.
⤵️ ردّ سوء برداشت از آیه (لا اکراه فی الدین)
▪️ این (لا اکراه فی الدین)* که خیلی ها به آن تمسّک می کنند، می گویند انسان آزاد است، در
#حجاب و امثال
حجاب آزاد است؛ برای اینکه معنایش برای آنها خوب روشن نیست! اگر این (لا اکراه فی الدین) معنایش این باشد که شما در دین آزادید، " اباحه گری " می شود!
(لا اکراه فی الدین) از دقیق ترین، رقیق ترین، عمیق ترین مطالب آیات قرآن کریم است. خدا آزاد است، کسی او را آزاد نکرده؛ ولی ما را آزاد آفرید؛ گفت: الّا و لابد آزادی، " تکویناً "؛ الّا و لابد بنده ای، " تشریعاً "! تو آزادی، می خواهی شراب بخوری، می خواهی آب بخوری؛ ولی شراب راهش آن است، آب راهش این است! آن ضرورت و وجوب در ناحیه " تشریع " است، نه در ناحیه " تکوین "! انسان طرزی خلق شد که آزاد است، یک. اگر بخواهد کاری را بر خلاف آزادی بکند، محال است. همانطوری که دو، دو تا پنج تا محال است؛ بشر محال است یک کاری را بی اراده بکند؛ هیچ ممکن نیست، خدا او را آزاد و با انتخاب آفرید. شوخی هم بخواهد بکند، بخندد، بخنداند هم با اختیار کار می کند. مگر اینکه جلوی زبانش را بگیرند، دست و پایش را ببندند، یک کاری بر او تحمیل بکنند؛ در آن صورت فعل واقع بر اوست، نه صادر از او! فعلی که صادر از انسان است، الّا و لابد روی اختیار است؛ (مویی نجنبد از سر ما به اختیار / آن اختیار هم به کف اختیار اوست)*!
بشر تکویناً آزاد است، ولی تشریعاً بین حق و باطل فرق است، بین زشت و زیبا فرق است، بین ضرر و غیر ضرر فرق است. این وجوبی که می گویند مال (تشریع) است؛ ولی در (تکوین) بشر آزاد است، مسئول خودش است، جهنّم هم که می رود، مسئول خودش است؛ اکراهی در خلقت نیست، (لا اکراه فی الدین)، امّا یجب، یجب ...؛ این تشریع است. در تکوین بشر آزادِ آزاد است؛ می خواهد با
حجاب، می خواهد بی
حجاب؛ می خواهد جهنم، می خواهد بهشت؛ می خواهد شراب، می خواهد شربت؛ در تکوین آزاد است!
غرض این است که (لا اکراه ...) معنایش " اباحه گری " نیست که هر کسی هر کاری می خواهد بکند! خُب این که دیگر دین نمی ماند! بگوئیم چه کار دارید، این آزاد است؛ اگر این آزاد باشد. امر به معروف کجا رفته، یجب و یحرم کجا رفته، بگیر و ببند کجا رفته؟! (لا اکراه فی الدین) در فضای شریعت نیست، و گرنه آن (اباحه گری) می شود؛ (لا اکراه فی الدین) در فضای تکوین است، یعنی بشر آزاد است. می خواهد جهنم برود آزاد است، می خواهد بهشت برود آزاد است؛ اما عقل و شرع به او راهنمایی می کند که کجا برود.
➖ سوره بقره / ۲۵۶
➖ مجموعه آثار صهبا
📋 درس خارج فقه
📆 قم ؛ ۱۴۰۲/۰۷/۱۷
https://t.center/andishejoeitaa.com/andishejo