیر علم
حمله مان از باد باشد دم به دم
حمله مان پیدا و نا پیداست باد
جان فدای آنکه ناپیداست باد
نتیجه آنکه
اگر کسی اثری به طور استقلال برای موجودی قائل شد،
و یا صفت کمالی را بالاصاله برای موجودی معتقد شد،
و اگر کسی موجودات را مستقل در
#افعال دانست و معتقد به تفویض باطل شد،
یا برای ممکنات، وجودی استقلالی، نه استظلالی(وجود تحت سایه عنایت خدا) دید،
در هر مرتبه، گرفتار
#شرک در آن مرتبه است
و اخلاص در
توحید وقتی حاصل می شود که از همه این شرک های چهارگانه رهایی یافته و به جز برای خدای یگانه برای احدی، نه وجودی ،نه صفتی، نه فعل و اثری قائل نباشد.
و راه وصول به جناب اقدس، به جز راه
#اخلاص نیست.
مرحوم آیت الله سید احمد
#فهری کتاب شرح صحیفه سجادیه، صفحه 63 - 65
@apmkadeh