rawêjîsm | ڕاوێژیسم

دۆستۆیڤسکی باشترین قوتابخانەیە بۆ خۆدۆزینەوە

🔸#لودمیلا_ساراسکینا، پسپۆڕی زمان و ئەدەبیات، مێژوونووسی ئەدەبی، لێکۆڵەری تایبەت بە ژیان و بەرهەمەکانی فیۆدۆر دۆستۆیڤسکی، باسی کارەکانی #دۆستۆیڤسکی دەکات.

لودمیلا لەم هەڤپەیڤینەدا باسی کارەکانی #دۆستۆیڤسکی دەکات.

پرسیار: ئایا دیدگای دۆستۆیڤسکی بۆ ئایین شتێکی ریزپەڕ بوو؟ کام کارانەی زیاتر لەمەڕ ئایینەوە دواون؟

وەڵام: دیدگای تایبەتی دۆستۆیڤسکی لەمەڕ ئایینەوە بەشێکە لەو راستییەی ئیمانی ئەو بەرگەی ئەو ئازار و گومانانەی گرتووە کە تەنگەتاویان کردووە. بیروباوەڕە ئاینییەکانی زۆر بە روونی لە رۆمانی ''برایانی کارامازۆڤ''ـدا گوزارشتیان لێ کراوە.

پرسیار: حەز دەکەم هەڵوێستی دۆستۆیڤسکی لەبارەی مەسیحییەتەوە بزانم.

وەڵام: دۆستۆیڤسکی مەسیحییەکی ئۆرتۆدۆکسی بوو، بە چاوی پڕ لە ئەڤینەوە سەیری مەسیحی کردووە.

پرسیار: پێتوایە رۆمانی ''خەونی پیاوە گاڵتەجاڕەکە'' مەبەستێکی ئایینی رووحانی لەپشتەوە بێ یاخود زیاتر مەبەستێکی مرۆڤانەیە؟

وەڵام: ئیمانی دۆستۆیڤسکی توانایەکی شاراوەی بەرامبەر مرۆڤایەتی هەیە. بۆیە لە ''خەونی پیاوە گاڵتەجاڕەکە''ـدا بیرۆکە ئایینی و مرۆڤانەییەکان وا دیارن کە لێک جوێ نابنەوە.

پرسیار: بە چ شێوەیەک راسکۆلنیکۆڤ دەبەسترێتەوە بە ''من''ـی دۆستۆیڤسکی خۆیەوە؟

وەڵام: دۆستۆیڤسکی تێگەیشتنێکی زۆر روونی هەبووە بۆ گشت پاڵنەر و مۆتیڤەکانی راسکۆلنیکۆڤ، بەڵام وەک خودی خۆی قەت وەها ئەزموونێکی نەکردووە و نەچەشتووە.

پرسیار: ئایا دۆستۆیڤسکی لە ئەزموونی خۆیەوە نووسیویەتی؟ ئایا نەخۆشیی ئەقڵی هەبوو؟ ئایا هیچ کێشەی لەگەڵ یاسا هەبوو؟

وەڵام: بێگومان، ئەزموونی خۆی بەکار بردووە، وەک هەموو نووسەرێکی تر. ئەو نەخۆشیی ئەقڵی نەبوو؛ تەواو بەهۆش و بە ئاوەز بوو. لە دەورانی لاویدا بەدەست هەڵچوون و هەراسانی و ترس لە خەواڵوویی و بێهێزییەوە ئازاری چەشتووە. سەبارەت بە یاسایش، لەبەر بەشداریکردنی لە مشتومڕی شۆڕشێکدا لە ساڵی 1849، دەستگیر کرا، بە هۆی هەوڵدان بۆ تەقەکردن لە تاقمێک حوکمی مەرگی بەسەردا سەپێنرا. بەڵام دواتر و پاش چوار ساڵان کاری قورس و دژوار حوکمەکەی لەسەر سووک کرا و نێردرا بۆ مەنفا بۆ خزمەتی سەربازی. لە ساڵی 1859 ئازاد کرا.

@Rawezhism | #ڕاوێژیسم

پرسیار: چی هۆکاری سەرئیشەی تووند و پەرکەم بوو لە دۆستۆیڤسکیدا؟

وەڵام: بە زۆری ئەو قورسایییەی کاری کەمپی سەربازی خستبوویە سەری و کاتەکانی لە زینداندا.

پرسیار: کە گەنج بوو بە کێ سەرسام بوو یان کێ ئیلهامی پێ دەبەخشی؟
وەڵام: ئەو ئاڵوودەی کارەکانی کارامزین، پووشکین، شەکسپیر، شیللەر و گۆتە بوو.

پرسیار: جیا لە پووشکین و جۆرج ساند، دۆستۆیڤسکی شەیدای کام بیرمەند و نووسەر بوو، کێ کاریگەری لەسەر داهێنانی ئەو دانا؟
وەڵام: شەکسپیر، شیللەر، بالزاک، گۆتە، هۆفمان و هیۆگۆ.

پرسیار: ئایا دۆستۆیڤسکی دەروونناسی پزیشکیی خوێندووە؟
وەڵام: هەرگیز بە فەرمی نەیخوێندووە، بەڵام هەر بە غەریزە لێی تێگەیشتووە.

پرسیار: کام ساتانە [لە ژیانی دۆستۆیڤسکیدا] کاریگەرییان لەسەر نووسینی داناوە؟
وەڵام: منداڵێتی، بەشداریکردنی لە بازنەی ئەدەبیی شۆڕشگێڕانەی پێتراشیڤسکی و کاری سەخت و دژواری کەمپی سەربازی.

پرسیار: ئایا دۆستۆیڤسکی لە ئاڵوودەبوونی بە قوماربازی نەجاتی بوو یاخود تا کۆتایی ژیانی هەر بەردەوام بوو؟

وەڵام: نەجاتی بوو. لە کاتی نووسینی رۆمانی ''شەیتانەکان'' لە ساڵی 1871دا، بۆ دوایین جار قوماری کرد. بە گشتی، ئاڵوودەبوونی ئەو بە قوماربازی 10 ساڵی خایاند.


پرسیار: ئایا دۆستۆیڤسکی ژنەکەی خۆشدەویست؟

وەڵام: دۆستۆیڤسکی دوو جار هاوسەرگیری کرد. یەکەم ژنی هەر بەگەنجی و بە نەخۆشیی سیل مرد. چواردە ساڵیش لەگەڵ دووەم ژنیدا ژیا، و زۆریشی خۆشویست.

پرسیار: باشترین رۆمانەکانی دۆستۆیڤسکی کامانەن تا لەڕێیانەوە بیناسین؟

وەڵام: زۆر باشترێکە لە سەرەتاوە دەست پێ بکەیت؛ لە ''هەژاران''ـەوە هەتا کۆتایی.

پرسیار: کام رۆمانانەی لە رووسیا زۆرتر دەخوێنرێنەوە؟

وەڵام: بەپێی ئامارەکان؛ تاوان و سزا، شەیتانەکان، ئینجا گەمژە.
ــــــــــــــــــ
•درێژەی ئەم ھەڤپەیڤینە لە فایلی PDF خوارەوە دابگرن.
Me bişopînin: @rawezhism

ئەمڕۆ 11ی تشرینی دووەم- 11 نۆوامبر ساڵ‌ڕۆژی لەدایک‌بوونی گەورە نووسەری ڕووس فیۆدرۆ میخایلڤیچ #دۆستۆیڤسکی ‌ە.

@Rawezhism #ڕاوێژیسم

باپیرم
پیاوێکی ئازادی‌خواز بوو
بەر لەوەی گوللەبارانی کەن،
تەواوی شیعرەکانی
لەژێر درەختی ھەناری باخچەکە شاردەوە.

من ھیچ‌کات شیعرەکانیم نەخوێندەوە،
بەڵام لە ھەنارەکانی باخچە دەشێ بزانرێت،
“ئازادی”
دەبێ سوور و شیرین بێت!.
ــــــــــــــــــ
#دۆستۆیڤسکی #ڕاوێژیسم
و: #ئەمیر_سیراجەدین
me Bişopînin: @rawezhism