فصل ششم سمینار مسائل فرهنگی معاصر / پاییز و زمستان 1403 / در سه زیر شاخه کتابخوانی/ روش و سمینار علمی از روز سهشنبه 6 آذر 1403 هر سهشنبه ساعت 3 تا 5 به وقت ایران به صورت آنلاین برگذار می شود. برنامه اولیه:
سهشنبه 6 آذر: کتابخوانی/ بخش اول کتاب مبانی انسانشناسی. سهشنبه 13 آذر: روش/ چگونه موضوع پژوهش خود را تعیین کنیم. سهشنبه 20 آذر: سمینار علمی/ با همکاری دکتر سامال عرفانی/ انسان و حیوان/ مقدمه/ رویکرد انسانشناختی به موضوع این سمینار رایگان بوده و ویژه علاقمندان به همکاری با انسانشناسی و فرهنگ با یک برنامه مشخص است/ برای ثبت نام و سایر اطلاعات با مسئول سمینار خانم آناهیتا ناهید تماس بگیرید: anahitanahid@gmail.com
✍بیش از دوهزار سال پیش افلاطون فیلسوف یونانی با دعوت از اهل فلسفه به گفتگو و تعامل، کتابی را برای پایهریزی شهر عدالتمحور تدارک میبیند. افلاطون در کتاب جمهور شهر را خاستگاه فضیلتهای ناب بشری، شجاعت، عقلانیت، خویشتنداری، عدالت و … دانسته و بر ارتباط آنها با جامعه شهری عادل تاکید بسیار کرده است. (افلاطون، ۳۸۰ق.م.) افلاطون در این کتاب که به شکل گفتگو میان معلمش سقراط و جویشگران حاضر در آکادمی صورت میگیرد...
✅به یاد منوچهر عسکرینسب، از پیله تا زربفتهای جشن سده محمد تهامینژاد
✍اولین بار نام منوچهرعسکرینسب در عنوانبندی فیلمی دیده میشود که سال ۱۳۴۵ توسط استادش مصطفی فرزانه، در «جزیره خارک» ساخته شد. در همان سالها سه فیلم ساخت که اولینش «مجموعهای که جام بود» به نمایش در نیامد. آخرین خاطرهای که از او دارم این است که دنبال این فیلم میگشت و نمیدانم آن را در آرشیو صدا وسیما یافت یا نه؟ مضمون مرکزی فیلم، غارت فرهنگ بود. «مجموعهای که جام بود» به معنای مجموعهای...
✅عکس فوری (۲۸۸): ترامپ در قدرت؛ قدمهای بیرحم فاشیسم ضدفرهنگ و زنستیز ناصر فکوهی
✍بدون اغراق شاید حتی یک درصد از اندیشمندان، متخصصان، مسئولان، روانشناسان، رهبران سیاسی و نظامی باورمند و محکم هر دو حزب در آمریکا و متحدان بزرگ این کشور در جهان، پیشبینی پیروزی ترامپ، آن هم در چنین ابعادی را نمیکرد؛ زیرا این پیروزی در مخالفت تقریبا مطلق با هرگونه اندیشۀ خردمندانه و حتی هرگونه عقل سلیم بود و هست. وخیمترین نتیجۀ این انتخاب، و البته خوشبختانه نه چندان محتمل، فرو رفتن جهان در آشوبی جهانی و بسیار گستردهتر از دورۀ نخست ترامپ و رسیدن به پرتگاه جنگهای بزرگ منطقهای با خطر یک جنگ بزرگ جهانی، دست کم در چهار سال آینده است. اما کمترین نتیجه، و البته...
گزارش مالی کمک ها و هزینه های مهر ماه 1403 و تشکر از همیاران و علاقمندان انسانشناسی و فرهنگ.
این گزارش به دلیل سفر مدیر سایت به ایران و تجدید برنامهریزیها در انسانشناسی و فرهنگ، متاسفانه آماده نیست و ماه آینده همراه با گزارش آبان ماه ارائه خواهد شد. با پوزش از همیاران عزیز .
آدرسهای بروز شده ناصر فکوهی در فضای مجازی به دلیل تغییراتی که در کانالهای ناصر فکوهی مدیر انسانشناسی و فرهنگ ایجاد شده و ادامه دارد. آخرین آدرسها در زیر در اختیار مخاطبان قرارمیگیرد. قابل ذکر است هر جا امکان داشته ما کانالها را عمومی کردهایم تا برای ورود آنها نیاز به عضویت از طریق کُد نباشد. در برابر نام هر کانال عمومی یا خصوص بودن آن نوشته شده و در صورت خصوصی بودن آدرس ارائه شده همان کُد ورود و عضویت در کانال است. در برخی از کانالها نظیر «درسها» ممکن است برخی از آدرسها از کار افتاده باشند که در حال ترمیم آنها هستیم. با تشکر از علاقمندی و حمایت همیشگی شما.
✅انسانشناسی و گفتگوی تمدنها (بخش اول) ناصر فکوهی
✍پروژۀ گفتگوی تمدنها در زمینه مناسبی از لحاظ بینالمللی، توانست به سرعت به بحثی مطرح در میان اندیشمندان و روشنفکران بدل شود. در این میان، شدت تنشها در طول سالهای گذشته و به ویژه واقعۀ یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، بحرانی گسترده را در سطح جهانی به وجود آورهاند که در چارچوب خود بار دیگر موضوع حساس و پیچیده روابط بین فرهنگها و پیوستگیهای پرتناقض آنها با حوزههای سیاسی را در نخستین رده از موضوعات مورد پژوهش علوم اجتماعی قرار داد. هرچند این علوم در آغاز شکلگیری خود تا اندازه زیادی مورد...
✅تاریخِ فرهنگیِ مازندران؛ امکان گفتگوگرایی به بهانۀ ۱۴ آبان، روز مازندران، نگارنده: دکتر مهدی حسینی، پژوهشگر فرهنگ، هنر و ادبیات
✍یکی از شاخصهای شناختن جامعۀ زنده، تابآوری فرهنگ آن جامعه در نسبت با پدیدههای نوین است. با این پیشفرض، فرهنگ مازندران را بهمثابۀ یک جامعۀ زنده میتوان سنجید. مازندران، بیرون از فلات ایران واقع شده است و پیآمد این وضعیت برای هر سرزمینی مانند تیغ دولبه است. دقیقا به همین سبب، مازندران منطقۀ مهمی است. این جدا افتادگی، تأثیر بزرگی بر سرنوشت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی منطقه داشته است. رشتهکوههای البرز به خصوص از زمان...
✅ظهور روانشناسی عامهپسند: آیا روانشناسی عامهپسند میتواند زندگیتان را بهتر کند یا سرابی بیش نیست؟ نیک هاسلام، برگردان: سمانه کوهستانی
✍بیش از پنجاه سال پیش، جورج میلر، رئیس انجمن روانشناسی آمریکا، از همکارانش خواست تا «روانشناسی را در دسترس عامه مردم قرار دهند». البته، منظور او این نبود که همکارانش این رشته را رها کنند، بلکه امیدوار بود همکاران روانشناسش بتوانند آگاهی عمومی دربارۀ روانشناسی را تقویت کنند و از روانشناسی در حل مشکلات اجتماعی بهره گیرند. نیم قرن پس از این درخواست میلر، روانشناسان با اشتیاق این مأموریت را انجام دادند و تلاش کردند...
✅ اتنوموزیکولوژی در پایگاه انسانشناسی و فرهنگ محسن حجاریان
✍از راه اندازی پایگاه انسانشناسی و فرهنگ دو دهه میگذرد. نمیدانم در سالهای نخست این پایگاه فعالیتهای پژوهشی اتنوموزیکولوژی در آنجا منعکس میشد یا نه، اما میدانم نزدیک سیزده چهارده سال است که من و همکارانم مباحث دانش میانرشتهای اتنوموزیکولوژی را در این پایگاه منتشر ساخته و در حد توانمان موضوعات آن را به خوانندگان و بینندگان آن منتقل نمودهایم. در آن نوشتهها یادآوری شده که اتنوموزیکولوژی رشتهای است جوان که نزدیک شصت سال از قدمت تاسیس آن در امریکا میگذرد. موضوع نهایی آن بررسی موسیقی در محتوای فرهنگ و تاریخ و جامعه و سنت و ادب و به طور کلی نگاه این دانش بر بینش و رفتار...
✅مونمان شهری در محلهی هفدهم پاریس فرشین کاظمینیا
✍در چهارم آوریل سال ۲۰۰۹، در محلهی هفدهم پاریس خاطرهی جذابی رقم خورده است. شهردار وقت سوسیالیست پاریس، «برتران دلانوئه»، بدون برنامهریزی قبلی، از رییس جمهوری آنزمان ایالات متحده، «باراک اوباما»، که برای حضور در مراسم شصتمین سالگرد تاسیس ناتو به پاریس سفر کرده بود، دعوت نمود تا برای افتتاح یک حجم بزرگ مونومان شهری به «میدان ژنرال کاترو» بیاید.
✍با خودم فکر کردم، آیا میتوان حالتی را تصور کرد که واقعیت فیزیکی همهی«صدا»ها، نه چنانکه حافظ یا فروغ گفتهاند، بلکه بهمثابهی یادگاری از موجودیت «رخداد»ها و بُعدی از تاریخ، پس از شنیده شدن، باقی بمانند و مثلاً مانند آب در زمین فرو بروند تا در جاهایی مانند «چاههای صدا» انباشته شوند؟ در این صورت، میتوانستیم با گوش سپردن به زمین و استخراج پسینی آنها، از ذخایر قرون و اعصار بهرهمند شویم! میشد که «دلو صدا» را در همین مکان، به مقطع قرن شانزدهم انداخت و نوای ارگ تاریخی کلیسای «سن اوستاش» را هنگام خاکسپاری «کولبر»، -وزیر دارایی لوئی چهاردهم- یا آهنگساز مشهور باروک، «ژان-فیلیپ رامو» شنید!
✅تأثیر پیادهراههای شهری بر خوانش شهری در تهران زکیه دهقانی سانیچ
✍مطالعه منظم و سیستماتیک فضاهای شهری بخاطر تعدد تنوع فضاها و عناصر موجود در آن میسر نخواهد بود مگر به دستهبندی فضاها و عناصر مرتبط با آن. براین اساس عناصر موجود در فضای شهری را به دو دسته عناصر ثابت و متحرک تقسیم میکنند عناصر ثابت نظیر پیادهراه، فضای سوارهرو، فضای پارکینگ و فضای سبز و… عناصر متحرک در حقیقت مبین فعالیتهایی هستند که فضاهای شهری برای فراهم آوردن امکان فعالیت آنها بوجود آمدهاند. (بحرینی، ۱۳۷۸) بر این اساس پیادهراهها جز عناصر ثابت فضای شهری هستند که با ترکیب عناصر متحرک میتوانند...
سیر نظریههای آرمانشهرگرایی از قرن پانزدهم میلادی تا امروز، ناصر فکوهی، علی اکبری، انتشارات کتابکده کسری، ۱۴۰۳
✍کتابی که بدان خواهیم پرداخت، بررسی برخی مطالب از مجموعه درسگفتارهای ناصر فکوهی (استاد انسانشناسی و جامعهشناسی دانشگاه تهران)، در سال ۱۳۹۸ است؛ چنانچه در صفحه تشکر و قدردانی آمده، این کتاب با کمک آقای دکتر علی اکبری، پس از پیادهسازی و بازبینیِ کامل دروسِ ارائه شده، و اضافه کردن بخشهایی، به صورت کتاب حاضر تحت عنوان «آرمانشهر، رویای جهان بهتر: سیر نظریههای آرمانشهرگرایی از قرن پانزدهم میلادی تا امروز» درآمده است.
✍پهنه ایران با تاریخ سه هزار سالهاش، با تمام ماجراهای تلخ و شیرین و بیشتر تلخ تا شیرینش، همیشه امیدی بزرگ را در دل همه دوستدارانش پایدار نگه داشته است: امید به یک نوزایی. یک نوزایی که بارها در این تاریخ هزاران ساله، بسیار به واقعیت نزدیک شده، اما نتوانسته است جز در نقاطی محدود و در سالهایی کمشمار پایدار بماند. اما امیدی که هربار به سراغ...
✅کاوش تپه بلوچ؛ مستندی که نشد! (بخش یک) عمران گاراژیان
✍سال ۸۹ خورشیدی سال نبود، بازی بخت و اقبال بود. ما (من و همسرم لیلا پاپلی یزدی) در آستانۀ سال نو به زادگاه من، نیشابور، ارسال شده بودیم، بی هیچ اختیار و حق انتخابی. من پس از دقیقا بیست سال (۶۹ تا ۸۹) دوباره به زادگاهم رانده شده بودم. شهر برایم غریب نبود. اکثر خیابانها و کوچه پس کوچهها را می شناختم. با گویش محلیشان خصوصا، با ادای حروف حلقیِ تاکیدی آن گویش، بزرگ شده بودم. این صفت آنطوری در من نمود داشت که...