🔘سیمای آینده دریاچه ارومیه
✍️ دکتر حسن صلحی(استاد دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اراک)
هموطنان عزیز!
مشکل
#دریاچه_ارومیه خاص ساکنین استانهای شمالغرب کشور نیست و در صورت گسیل سیل مهاجرین به نواحی مرکزی البرز، کشور با بحران عظیمی مواجه خواهد شد که تغییر گرانیگاه فرهنگی و جمعیتی و اقتصادی کشور برای چندین دهه یکی از پیامدهای آن است و همین امر می تواند به تهدید امنیت ملی و موجودیت کشورمان منجر شود.
لذا این مشکل و معضل را باید با
#اولویت_برتر مورد توجه و بررسی قرار داد.
✅ در حال حاضر با بقایای دریاچه ای مواجه هستیم که مساحت اولیه آن با ابعاد تقریبی۱۴۰ کیلومتر در ۵۵ کیلومتر، حدود ۷هزار کیلومتر مربع می باشد(محدوده تقریبی نمکی).
از یکسو با توجه به شرایط اقلیمی و افزایش تقریبا دو درجه ای متوسط دمای کره زمین بعد از انقلاب صنعتی و از سوی دیگر درست یا غلط؛ افزایش ناگزیر سد سازی و گسترش کشاورزی, موجب کاهش ورودی آب به دریاچه و افزایش تبخیر شده است.
با تاکید و اصرار بر ضرورت احیای دریاچه ارومیه، اگر احیای کامل آن ناشدنی است، پس لااقل این تهدید را به فرصت تبدیل کنید!؟
من معتقدم
#درصورتیکه احتمال افزایش ورودی آب امکانپذیر نباشد , دستکم باید تبخیر آب را کاهش داده و در احیای محدوده ای از دریاچه کوشید.
✅به عبارت دیگر اگر به این باور برسیم که دریاچه هیچ زمانی به اوج خود نخواهد رسید و طبق اقلیم ایران و مستندات زمین شناسی طی هزاران سال اخیر زایش دریاچه ای وجود نداشته بلکه وجود نمک زار های مرکزی نشان از خشکی مستمر است , در این صورت باید آرزو کنیم که حداقل دریاچه جدید ارومیه باوسعتی حدود ۲ هزار تا ۳ هزار کیلومتری برای ما بماند تا خشکی کامل آن!
✅پس از اقدامات مطالعاتی , قسمتی از دریا که در اوج بارش ها، سطح آب حداکثر به نیم تا یک متر می رسد مشخص و مرز دیواری بتونی همانند سد های هلندی در مقابل دریا مد نظر قرار گیرد , و به عبارتی دریاچه ارومیه حال خود شبیه به سدی بزرگ از آب شور در وسعتی حدود ۳ هزار کیلومتر مربع با کاهش سطح و به تبع آن کاهش تبخیر بتدریج خود را احیا خواهد کرد , براورد ها نشان حدود ۲۲۰ هزار متر دیوار بتونی به عرض و ارتفاع حدود دو متر نیاز باشد و حاصل این اقدام بجای ماندن حدود ۴ هزار کیلومتر مربع زمین با درجاتی از شوره زاری و یا نمک زاری خواهد شد,
✅این وسعت شوره زاری، فرصتی مناسب جهت دایر کردن مناطق صنعتی دولتی و خصوصی به جایگزین زمین های با ارزش زیست محیطی اطراف تبریز , و ممنوعیت گسترش شرق و شمال و جنوب حومه تبریز و ممنوعیت گسترش شمال و جنوب و غرب ارومیه و بطور کلی هر گسترشی در شهر های بناب ,ملکان , نقده , میاندواب , عجب شیر, آذر شهر, صوفیان , شبستر, شرفخانه, خامنه, سلماس و خوی و حتی مرند و مهاباد فقط به سمت دریا باشد و گسترش شهرک های مسکونی و صنعتی و دانشگاهی و پادگان و قرار گاه خاتم انبیا و سپاه و نیروی انتظامی و ارتش فقط در این نواحی به سمت دریا باشد , فرودگاه بین المللی بسیار بزرگ و ترانزیت در سطحی به این مسطحی و در رقابت و یا جایگزینی برای فرودگاه منطقه ای و شلوغ استانبول و امارات با مشارکت شرکت های هواپیمایی معظم جهان بخصوص شرکت های قطری و محدودیتی که از نظر فضایی قطری ها دارند ,
تاسیسات برق سلول های خورشیدی و از جمله؛ نوع آینه ای حتی در نقاط داخل مناطق کم عمق آب که حتی مانعی برای تبخیر در همان محدود نیز می باشد و می تواند مقادیر بسیار زیادی از نیاز الکتریسته را برطرف کند ؛
✅تخصیص زمین اطراف به بخش خصوصی جهت تاسیس کارخانجات و حتی انتقال کارخانجاتی که هزینه کمتر دارد و یا آلوده کننده هواست، به این نواحی با امتیازات تخفیف یا معافیت مالیاتی در عوض احیای اراضی شوره زار, تاسیس گلخانه های صنعتی عظیم با انتقال خاک حاصلخیز اطراف , تجمیع مراکز نظامی با انتقال حداکثر ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر از محل های فعلی به حاشیه دریاچه مثلا پادگان لشگر ۲۱ حمزه و هوا نیروز و نیروی هوایی و فرودگاه تبریز و لشگر و فرودگاه ارومیه و مهاباد و یگان های وابسته و دریافت زمین های حاشیه دریا و تغییر کاربری از آبی به خشکی؛
اختصاص حدود ۱۰۰ کیلومتر مربع انبار اختصاصی جهت طغیان احتمالی دریا ( هرچند در محدودهای کوتاه مدت بعید است)
مشارکت مردم و بویژه اهالی منطقه در ارائه ایده ها و پیشنهادات مناسب و طرح و انتشار آن برای رفع این معضل ملی و نیز بسیج و معطوف کردن افکار عمومی به پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه از طریق ایجاد سایت, کانال و یا گروه های مختلف از گام های موثری است که شاید بتواند به یافتن یک راه حل مناسب برای پیشگیری از این فاجعه ملی منجر شود.
@RiskManagement