♦️ادامهی بحث از کورش، جنگجوی جهانگشای چندخداپرست: نسبت دین و حکومت در ایران باستان
✍️ حسن محدثیی گیلوایی۲۹ اسفند ۱۴۰۲
در دو ماه گذشته مشغول کار پژوهشی دشواری بودم و از ادامهی بحث ام در بارهی کورش، جنگجوی جهانگشای چندخداپرست باز ماندم. بحث من در این باره، سر موضوع چندخداپرستیی سلاطین آغازین هخامنشی متوقف شد. حالا که آن پژوهش بسیار دشوار به جاهای خوبی رسیده و از مرحلهی دشوار اش عبور کرده و ثمراتی داده است، میتوانم به ادامهی بحث ام برگردم.
از جمله دلایل مهم ورود من به این بحث این بود که دریافتم ما در این بزنگاه تاریخی وارد عصر پسادینیی جامعهمان شده ایم و یکی از مهمترین ویژهگیهای
ایران پسادینی جدایی دین از حکومت و بیاعتبار شدن اجتماعیی دین خواهد بود.
در تقابل با آن،
یکی از مهمترین ویژهگیهای جامعهی دینی در تاریخ ایران نسبت تنگاتنگ دین و حکومت در ایران بوده است و ریشههای این به هم وابستهگیی دین و حکومت در تاریخ ایران، در ایران باستان قرار دارد. بنابراین، من دریافتم که دینی شدن حکومت در ایران هرگز امر جدیدی نبوده است و اگر ما در حال حاضر حکومتی دینی داریم، این حکومت دینی از دل تاریخ ما ایرانیان درآمده است و ربطی به توطئههای انگلیس و امریکا و دیگر حکومتهای خارجی ندارد. اگر چه دینی شدن حکومت در ایران کنونی به اوج خود رسیده اما مراتبی از دینی شدن حکومت در تاریخ ایران به اشکال مختلف وجود داشته است. مردمی که حکومت
دینیی موجود را دست نشاندهی کشورهای غربی میدانند، مردمی جاهل اند؛ جاهل به دو معنا:
۱. مردمی مسؤولیتناپذیر هستند و میخواهند از خود رفع مسؤولیت کنند و این یک رذیلت اخلاقیی بزرگ این دسته از افراد است؛
۲. چنین مردمی نسبت به تاریخ
ایران دچار نادانی اند و تاریخ کشور خود را اصلاً نمیشناسند. رابطهی تنگاتنگ دین و حکومت در
ایران امری قدیمی است و فقط به چهل و چهار سال اخیر محدود نیست.
لاجرم، برای شناخت وضعی که در آن قرار داریم، لازم است تاریخ
ایران باستان را بکاویم. اینجا است که پرداختن به تاریخ هخامنشیان و ساسانیات بهعنوان دو دورهی باستانیی مهم در تاریخ
ایران از نظرگاهی که یک جامعهشناس مینگرد، ضرورت دارد.
من بحث را دست از همانجایی که متوقف شده، یعنی از موضوع چندخداپرستی و یگانهپرستی و تفاوت آنها ادامه میدهم و در این تعطیلات نوروزی مخاطبان محترم کانال زیر سقف آسمان را بدان میهمان میکنم. امیدوار ام این بحث بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد و به ما کمک کند نگاه درستتری به تاریخ
ایران و خصوصیات جامعهی
ایران در عصر
دینی اش بیاندازیم تا بتوانیم
ایران پسادینی را بهتر بسازیم.
#کورش#ایران_دینی#چندخداپرستی#ایران_پسادینی@NewHasanMohaddesi