آمین

▪️
«شبِ اِحیا» یا «شبِ اَحیا»؟

● دو واژهٔ «اَحیا» و «اِحیا» از زبان عربی کهن (عربی کلاسیک) وارد #زبان_فارسی شده‌اند. هردو در اصل با همزه به‌کار می‌رفته‌اند، اما به‌مرور همزه‌شان افتاده‌است؛ یعنی «اَحیاء» و «اِحیاء»، براساس قوانین طبیعیِ تحول زبان، به‌صورت «اَحیا» و «اِحیا» نوشته و تلفظ می‌شوند.

این دو واژه ریشهٔ مشترک دارند، اما معنی آنها با هم فرق دارد. هردو با «حَیّ» (به‌معنی زنده) که در فارسی کاربرد داشته و دارد هم‌ریشه‌اند. برای مثال، امروزه «حَیّ‌وحاضر» هنوز در فارسی رایج است و مفهوم آن برای همهٔ ما آشناست.

و اما معنی «اَحیا» و «اِحیا»:
-احیا: جمع «حَیّ» است و معنی آن زندگان است.
-احیا: به‌معنی زنده‌داشتن، زنده نگه‌داشتن، زنده‌کردن و همچنین شب‌زنده‌داری و بیدار ماندن در شب است.

بنابراین، «شبِ اِحیا» یا «شب‌های اِحیا» داریم نه «شبِ اَحیا*» و «شب‌های اَحیا*».

@SadeNevisi
@aminhaghrah

▪️
برابر لایحه #بودجه سال ۹۷، ردیف "واژه‌گزینی در #زبان_فارسی"، سال بعد در فرهنگستان باید ۲۷۵ واژه جدید ساخته شود، با قیمت واحد هر واژه ۱۲میلیون و ۳۸۲هزار تومان!

منبع: احسان‌نامه

@aminhaghrah

‍ ▪️ايران را انديشه ايرانشهری حفظ كرد نه #زبان فارسی!

در ایران، دین اسلام سه چهار قرن قبل از نظام‌الملک، دین رسمی شده بود اما به‌خلاف بسیاری کشورهای دیگر که به جهان اسلام پیوستند و امروز به آنها می‌گوییم کشورهای اسلامی، نظام اندیشه‌ سیاسی در ایران، از ورای اسلام، حفظ شد و به دوره بعد از اسلام نیز انتقال یافت. من این تداوم اندیشه ایرانِ پیش از اسلام در دوران اسلامی را «اندیشه ایرانشهری» نامیدم. اروپایی‌ها گفته بودند که ایران ادامه پیدا کرد و ضمن این که وارد دنیای اسلام شد، در بیرون دنیای اسلام ماند و بنابراین، ایران متفاوت است با کشورهای عربی. ایران جایی است که زبان فارسی در آن تداوم پیدا کرده است یعنی ایرانیان زبان‌شان را حفظ کرده‌اند در حالی که کشورهای دیگر در قلمرو دنیای اسلام، زبان‌شان را از دست داده‌اند. چیزی که من افزودم و سی سال است می‌کوشم توضیح دهم این است که: آری! زبان فارسی یعنی زبان فارسی جدید که حدود ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ سال است به آن حرف می‌زنیم، زبان ملی ماست و مهم است که این زبان را حفظ کرده‌ایم ولی زبان اگر صرفِ زبان بود و اگر با خودش یک چیز متراکم‌تر و اساسی‌تری بار نمی‌آورد که آن زبان را حفظ کند، باقی نمی‌ماند. زبان چیزی است که با آن، مطلب و آنچه در ضمیر است را بیان می‌کنیم اما زبان باید چیزی را بگوید. اگر زبان چیزی را نگوید، نمی‌ماند و زبان‌های مهم، زبان‌هایی هستند که چیز مهمی می‌گویند. و زبان فارسی به این اعتبار، زبان مهمی است، چون حداقل این است که در سه دوره یعنی زبان فارسی باستان، چند شاخه زبان پهلوی و زبان فارسی جدید، توانسته است چیزهای مهمی را بیان کند. برای نمونه، نه‌تنها فردوسی بلکه دیگران همچون حافظ هم اشاره‌های‌شان به جمشید و جام و... تمامش متوجه ادبیات ایران باستان است و تداوم فکر ایرانی است. آنچه که از ایران باستان مانده بود و به‌رغم اسلام یا ورای اسلام ماند و به دوره اسلامی منتقل شد، این را بهتر است بگوییم اندیشه ایرانشهری. آن چیزی که تداوم ایران را درست کرد و آن چیزی که پایه و اساس تداوم ایران است، زبان فارسی نیست بلکه اندیشه ایرانشهری است که زبانش فارسی است.

#جواد_طباطبایی
#اندیشه
@aminhaghrah