ناصر فکوهی – انسان شناس – با تاکید براینکه «
کودتای ۲۸
مرداد ما را دهها سال به عقب کشید» میگوید: ما در کشوری زندگی میکنیم که ثروت اصلیاش را مدیون مصدق و یارانش است، اما کینهتوزی علیه مصدق به حدی بوده که تنها حاضر شدهاند نام وی را بر یک خیابان درجه سه تهران بگذارند.
به گزارش ایسنا، ناصر فکوهی انسانشناس، نویسنده، مترجم و استاد گروه انسانشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با تقی امیرانی – کارگردان مستند «
کودتای ۵۳» که در گروه هنر و تجربه و سایت هاشور در حال اکران است – روی شبکه اینستاگرام موسسه انسانشناسی و فرهنگ در مورد
کودتای ۲۸
مرداد سال ۵۳ و مسائل مرتبط با آن به گفتوگو پرداخت.
مستند “
کودتای ۵۳” ساخته تقی امیرانی است که اولین نمایش آن در ایران در جشنواره سینما حقیقت سال گذشته بود و با استقبال زیادی روبرو شد. این مستند طی ۱۰ سال تلاش و گرداوری اسناد و مدارک مختلفی ساخته شده و در آن اطلاعاتی درباره
کودتای ۲۸
مرداد سال ۱۳۳۲ روایت میشود که تازگی دارند و یکسری اتفاقهای پشت پرده در این واقعه را آشکار میکند.
در ابتدای این گفتوگو، تقی امیرانی که خودش به طرح سوال از ناصر فکوهی پرداخته، بیان کرد که تجربهای در انسانشناسی یا محیط فرهنگی و انسانی ایران بعد از کودتا ندارد و ۴۰ سال است که به ایران نیامده است.
ناصر فکوهی با اشاره به مطالعاتی که در زمینه انسان شناسی داشته است ضمن تاکید بر این که در این موضوع مثل هیچ زمینهای به نظریههای توطئه باور ندارد و نکته ارزشمند فیلم، رویکرد سند – محور و دقیق آن بود، گفت: در رابطه با کودتا و نقش انگلیس و آمریکا در آن به نکتهای توجه داشته باشیم و آن، تجربه قدیمی و طولانی انگلستان در این زمینه و بیتجربگی نسبی و گسترده آمریکا است. این را در وقایع جدید و روند تحول آنها نیز می بینیم؛ وقتی آمریکا بیست سال پیش افغانستان و عراق را اشغال کرد، «سازمان جاسوسی سیا» آگهی داد و خواست انسانشناسانی را استخدام کند برای اینکه از اطلاعات آنها در خدمت درک بهتر فرهنگهای بومی و بالا بردن امکان سلطه خود بهره ببرد. اما چند انسانشناس معدودی که به این پرسش پاسخ مثبت دادند، بنا بر ضوابط اخلاقی انجمن انسان شناسی آمریکا که تقریبا همه انسانشناسان مهم جهان عضو آن هستند، از این انجمن اخراج شدند. چون بنا بر این ضوابط انسانشناسان نمیتوانند، در موضوعی کار کنند که علیه مردمی مرتبط با آن موضوع استفاده شود.
او ادامه داد: همین مسئله نشان دهنده بیتجربگی آمریکا در حوزه استعمار است در حالی که فرانسه و انگلستان از قرن نوزدهم نهادهای ویژه مطالعات استعماری داشتند. آمریکا سنت استعماری ندارد در حالی که انگلیس درست برعکس از قدیمیترین کشورهای استعماری است که هنوز هم در سیستم بینالمللی فعالیتهای هژمونیک دارد. انگلیس خیلی زود به چند کشور بزرگ استعماری پیوست و از قرن هفدهم میلادی در سیستمهای بینالمللی فعال بود. البته اینکه همه جهانگردان و ماموران انگلیسی را جاسوس بدانیم، یکی از جنبههای نظریه توطئه است که من به هیچ عنوان اعتقادی به آن ندارم، اما اصولا نگاه این افراد به موضوع استعمار نگاهی در خدمت چیزی بود که آنها «تمدنسازی» میدانستند و هنوز هم بسیاری از نخبگانشان چنین تصور می کنند ولو با ساده لوحی (همانگونه که حمله به عراق و افعانستان را در خدمت این کشورها میدانستند و امروز دو ویرانه بر جای گذاشته و دارند آنها را خالی میکنند). به صورت بسیار طبیعی بر این باور بودند که ارسال گزارشهای استعماری کاری هم در خدمت کشورشان و هم در خدمت کشور زیر استعماراست.
#کودتای_28_مرداد در
#گفتگوی #ناصر_فکوهی با
#تقی_امیرانی/ 1400/ بازنشر
لینک به متن کامل در وبگاه ناصر فکوهی
https://nasserfakouhi.com/%da%a9%d9%88%d8%af%d8%aa%d8%a7%db%8c-%db%b5%db%b3/