✍️حسین اینانلو، دکترای اقلیمشناسی و کنشگر محیط زیست
رودخانهها و باغستان (قسمت ۳):
آسیبرسانی پروژههای شهری به رودخانۀ ارنجک (بخش ۱)
✔️یادداشت زیر اشارۀ کوتاهی دارد به کمرنگ دیدهشدنِ باغستان در جریان مطالعه و نیز عملیاتیکردن پروژهای در شهر قزوین که در درون و حریمِ آبراهۀ رودخانۀ ارنجک با عنوان
#کمربند_شرقی در حال اجرا است.
پروژۀ
کمربند شرقی شهر قزوین که با توجیهات روانسازی ترافیک و کاستن از مصرف سوخت و افزودن به سرعت خودروها در حال انجام است، بدون توجه کافی به بازتابهای مخرب زیستمحیطی و کاهش کیفیت زیست شهری، نگاه سیستمی و کلنگرانه به انجام عمران و اعِمال مدیریت شهری را در نظر نیاورده است. در راستای برشمردن نمونههای اصلی از کاستیهای بنیادی فوق میتوان موارد زیر را مطرح نمود:
۱- دخل و تصرف در حریم رودخانه: نیمی از مسیر ۵/۵کیلومتری
کمربند شرقی قزوین، در داخلِ حریم طغیانی رود ارنجک جانمایی شده است. براساس یافتههای ریختنگاری زمین، رودها در خانۀ خود، سه حریم را برای خود مرزنمایی میکنند: حریم کمآبی، حریم معمولی و حریم طغیانی که بهترتیب در کمینهترین حالت آبدهی، غالبترین حالت آبدهی و سرانجام پرآبترین شکل از آبدهیِ رود، دارای آبِ جاری میشوند.
بدیهی است در رودهایی مانند اَرِنجَک که بهعنوان رودی فصلی شناخته میشود، حریم کمآبیِ رود، در مسیر طولی خود، ژرفاخطی را در قعر درۀ رود به نمایش میگذارد که برای چند هفته تا چند ماه هیچ آبی را در خود ندارد و رودخانه کاملاً خشک میشود. از میان حریمهای سهگانۀ فوق، آنچه در طراحی و اجرای
کمربند شرقی، بیش از همه مورد دستاندازی قرار گرفته، حریم طغیانی است. این حریم بالاترین ارتفاع در دو سوی رودخانه است که در طغیانیترین حالت رود، که میتواند هر چند ده و یا حتی چند صد سال رخ دهد، به زیر آب میرود.
رود ارنجک نمونهای از مرزنماییِ حریم طغیانی خود را در فروردینِ سال ۱۳۹۸ و به دنبال حجم بالا و کمسابقۀ بارشهای بهاری، نشان داد. بدیهی است در سالها یا دهههای آتی، با تکرار این اندازه از بارش و تصرف حریم طغیانی از سوی رود ارنجک،
کمربند شرقی به زیر آب خواهد رفت. به این ترتیب و با وقوع یک بارش پرحجم، فجایعی که پیشتر و در شهرهایی چون قم، شیراز و منطۀ کن تهران رقم خورده است، برای شهر قزوین نیز رخ خواهد داد.
این یادداشت ادامه دارد...
@ascl.ir
#انجمن_توسعه_حیات_شهر #توسعه_حیات_شهر#باغستان_سنتی_قزوین#باغستان_قزوین#کمربندی_شرق#رودخانه_ارنجک#ارنجک#AssociationforSavingtheCitysLife#QazvinTraditionalGardenshttps://instagram.com/ascl.ir?igshid=https://t.center/QazvinTraditionalGardens