🔻چرایی تکرار تخریب پناهگاه مستضعفان ؟!
✍ یحیی حمدی
🔹چند ماه پیش بود که منزل
#آسیه_پناهی، زن ۶۱ ساله ای بی پناه در حاشیه شهر کرمانشاه که برای خود از ابتدایی ترین وسایل ممکن آلونکی به پا کرده بود و به زعم شهرداری آن شهر غیرقانونی بود و باید تخریب می ، شهرداری در راستای ماده ۵۵ قانون شهرداریها می خواهد با لودر، خانه ی پیرزن را خراب و زمین تحت تملک خود را آزاد کرد!
اما پیرزن مقاومت می کند و بر تیغه لودر می نشیند تا مانع از تخریب خانه اش شود و در اثر فشارهای وارده روحی و شاید جسمی جان می سپارد.
▪️ اکنون همان حادثه تلخ به صورت دیگری در بندرعباس تکرار شده است و پناهگاه یک خانم سرپرست خانوار که با فرزند یتیمش در حاشیه شهر برای خود پناهگاهی به شکل یک آلونک به پا کرده است توسط مأموران شهرداری بندرعباس در حالی که التماس می کند:
#ما_مرد_نداریم و کودک یتیمش گریه سر می دهد خراب می شود چرا که شهرداری آن شهر پناهگاه این خانواده بی پناه را غیرقانونی می داند:
1⃣ این حادثه یک
#رویداد (Occurrence) و حاصل یک
#فرایند (Process) به مفهوم جامعه شناختی است؛ فرایند در جامعه شناسی یعنی اینکه پدیده اجتماعی که خود را در قالب یک رویداد نشان می دهد یکباره به وجود نمی آید بلکه آن حاصل تغییر مداوم و مرحله به مرحله است؛ بنابراین در تحلیل این ماجرا؛ نه به رویداد بلکه به فرایند باید پرداخت بر این اساس؛ در ریشه یابی این ماجرا به نظر می رسد موارد زیر بیشترین نقش را دارند
2⃣ الف)
#تغییر_ارزش_ها در جامعه ایران که از آن به فرایند تعبیر می کنیم : در پیش از انقلاب اسلامی ثروت به عنوان یک ارزش در جامعه تلقی می شد. با بروز انقلاب اسلامی که ماهیتی عدالت خواهانه داشت و قالب فعالان در آن نیز متعلق به طبقات فرودست بودند ( به همین دلیل هم مفهوم جدیدی تحت عنوان
#مستضعفان به ادبیات اجتماعی ایران پا گذاشت ) با تغییر ارزشها؛ ثروت دیگر ارزش به حساب نمی آید و گاه حتی به ضد ارزش بدل می شود و در پی آن صاحبان ثروت نیز به واسطه آن دارای احترام و منزلت نمی شوند
این سخن امام خمینی (ره) که : «انقلاب از آن مستضعفان است و یک موی شما کوخ نشینان را با همه دنیای کاخ نشینان عوض نمی کنم» روند حرکت جامعه را نشان می داد؛ بر این اساس مستضعفان دارای منزلت در جامعه ( ولی نعمتان انقلاب) می شوند. و سیاست گذاری دولت نیز بر این مبنا قرار می گیرد.
در چنین زمینه اجتماعی، نهادهای بوروکراتیک مثل شهرداری ها نه تنها مزاحمتی برای حاشیه نشینان ایجاد نمی کنند که به ارائهی خدمات ( شهروندی)به حاشیه شهرها نیز می پردازند.
اما بعد از دفاع مقدس، با ایجاد فاصله زمانی از انقلاب و با روی کار آمدن دولت موسوم به سازندگی این سیاست گذاری و ریل گذاری تغییر پیدا کرد و عملا به سمت سرمایه داری پیش رفت آن هم به صورت ناقص آن ؛ که همه معایب سرمایه داری را داشت منهای مزایای آن!
( به اینجا بروید) و این سیاست گذاری خود را در شهرداری ها نیز نشان داد که اساسا نهادی مدرن و مربوط به سرمایه داری است.
3⃣ ب)
#ساختار_شهرداری_ها؛ شهرداری ها گر چه
#نهاد_عمومی هستند اما
#مستقل از دولت ( بسیاری از مفاسد سازمانی ریشه در همین عدم تمرکز و استقلال دارد) مبتنی بر
#درآمدزایی و اخذ
عوارض بنا شده است بدین ترتیب که شهروندان باید هزینه زندگی در شهر را بپردازند و بر این مبنا نیز خدمات دریافت کنند. بدیهی است فرودستان که جایی در مرکز ندارند به حاشیه رانده می شوند و ساخت و سازشان نیز غیرمجاز محسوب می شود و از همین اقشار که در مرکز شهر به دست فروشی و کارهایی این چنین مشغول می شوند مخل نظم، عامل آلودگی بصری و سد معبر قلمداد می شوند که باید جمع شوند چرا که
#عوارض نمی پردازند و درآمدی برای شهرداری ها ندارند. و در بهترین حالت آنها اقشار
#آسیب_پذیر هستند ( واژه آسیب پذیر به جای
#مستضعفان) که باید راهکاری برای از سر باز کردنشان جستجو شود!
4⃣ ج)
#قوانین_حاکم_بر_شهرداری_ها :
قوانین حاکم بر این نهاد عمدتا مربوط به پیش از انقلاب است و این قوانین نیز مبتنی بر
#سرمایه و با دید ایجاد درآمد تعبیه شده اند به این صورت که بر اساس ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها هر گونه ساخت و ساز در حریم شهرها با مجوز شهرداری باید باشد اما در این میان
#کمسیون_ماده_۱۰۰ هم تعبیه شده است که تخلفات با جریمه حل می شود واین جرایم یکی از منابع عمده درآمد شهرداری ها محسوب می شود که از آن به
#تراکم_فروشی تعبیر می شود مثلاً فردی می تواند با عدم رعایت تراکم صدها متر اضافه بنا داشته باشد و ... با پرداخت جریمه حل کند. اما مستضعفان فرصت ساخت یک متر نیز نمی یابند!
🔺بنابراین این فرایند ریشه در مواردی دارد که برشمرده شد، اولین راهکار آن ریل گذاری و تغییر در قوانین شهرداری به نفع مستضعفان است در غیر این صورت این حوادث تلخ هر روز تکرار می شوند!
📖 جامعه شناسی مردم
✅ @Popular_Sociology