سیستم آموزشی اتحاد جماهیر شوروی و تلاشهای دهه ۱۹۹۰ برای اصلاحات
سیستم آموزشی شوروی در هر جنبهای از بالا به پایین کنترل میشد. هر روز همه دانشآموزان در هر گوشه اتحاد جماهیر شوروی صفحاتی یکسان از کتابهای درسی یکسانی را میخواند. این کتابهای درسی، دانشآموزان را با ایدئولوژی سیاسی دولت، تحریف کامل تاریخ و تمرکز بر «جهانبینی علمی» اشباع میکرد؛ جهانبینیای که برای ترویج خداناباوری و تحقیر دین بود.
«هر جنبهای از مدرسه برای شکلگیری کودک به شهروند خوب شوروی طراحی شده بود»؛ بالاخص از طریق فعالیتهای فوقبرنامه که توسط گروه جوانان پیشگام و سازمان سیاسی جوانان کومسومول (Komsomol) سازماندهی میشد. هر سوال تنها یک پاسخ صحیح داشت که توسط دولت شوروی تعیین و در تمام سطوح پایینتر اجرا میشد. آزادی تحصیلی وجود نداشت و فردیت همیشه تحت سلطه گروه بود. سلسلهمراتبی تخطیناپذیر، معلمان را در مقام صاحباختیار مطلق در کلاسهای درس خود تعیین میکرد؛ جایی که روش تدریس مبتنی بر حفظکردنهای طوطیوار و برعکسکردن حقایق بود. کنترل از بالا به پایین بر زندگی دانشآموزان - حتی تا بعد از فارغ التحصیلی آنها - ادامه داشت، یعنی تا زمانی که دولت مشاغل آنها را تعیین میکرد.
اگرچه سیستم آموزشی دوران اتحاد جماهیر شوروی دسترسی به آموزشوپرورش را گسترش داد، نرخ سواد را بالا برد و از لحاظ نظری در خدمت برابری همگانی بود، اما واقعیت این بود که «برخی از دیگران برابرتر بودند» و کسانی که از امکانات بیشتری برخوردار بودند، اغلب میتوانستند قوانین را دور بزنند. فساد و رشوه همهگیر شده بود و سیستم آموزشی بودجه بسیار کمی داشت. در نتیجه، دانشآموزان در ساختمانهایی فرسوده آموزش میدیدند که اغلب نه تنها از امکانات ورزشی بلکه از ابتداییترین تجهیزات نیز برخوردار نبودند. تا سال ۱۹۸۸، 30 درصد از کودکان روسی در مدارس بدون لولهکشی داخلی و 21 درصد در مدارس بدون لوازم گرمایشِ مرکزی بودند.
در اواخر دهه ۱۹۸۰، تحت رهبری میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، فضای آزادتر یا گلاسنوست (glasnost) – به معنای فضای بازِ توأم با آزادی بیان بیشتر - باعث ایجاد یک جنبش اصلاحات آموزشی شد. بر اساس این باور، که اصلاحات آموزشی میتواند جامعه را در مقیاس وسیعی دگرگون کند، این جنبش با رهبری معلمان اقدام به تمرکززدایی، تبلیغ تنوع سیستم، دموکراتیککردن و متمدنسازی کلاسهای درس کرد....
این
مطالعه موردی را بخوانید:
https://tavaana.org/fa/The_Soviet_education#مطالعه_موردی #نظام_آموزشی #یاری_مدنی_توانا@tavaana@Tavaana_TavaanaTech