برای دکتر
#ناصر_تکمیل_همایونتکمیل همایون:
"ما فارسها و... چیزی برای گفتن در برابر کوردها نداریم"دکتر ناصر تکمیل همایون استاد جامعهشناسی و تاریخ، امروز صبح، ۲۵ آبان۱۴۰۱ در سن ۸۶ سالگی در بیمارستان طالقانی تهران درگذشت و در زادگاهش قزوین به خاک سپرده شد.
سال ۹۲-۹۳ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دانشجوی ایشان بودم. برخی از اساتید و شخصیتها در ذهنات ماندگار میشوند ایشان هم جزو این دسته بود. کلاس ما که دوره ارشد بود تنها ۵ دانشجو بودیم اولین لحظه ورود ایشان به کلاس برایم جالب بود، با قیافه و سبیلهای خاصاش، با تن صدای خشدار و بلندش، یه اقتدار خاصی داشت، تفکراتش هم اینجوری بود. کم کم که داشتم با ایشان بیشتر آشنا میشدم، بیشتر برام جالب و دوستداشتنی میشد، روح تاریخ همراه با تحلیلهای جامعهشناسیاش در ذهن و بیانش بود. حرف میزد، بیشتر خط میداد و گِرههای کور تاریخ را برایت باز میکرد، همنشینی با ایشان پربها بود. همراه با تدریساش از گذشته سیاسی خودش میگفت، هی میخواستم تهتوی ایشان دربیاورم و کلی سوال در ذهنم بود... برایم خیلی جالب و آموزنده بود که در
#دانشگاه_سوربن_فرانسه دکترای جامعهشناسی و دکترای تاریخ اخذ کرده بود. یک بار ازش پرسیدم چی شد این دو رشته رو خواندید و ... در پاسخ گفت:
"در رشته جامعهشناسی تحصیل میکردم و رسالهی دکترایم [مدرنیزاسیون و... در دوره قاجار بود]، مدام منابع تاریخی دوره قاجار را مطالعه میکردم و در نهایت متوجه شدم که باید در رشته تاریخ دوره دکتری سوربن شرکت کنم و کار تز دکتری جامعهشناسی رو متوقف کردم و رفتم سراغ تاریخ، مدرک دکتری تاریخ دوره قاجار رو گرفتم و بعدا رفتم سراغ تز دکتری جامعهشناسیام..."
همیشه میگفت بدون مطالعه تاریخ، رشتههای جامعهشناسی و ... بیفایدهست. دیدی چند بعدی نسبت به موضوعات و مسائل داشت. این نوع نگاهش برایم آموزنده بود. از مدرسان، اساتید و دانشجویان جامعهشناشی خیلی انتقاد میکرد، میگفت تاریخ بلد نیستند و نمیدانند و افسوس میخورد...
برایمان تعریف میکرد که از چهرههای سیاسی گذشته و از همراهان و یاران
#مصدق بوده، حتی یک بار عکس تبلیغاتی(دوره جوانیاش- چقدر هم خوشتیپ بودند!) از کاندید شدنش برای مجلس شورای ملی(قبل از انقلاب۵۷) سر کلاس آورد. طبق گفته خودش از مخالفان رژیم پهلوی بوده و آخرای انقلاب از یاران و موافقان انقلاب ج.ا بوده است، مدام با ایشان جر و بحث میکردم و سعی میکردم به چالش بکشانمش، ازش پرسیدم چطور میشه کسی که دو دکترای تاریخ و جامعهشناسی سوربن فرانسه داشته باشد و خودش را قاطی بازیهای سیاسی کند آن هم در پارادوکس با بنیانهای رشتهاش یا علایقش!؟ گفتوگوهایمان بیشتر چالشی و تند بود، البته بیشتر شبیه بازجویی بود هههه، سفره دلش را ریخت و گفت:
"ما میخواستیم تغییر ایجاد کنیم و استبداد و خفقان دوره پهلوی را خاتمه دهیم، ما انقلاب کردیم و نمیخواستیم الان اینجوری بشه و کلا در تضاد با افکار و فعالیتهای من و دوستانم بوده، اون چیزی که ما میخواستیم و برایش مبارزه کردیم، این نبود. و به همین دلیل، من منتقد را حذف کردند و در جبههی مقابل آنها ایستادم و چند سالی هم بخاطر اتهام...... بازداشت شدم".
خیلی از جریانهای تاریخ معاصر و گرههای قبل از انقلاب و در هنگام انقلاب را برایمان باز میکرد و اشاره میکرد این چیزها را برای اولین بار بازگو میکنم و...
شخصیت ایشان را با توجه به پیشینه سیاسی و اجتماعیاش که واقعا یک ناسیونالیست ایرانی-فارس بود و دیدگاههای ضدفاشیستی و ضدنژادپرستی داشت، برایم قابل تامل و ارزشمند بود. یک بار در کلاس پیش همه گفت:
"ما فارسها و... چیزی برای گفتن در برابر کوردها نداریم". از این جهت برایم جالب بود که یک شخصیت ناسیونالیست و ایرانگرای رادیکال چطور در گفتمان فاشیستی و استعمارگری نیفتاده!!! و حقیقت و واقعیتهای تاریخی و اکنون را مثل خودش بیان میکند و به آنها معتقد و وفاداره، برعکس بسیاری از اساتید دوران تحصیلم که اغلب دیدگاه فاشیستی-استعمارگری نسبت به من
#کورد و
#کوردستان و هویت و خواستههای ما داشتند، ایشان(تکمیل همایون) همیشه سر کلاس با افتخار از ما کوردها یاد میکرد و من را با اسم کورد یا کوردستان صدا میزد نه با اسم خودم. میگفت کوردها چند پله و درجه از ما سرتر هستند و ما چیزی در برابر آنها نداریم... یک روز در کلاس از یکی از همکلاسیهایم پرسید:
"تصور میکنی الان یک انسان
#ماد (دوره
ماد- ۲۷۰۰سال قبل) را ببینی؟ همکلاسیایم خندهاش گرفت و شوکه شد، ایشان گفتند "همین بغلیت (سیروان)
ماد است و مادها کورد بودند و الان هم هستند!..."
🥀روحش شاد، یادش گرامی
✍ #سیروان_محمودی 👥 تلگرام علوم اجتماعی، مسائلروز
👥.
👉 @SOCIAL_SCIENCE 👉🏿 @SOCIAL_SCIENCE.
🆔 Instagram:
@Social.Sciences1