⚘ ڪاݩاݪ ٺلگرامی~ ♡مݩــــطقہ ݕـݪـده♡~⚘

🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳
🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳
🌳🌳🌳🌳🌳
🌳🌳
#اصطلاحات‌مازنی

(ڪاس ڪَچِه: ظرف و ظروف)

⚜«قسمت دوم»

🔹 مجمعه
در قدیم چون زیاد بشقاب نبود، برنج را یکسره داخل مجمعه می‌ریختند. سپس خورشت را روی برنج ریخته و پدر و مادر و بچه‌ها دور مجمعه می‌نشستند و هر کدام از گوشه‌ی سمت خود، شروع به خوردن غذا می‌کردند.
مجمعه، گرد بوده و دورش عاج‌دار بود که برنج از داخلش نریزد.
بعدها بشقاب مد شد.

🔹 دوری : بشقاب
چون بشقاب‌های قدیم همه گرد بود، آنرا دوری می‌گفتند. دوری یعنی دور تا دورِ یڪ شیء گرد.

🔹 ڪَچِه
اغلب از جنس چوب بود و ڪار قاشق امروزی را انجام میداد.

🔹 ڪترا = ketra
اغلب از جنس چوب بود و از ڪچه بزرگتر بود. هم به ملاقه و هم به ڪفگیر امروزی، «یڪسره ڪترا» می‌گفتند.

🔹 پیعَلِه / جام
همان ڪاسه امروزی. تلفظش احتمالاً همان مخفف پیاله در زبان پارسی است.

🔹 جامبِلیڪ
یعنی جام ڪوچڪ ڪه نمونه امروزی آن همان ڪاسه ماست است ڪه برای هر شخص، داخلش ماست می‌ریزند و روی سفره غذا می‌گذارند.


✍ گردآورنده: بانو #شعله از بابلڪنار

༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅

╔═.🌼🍃.══════╗
@mantaghehbaladeh
╚══════.🌼.🍃═╝

🔹🔷🔹🔷🔹🔷🔹🔷
🔷🔹🔷🔹
🔹🔷

🍽🍴🥄🍽🍴🥄🍽🍴🥄

♦️#اصطلاحات‌مازنی

(ڪاسه کَچِه: ظرف و ظروف)

«قسمت اول»


ڪاسه ڪچه : انواع ظرفهایی ڪه یڪجا جمع شده باشد. مثلا «چاشتِ ڪس ڪچه» یعنی ظروفی برای ناهار ڪه شامل قاشق و بشقاب و پارچ آب و... باشد.

خیلی از این ظرفها دیگر وجود ندارد و یا استفاده نمیشود! این ظروف از جنس چوب، برنز، مس، آهن، چدن و گِل بودند.
بعدها با پیدایش پلاستیڪ و استیل و روی و سرامیڪ، بعضی این ظرفها از این جنس هم ساخته شدند.
به ظرفِ جنس برنز میگفتند برنجی و به ظرف جنس مس میگفتند مِرس و یا مرسِ پَر.
ظروف برنزی را برای براق و تمیز ڪردن با ڪمی آب نارنج می‌شستند.


🔹 تَشتِڪ = tash tek
ظرفی از جنس برنز، ڪه همان قندان امروزی بود و اغلب داخلش شڪر سفت نیشڪر (لَلِه شڪر)، بشتزیڪ، توت خشڪ، ڪشمش و این قبیل چیزها ڪه با چای می‌خورند، می‌ریختند.
این ظرف در دو سایز بزرگ و ڪوچڪ بود. شڪلش حالت گرد بود ولی مثل ڪاسه، زیاد گود نبود. هم ساده و هم طرح‌دارش وجود داشت.

🔹 زیر دَسّی
از جنس برنز بود. از نعلبڪی بزرگتر و در شڪلهای مستطیل، مربع و بیضی بود. استڪان چای ڪه گرم بود را توی زیردستی می‌گذاشتند. (البته استکان و نعلبڪی باهم)
زیردستی را بیشتر جلوی مهمانها بعنوان احترام می‌گذاشتند و روزمره در منزل زیاد استفاده نمی‌شد.

🔹 لَوِه
قابلمه ڪوچڪ ڪه روزمره داخلش برنج یا خورشت درست می‌ڪنند.

🔹 دیگ
قابلمه بزرگ که اصولا در مراسمها و جشنها مثل عروسی و عزایی استفاده می‌شد.
این دیگ‌ها طبق وزن برنجی ڪه داخلش پخت میشود، نام‌های مختلفی دارد. مثلا «دیگِ پنج مِنِ پَج» یعنی دیگی ڪه داخلش ۵ مَن برنج میشود پخت ڪرد.

🔹 لاقِلی
امروزه میگویند تابه! سایزهای مختلفی داشت و دسته‌اش خیلی بلندتر از دسته تابه‌های امروزی بود. چون قدیم روی آتش غذا می‌پختند، دسته را بلندتر می‌ساختند تا هور و شعله آتش، قسمت انتهای دسته نرسد و آشپز بتواند راحت‌تر حمل و نقلش ڪند.


✍ گردآورنده: بانو #شعله از بابلڪنار

༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅

╔═.🍁🍃.══════╗
@mantaghehbaladeh
╚══════.🍁.🍃═╝

🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱🔱
🔱🔱🔱
🔱

🛑 #اصطلاحات‌مازنی


🔺 سِرِه : منزل

🔺 خِنہ : اتاق

🔺ایوون : اتاق پذیرایی

🔺 دالون : هال

🔺 ڪَل تِلار : جایی مخصوصِ نشستن در تراس خانه‌هاے قدیمی

🔺 دَروِن : تِراس / رِواق

🔺 سِـرپـیش : حیاط

🔺 پِشتِ خِنه : پشت حیاط

🔺 طاقِ لو : روی طاقچه

🔺 بوم بِلو / بام بِلو : پشت بام

🔺 لوش : درِ ورودی منزل ڪه با چوب ساخته میشود / الان دیگر برای منزل ڪاربرد ندارد چون همه از درِ آهنی استفاده میڪنند

🔺 دَروازه : درِ ورودی حیاط ڪه در شڪل و ساختار، با لوش فرق دارد و قدیما با چوب درست میشد و امروزه از آهن درست میشود

🔺 ڪَت : دیوار منزل

🔺 وَر ڪَت : حیاطِ قسمتهای ڪنارے دیوارهاے منزل

🔺 دَسباب(دست به آب) : دستشویی/سرویس بهداشتی

🔺 چاج : چهار گوشه بیرونِ سقف [بین حلب شیروانی و چوبِ چهارگوشِ منزل]

🔺 خِنه سَرون : رویِ [بالاے] حلبهاے سقف منزل

🔺 روجین : پنجره ڪوچڪ / پنجره خانه‌هاے قدیمی

🔺 زِلفین : زنجیر آهنی ڪه در قدیم موقع ساختن در، به قسمت بالاے در ڪار میگذاشتند و سر این زنجیر ڪمی پهن تر بود و با آهن ڪوچڪی ڪه در قسمت بالاے چهارچوبِ در ڪار میگذاشتند بعد از بستن در، این دو را بهم وصل میڪردند و سپس قفل میزدند

🔺 ڪِندا / دَرِ ڪِندا / ڪِندا بِن : چهارچوب در


✍ گردآورنده: بانو #شعله از بابلڪنار

༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅

@mantaghehbaladeh
🖌‎─═༅࿇༅═─📘

💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐
💐💐
🔹#اصطلاحات‌مازنی


✨وضعیت هوا

وارش : varesh : باران

میاه : miyah : ابری ، مه آلود

افتاب : eftab : آفتاب

سرما : serma : سردی

ورفی : varfi : برفی

………………………………………………………

✨غذا ها و میوه ها

هلی : hali : آلوچه ، گوجه سبز

او : oo : آب

مرغنه : mergheneh : تخم مرغ

بشتی : beshti : ته دیگ

پلا تیم : pela tim : اضافه های برنج یا پلو

پلا : pela : برنج ، پلو

خرمندی : khermendi : خرمالو

سه : seh : سیب

سی تی : siti : نوعی گوجه سبز

بشته زیڪ : beshteh zik : نوعی شیرینی محلی

ڪئی پلا : kaee pela : ڪدو برنج

باڪله : bakeleh : باقلا


‌ᴊ ᴏ ɪ ɴ. ⇲
╆━━━┅═❂═┅┅──┄
𖠁 @mantaghehbaladeh 𖠁
‌‌╆━━━┅═❂═┅┅──┄

🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹
🔹🔹
🔹
🔰#اصطلاحات‌مازنی

💯دے : دود

💯مَجمه: سینی بزرگ و گرد

💯ڪِلوم: طویله

💯ڪِلِن: خاڪستر

💯تندیر: تنور

💯چیندِڪا : جوجه

💯پیلڪا: ظرفی ڪه توش ماست میریزند

💯ونگ: صدا_فریاد

💯گَنّا (گت ننا): مادربزرگ

💯گَدبا (گت بابا): پدربزرگ

💯1ڪیله (یا همون یڪ ڪیل) : واحد اندازه گیرے گندم

💯شیش: یڪ تڪه چوب نازڪ و بلند از درخت انار ڪه در قدیم براے فلڪ ڪردن و تنبیه ازش استفاده میڪردند!

💯اِسپه : سفید (سپید)

💯شیر آش : شیر برنج

💯مال دار (گو دار): گاو دار

💯جِمِه (جامه): لباس

💯وَڪ : قورباغه

💯کَوِز: لاڪ پشت

💯تیل : گِل

💯چوڪ ڪلی : تڪه چوب ڪوچڪ

💯سازِه : جارو

💯پِتی هاڪردن: به زور چپوندن

💯لچڪ : روسرے

💯ڪِترا: ملاغه بزرگ چوبی

💯رَسِن: طناب

💯روخِنِه : رودخانه

☺دَرزِن: سوزن

💯پتڪا پتی: خوب پخته شده

💯رِزین : تیرڪمان

💯سارِق (سارِخ): بقچه

💯اَسیو: آسیاب

💯بِچا: سرد –خنڪ

💯لیسِڪ :حلزون

💯ماه دیم: مه رو

💯چو و چل: چوب خشڪ

💯سامون : مرز

💯لینگ : پا

༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅

♡••࿐
🎙| @mantaghehbaladeh
•┈┈••✾❀🕊🌼🕊❀✾••┈┈•

🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷

💥#اصطلاحات‌مازنی

💠" پَته نم "

🔺وقتی روے خاڪ، آب ریخته شود بوے آن خاڪ را در زبان تبرے #پته‌نم میگویند.
اغلب وقتی روے خاڪ، باران میبارد میگویند این خاڪ، پته نم دارد.

🔹در زبان تبرے به پختن میگویند بَپِتِن

🔺مثل لوبیا رو ڪه میپزن میگویند "لوبیا پَتِه" یعنی لوبیاے پخته شده.
یا وقتی دمای محیط زیاد باشد و آدم گرمش شود میگویند "پَته پِل بِمومی" یعنی خیلی گرممون شد و از گرما پختیم. 😍😍😁

♡••࿐
🎙| @mantaghehbaladeh
•┈┈••✾❀🕊🌼🕊❀✾••┈┈•

🔰🔰🔰🔰
🔰🔰🔰
🔰🔰
🔰
💥#اصطلاحات‌مازنی

💥#ابـــــزار‌ڪشاورزے

💠#فڪا : feka
وسیله اے براے وجين باغچه ها و پنبه زارها (خشڪه جارے)

💠#چنگڪ : chengek
وسیله اے براے نرم ڪردن خاڪ جهت زراعت

💠#داز : daz
وسیله اے برای بریدن شاخه هاے نازڪ و ڪوچڪ درخت

💠#تـور : tor : تبر

💠#تـاشه : tasheh : تیشه

💠#دره : dareh
داس یا وسیله اے براے دروے محصول برنج، گندم و ...

💠#افن دره : efen dareh : داس دسته بلند

💠#ازال : ezal : خيش _ گاو آهن

💠#چرخ‌چينگال : charkh chingal
چرخ فلزے پره اے بزرگ ڪه بجاي چرخ لاستيڪی تيلر ڪشاورزے بسته مي شود تا هنگام شخم و شيار شاليزارهاے باتلاقی، تيلر ڪشاورزے در آن فرو نرود.

💠#ڪلنگ : keleng : ڪُـلنگ

💠#گرواز : gervaz
💠#نوعی بیل ضخيم براے ڪندن زمين هاے سفت

💠#بـلو : balo
ڪج بيل نوڪ تيز مثلثی

💠 #تـپه‌ڪش : tapeh kash
💠 #ڪج بيل مستطيل پهن براي جابجايي گِل در شاليزار

💠#لـتڪش : latkash
وسیله اے براے جابجا ڪردن گِل و خاڪ

💠#تـيم خر : time Khar
صندلی چوبی براے نشستن در خزانه برنج (تيمجار)

💠 #ڪـرفا : kerfa : وسیله ماهی گیرے

💠 #قـرماق : ghermagh : قلاب ماهی گيرے

💠 #فـیهه : fiheh
وسیله‌اے براے جابجايی شالی و برنج، گندم و ... (نوعی بيل چوبی شبیه پارو)

💠 #گـالدوج : galdoj
سوزن بزرگ و زخيم براے دوختن ڪیسه هاے شالی و برنج

💠#ڪـیله : kileh
وسیله‌اے براے پیمانه برنج یا گندم

💠 #تـش‌ڪش : tash kash
وسیله اے براے جابجايي زغال گُر گرفته و خاڪستر

💠 #ڪلماغ : kalmagh : چوب دستے

💠 #تـرازے : terazi : ترازو

💠 #خلنگ : khelang : چوب چنگڪ دار

💠#ڪش‌تفنگ : kesh tefeng : سنگ انداز

💠 #رزين : rezin : تيرڪمان

💠 #نـال : nal : نعل اسب


༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅
♡••࿐
🎙| @mantaghehbaladeh
•┈┈••✾❀🕊🌼🕊❀✾••┈┈•

♢💥♢💥♢💥♢💥♢
♢💥♢💥♢💥♢💥
♢💥♢💥♢💥♢
♢💥♢💥♢💥
♢💥♢💥♢
♢💥♢💥
♢💥♢
♢💥
♢
💠#اصطلاحات‌مازنی

💥[#یـراق‌آلات‌اسـب]💥

🔶 #اوسار : افسار

🔶 #بـخو : قفل آهنی

🔶 #بـــــاربند : طناب

🔶 #پـــــالون : پالان

🔶 #پولڪی : تسمه چرمی ڪه براے تعادل پالان در قسمت جلو قرار میگرفت

🔶 #رونڪی : تسمه چرمی ڪه براے تعادل پالان در قسمت عقب قرار میگرفت

🔶 #زنجیر : بخشی انتهایی از افسار بوده است

🔶 #قشو : برسی سیمی برای تمیز ڪردن پشت اسب

🔶 #قمطر : دهنی اسب

🔶 #ڪپل‌پوش : پارچه اے ڪه پشت اسب می انداختند تا بعد از فعالیت زیاد دچار بیمارے قولنج نگردد

🔶 #ڪشی : تسمه اے پهن از جنس پشم براے بستن بار به روے اسب

🔶 #یاسه : قلابی است فلزے نیمه مدور ڪه با همڪارے ڪشی باعث بسته شدن تمام و ڪمال بار بر روے اسب می شود.


♡••࿐
🎙| @mantaghehbaladeh
•┈┈••✾❀🕊🌼🕊❀✾••┈┈•

🌷🔰🌷🔰🌷🔰
🔰🌷🔰🌷🔰
🌷🔰🌷🔰
🔰🌷🔰
🌷🔰
🔰
📕#اصطلاحات‌مازنی :

🔰ناله بِن راه پله بِن [حدود زیر بناے خانه]
🔰قِمیره [ بغض ڪرده ]

🔰مِڪنا...چار قَد [ روسرے ]
🔰دَر وِن [ تِراس یا جلوی ورودی در خانه ]

🔰دالون [ اتاق ڪوچڪی مابین اتاق هاے دیگر ]
🔰ایوُن [ اتاق بزرگتر واتاقی ڪه مختصّ پذیرائی از مهمانان بوده ]

🔰قِوا [ کُت ]
🔰سِره پیش[ قسمت جلوئی درگاه هر خانه ]

🔰تِهِن[ تابه ]
🔰اَرسیو[ آسیاب ]

🔰جِمه[ پیراهن ]...جامه امروزے
🔰تامون[ شلوار ]

🔰مِقراض[ قیچی ]ریشه عربی دارد
🔰طیّاره[ هواپیما ]ریشه عربی دارد

🔰تِرِن[ قطار ]ریشه فرانسوی دارد
🔰رَسِن[ طناب ]

ࢪ༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅༴༅
♡••࿐
🎙| @mantaghehbaladeh
•┈┈••✾❀🕊🌼🕊❀✾••┈┈•

🔵🔷؎°🔷؎°🔷؎°🔷؎°🔹؎°🔹؎°
🔷🔶
🔷
🍃#اصطلاحات‌مازنی

🍃#ابزار‌ڪشاورزے

💥چنگڪ : chengek
وسیله اے برای نرم ڪردن خاڪ جهت زراعت

💥داز : daz
وسیله اے برای بریدن شاخه های نازڪ و ڪوچڪ درخت

💥تور : tor : تبر

💥تاشه : tasheh : تیشه

💥دره : dareh
داس یا وسیله اے براے دروے محصول برنج، گندم و ...

💥افن دره : efen dareh : داس دسته بلند

💥ازال : ezal : خيش _ گاو آهن

💥چرخ چينگال : charkh chingal
چرخ فلزے پره اے بزرگ ڪه بجاے چرخ لاستيڪی تيلر ڪشاورزے بسته مے شود تا هنگام شخم و شيار شاليزارهاے باتلاقے، تيلر ڪشاورزے در آن فرو نرود.

💥ڪلنگ : keleng : ڪُلنگ

💥گرواز : gervaz
نوعی بیل ضخيم براے ڪندن زمين هاے سفت

💥بلو : balo
ڪج بيل نوڪ تيز مثلثی


💥لت ڪش : latkash
وسیله اے براے جابجا ڪردن گِل و خاڪ


💥ڪرفا : kerfa : وسیله ماهی گیرے

💥قرماق : ghermagh : قلاب ماهی گيرے

💥فیهه : fiheh
وسیله‌اے براے جابجايی شالی و برنج، گندم و ... (نوعی بيل چوبی شبیه پارو)

💥گالدوج : galdoj
سوزن بزرگ و زخيم برای دوختن ڪیسه هاے شالی و برنج

💥ڪیله : kileh
وسیله‌اے براے پیمانه برنج یا گندم

💥تش ڪش : tash kash
وسیله اے براے جابجايی زغال گُر گرفته و خاڪستر

💥ڪلماغ : kalmagh : چوب دستۍ

💥ترازے : terazi : ترازو

💥خلنگ : khelang : چوب چنگڪ دار

💥ڪش تفنگ : kesh tefeng : سنگ انداز

💥رزين : rezin : تيرڪمان

💥نال : nal : نعل اسب


Ⓜ️ @mantaghehbaladeh
┈┅❁🌸✿🌷✿🌸❁┅┈

ࢪ🔹🔹🔹🔹🔹
ࢪ🔹🔹🔹🔹
ࢪ🔹🔹🔹
ࢪ🔹🔹
ࢪ🔹
⭕️#اصطلاحات‌مازنی:

⚜#طلا : tela : خروس

⚜#مارڪڪ : markek : مرغ مادر

⚜#سیڪا : sika : اردڪ

⚜#وَڪ : vak : قورباغه

⚜#آروسڪ گَل : arosek gal : نوعی موش بزرگ

⚜#گَل : gal : موش

⚜#مر : mar : مار

⚜#ڪوز : kavez : لاڪ پشت

⚜#ڪندو : kando : زالو

⚜#شال : shal : شغال

⚜#بامشی : bameshi : گربه

⚜#گو : goo : گاو

⚜#گوگزا : googeza : گوساله

⚜#گومش : goomesh : گاو میش

⚜#جونڪا : joneka : گاو نر

⚜#منگو : mango : گاو ماده

⚜#گسفن : gesfen : گوسفند

⚜#گسفن وره : gesfen vareh : بره

⚜#ڪلاج : kelaj : ڪلاغ

⚜#شڪروم : shekerom : دسته هایی از سار

⚜#پیت‌ڪله : pit keleh : جغد

⚜#میچڪا : michka : گنجشڪ

⚜#ڪوتر : koter : ڪبوتر

⚜#زیڪ : zik : نوعی پرنده بسیار ڪوچڪ

⚜#چلچلا : chelchela: چلچله

⚜#اَیا : aya : نوعی پرنده وحشی

⚜#تیڪا : tika : نوعی پرنده وحشی

⚜#شونه‌قپین‌:shone ghepin :‌شانه‌به سر

⚜#قشنیڪ : ghashnic : ڪلاغ، زاغ

⚜#او‌گَل : oogal : نوعی موش آبی

⚜#تشی : tashi : جوجه تیغی

🅱 @mantaghehbaladeh
🔹
🔹🔹
🔹🔹🔹
🔹🔹🔹🔹
🔹🔹🔹🔹🔹