توره | اساطیر باستان

👁‍🗨 #بخشی یا #باغشی یا #بوخشی به افرادی گفته میشود که به داستان سرایی میپردازند، گاهی نیز آن ها را دعاخوان و گاهی فالگیر و عالم میدانند. در میان #تورک های شرق نقشهای مختلفی دارد.

بخشی بیشتر به معنای دانا، آموزنده، شاعر نوازنده و حکیم شناخته میشود.

واژه بخشی در فرهنگ و اسطوره شناسی، تورک ها و #مغول ها به معنای #شامان میباشد. شامان ها رهبران مذهبی دین باستانی ترکها یعنی #شامانیزم یا همان #شامانچیلیک میباشند.

بخشی، باحچی، باکچی و باغشی تلفظ میشود. مغول ها به بخشی بوگه یا بوغه میگویند.

بخشی ها در طول تاریخ به عنوان نوازنده مردمی، موزیسین و گاهی رهبر های مردمی و به نوعی ریش سفید محسوب میشده اند.

در اعتقادات مردم تورک، بخشی با نوازندگی ارواح خبیث را دور میکند.

اولین بخشی در اساطیر تورکها #ایریکل یا #آرکیل_آتا میباشد. در فرهنگ تورک ها لباس سرخ ارواح را دور میکنند، به همین خاطر بیشتر بخشی ها لباس سرخ برتن میکنند.

مغول ها بخشی ها را بوغه مینامند و این واژه ارتباط نزدیکی با واژه #بوکه (اژدها) در زبان تورکی دارد. احتمال اینکه مغول ها بخشی ها را اژدهای سرخ بدانند بسیار زیاد است.

بخشی ها بیشتر داستان های خود را همراه با دوتار، قوپپوز و دومبیرا برای مردم بازگو میکنند.

در دوران چنگیزخان و بعد از او در امپراتوری اردوی زرین بخشی ها به طور دائم نقش آفرینی کرده اند و نوازنده درباری بوده اند.

بخشی ها در طول سالیان، در سراسر جهان داستانهایی همچون #گوراوغلو، #آلپامیش، #کونتوغمیش، #توماریس و #کاراهان را به خوبی و زیبایی سراییده اند.

در خراسان ایران نیز داستان های حماسی زیادی وجود دارد که بخشی ها آنها را میسرایند.

▫️ @Torecilik

👁‍🗨 کوراوغلو قهرمان حماسی مشترک میان بسیاری مردمان ترک از جمله ترکان آذربایجان و ترکیه‌، ترکمن‌ها، ازبک‌ها و اویغورهااست.

باعث این قیام مهتری سالخورده به نام علی ملقب به علی کیشی است. وی پسری موسوم به روشن(کوراوغلو) دارد و خود، مهتر خان بزرگ و حشم‌داری است به نام حسن خان.

روایت کوراوغلی در جغرافیای وسیعی از قفقاز، ایران، افغانستان، آسیای مرکزی و برخی نقاط دیگر گسترده‌است.
در این جغرافیای وسیع، روایت کوراوغلی در قالب نمونه‌های آذربایجانی، قفقازی، آناتولی، گرجی، ازبکی، ترکمنی، خراسانی، قشقایی و حتی توبولها یا گروههای تاتار در سیبری سروده شده‌است.

کور اوغلو در بعضی روایات از نوری متولد شده است که مادرش را حامله نموده و به همین خاطر او را از نور میدانند. میگویند مادرش را زنده زنده خاک کردند و کوراوغلو سر مزار متولد شد.

روایات کوراوغلو در سرزمین های مختلف #ترک متفاوت نقل شده است.
نام پدر #آلی بود که در روایات اسلامی علی نامیده اند. میگویند پدر #کوراوغلو همان الهه کوری بوده است.


-وجه تسمیهٔ کوراوغلو

به روایتی علی کیشی مادیانی را با اسبان افسانه ای جفت می کند و از آن دو کره اسب به دنیا می آیند که ظاهر نحیف و لاغری داشته اند وقتی خبر به گوشحسن خان ارباب پدر روشن می رسد دستور می دهد تا یکی از کره اسبها را به او بدهند که علی کیشی نیز همین کار را می کند و در کمال صداقت یکی از کره ها را به حسن خان می دهد ولی حسن خان با توجه به ظاهر نحیف کره اسب تصور می کند که علی کیشی به او خیانت کرده و این امر را توهینی سخت نسبت به خود تلقی می‌کند و کره اسب را پس می فرستد و دستور می‌دهد چشمان علی کیشی مهتر خود را درآورند و وی را کور کنند. پس از این واقعهٔ تلخ، روشن پسر علی کیشی لقب کوراوغلو به خود می‌گیرد.

کوراوغلو به ترکی یعنی کورزاده یا پسر مرد کور. برخی دیگر وجه تسمیهٔ آن را به گووراوغلو یعنی زادهٔ پهلوان جنگجو می‌دانند.

همچنانکه کوراوغلی در زبان ترکمنی، #گوراوغلو تلفظ می‌شود.

▫️ @Torecilik