💢 تحول در فرم
فرهنگ عزاداری ؛ موکب ها و ایستگاههای صلواتی
✍ #یحیی_حمدی۱-
#فرهنگ مجموعه آموخته هایی هست که یک نسل آن را از نسل گذشته فرا می گیرد و بسته به زمانی که در آن زیست می کند تغییر می دهد و به نسل بعد منتقل می کند بنابراین
فرهنگ فرآیندی
#پویا است و نه ایستا
۲-
فرهنگ عزاداری سید الشهدا علیه السلام پاس داشت مجموعه ای از ارزش ها چون
#شهادت_ایثار_مقاومت و... است
۳- هر فرهنگی برای بالنده بودن و بسته به ماهیت پویایی اش همیشه در حال تحول است چرا که هر پدیده ی ایستا محکوم به نابودی است. از سوی دیگر این
فرهنگ پویا باید نمود خارجی نیز داشته باشد و گرنه همان می شود که بیان شد.
۴-
فرهنگ عزاداری سید الشهدا علیه السلام پس از شهادت امام و یارانش در کربلا؛ توسط حضرت زینب سلام الله علیها و امام سجاد علیه السلام پایه گذاری شد و در طول قرن ها توسط شیعیان تداوم داده شد.
۵- آنچه که از اسناد تاریخی بر می آید عزاداری ابتدا در
#مساجد و منازل شیعیان با همه سختی ها و ممنوعیت ها که حاکمیت جور بر آن اعمال می کرده در قالب
#مقتل_خوانی برگزار می شده است سپس
#دستجات_عزاداری بر آن افزوده شده
#تکیه ها ساخته شده است که اصلا کارکردش اقامه عزا بوده است و در نهایت
#هیئت_های_عزاداری شکل گرفته اند. در این تحول فرهنگی هم پویایی را مشاهده می کنید و هم روندی که هر چه بیشتر این
فرهنگ به سمت نمود خارجی رفته است.
۶- در تازه ترین تحولی که در
فرهنگ عزاداری سیدالشهداء رخ داده است ایجاد موکب و ایستگاههای صلواتی است که بر گرفته و حاصل
#ارتباط_فرهنگی زوار سیدالشهداء در
#پیاده_روی_اربعین است _ گر چه مشابه آن در دوران دفاع مقدس در جبهه ها وجود داشته و همینطور فرم ابتدایی آن در سالهای کودکی ما با برپایی خیمه توسط بچه ها با چادر مادرها_ اما وجه مشخصه این ایستگاهها که در هر کوی و برزن برپا شده است انبوه نوجوانان و جوانانی است که علاوه بر پخش نوحه و مراثی اهل بیت به پخش احسان مشغول هستند به طوریکه جلوه شهرها را تغییر داده اند و نمود
فرهنگ عزاداری را به صورت عیان تری به صحنه ی خیابان ها آورده اند.
۷- بر اساس مشاهده بدون واسطه نوع چینش ، شکل ظاهری و مواردی برای تزئین ایستگاهها بهره برده شده است :دراین ایستگاهها که عمدتا با کتیبه ها و اشعار عاشورایی پوشیده شده است علاوه بر بیرق های حسینی ، تصاویر شهدای دفاع مقدس و مدافع حرم بویژه شهید محسن حججی ، پرچم حزب الله و
#جبهه_مقاومت دیده می شود برخی از ایستگاهها هم به نام شهدا مزین شده اند .
و این دقیقا نوع و سمت این تحول فرهنگی را نشان می دهد یعنی در این ایستگاهها ارتباط معنایی عمیقی میان
#قیام_سید_الشهدا علیه السلام و
#انقلاب_اسلامی، دفاع مقدس و جبهه مقاومت که نماد آن شهدای مدافع حرم است برقرار شده است یعنی انقلاب اسلامی و پایداری بر آرمان مقاومت و دفاع از حرم در امتداد قیام سید الشهداء است.
۸- بر احسان و اطعام در منابع اسلامی و شیعی بسیار تاکید شده است و بویژه اگر این احسان برای عزاداران امام حسین علیه السلام باشد و این احسان با گوشت و پوست و خون عجین می شود و حب اهل بیت را به ارمغان می آورد.
از سوی دیگر کودکان و نوجوانان در این ایستگاهها با ویژگی هایی که ذکر شد جامعه پذیر می شوند و ارزش هایی مثل شهادت و مقاومت در آنها نهادینه می شود درست همان کارکردی که هیئت ها دارند تا جایی که این خاطره خوش و ارزش هایی که در آنها ریشه نهاده است با هیچ طوفان تبلیغاتی کنده نمی شود.
۹- البته آنها که با فرم فرهنگی پیشین خو گرفته اند ممکن است فرم فرهنگی جدید را بدعت بدانند و رقیب! و مقابل آن بایستند اما
فرهنگ به صورت پویا به پیش می رود و روز به روز در فرم های جدید رخ می نماید اما محتوا همان است که بود !
بنابراین مسجد، تکیه، هیئت و ایستگاه (موکب) در امتداد یک
فرهنگ هستند و همه یک محتوا را بازنمایی می کنند اما هر کدام در فرمی خاص ، برای مخاطبی خاص و نیز در زمانی خاص
* این مطلب پیش از این برای یک کانال خبری نگاشته شده بود
#ایستگاه_صلواتی#تحول_فرهنگی#محرم#عزاداری📖 جامعه شناسی مردم