ایران ما آریانا ایران بزرگ و کهن شاهنامه @IranArianaShahnameh

تعمیر آرامگاه کوروش بزرگ در بهار ۱۹۷۱ میلادی
#مرمت_تخت_جمشید_نقش_رستم_پاسارگاد
#هخامنشی
تعمیر قبر کوروش، که شاید شناخته ترین بناهای تاریخی پاسارگاد است ، در بهار سال ۱۹۷۱ آغاز گردید. نخست تعمیرات سیمانی قبلی برداشته شد.مخصوصاً معلوم شد شش طبقه پایه ای که اساس قاعده اطاق مقبره را تشکیل میدهد بسیار آسیب دیده است و نیز سوراخ بزرگی که در بام مثلث شکل شیب دار وجود دارد آب باران را داخل بناکرده به فرسودگی آن کمک مینماید. قسمتهای مفقود که قبلاً باسیمان تعمیر شده بود با الحاق سنگهای تازه تعویض گردید. تعداد دوازده قطعه سنگ بزرگ برای این الحاقات تهیه شد. سوراخهائی که بر اثر کندن بستهای آهنی که سابقاً سنگها را به هم متصل میکرد توسط آهن دزدان ، ایجاد شده بود مسئله مخصوصی را به وجود آورده بود. این حفره را قبلاً با سیمان پرکرده بودند که از نظر زیبائی رضایت بخش و خوشایند بنظر نمی رسید . بازگذاردن آنها بدین معنی بود که اجاره دهند آب باران بداخل پِی ها نفرد کرده آنها را خراب کند. در بعضی موارد این حفره ها را با وصله هائی از سنگ مرمت نمودند و در موارد دیگر قسمتی از سیمان برداشته شد و درباره بقیه سیمان که در روی سطح باقی مانده بود طوری عمل شد که تا آنجائیکه ممکن است کمتر نمایان باشد. در خصوص راه حل نهائی برای این مسئله تاکنون تصمیمی اتخاذ نشده است. سنگی که دراین بناودرقسمت اعظم، سایرابنیه پاسارگاد به کار رفته یک نوع سنگ آهکی، شِنی است که در بعضی موارد می توان به علت مقدار زیاد مواد شنی در آن آن را سنگ شِنی آهکی نامید (۱) این نوع سنگ از کانه ائی بدست می آید که در کوهستانی واقع در شمال غرب دهکده سیوند در ۵۰ کیلومتری پاسارگاد واقع شده است. چون راه وصول به این کانها دشوار است و نیز چیزی به برگزاری جشنهای کوروش در اکتبر ۱۹۷۱ باقی نمانده بود که می بایستی در این مدت تعمیرات به اِتمام رسد لذا ناچار از مصالح موجود در بازار شیراز استفاده شد. متأسفانه این سنگ از جنس سنگ اصلی قدیمی نبود و مقدار زیاد شِن درآن، حجاری آنرا دشوار ساخت و لازم بود که به رنگ سفید گچی آن پتینی داده شود ولی این سنگ رنگ را به طور یکنواخت جذب نمیکرد بنابرین لکه های سیاه در سطح آن باقی ماند . تعمیر مقبره به هیچ وجه کامل نیست لیکن در طی سال آینده مرمت ادامه خواهد یافت. بعضی از قطعات الحاقی و وصله برداشته خواهد شد و قسمتهای تعمیر شده که چندان رضایت بخش نیست به طرز دیگری مرمت خواهد یافت. فقط ضروری ترین تعمير اطاق قبر و بام آن تا کنون صورت گرفته است و این تعمیرات نیز ادامه خواهد یافت. قبر کوروش درقرن یازدهم میلادی توسط اتابک، یکی از حکمرانان فارس تبدیل به مسجدی شد. عناصر معماری مانند قطعات ستون، پایه های درگاهی وسنگهای دیوار و همچنین تخته سنگهای سنگ فرش کف بنا در پاسارگاد، نزدیک قبر آورده شد و در ساختمان اسلامی حوالی آرامگاه بکار رفت. طبق دستور اداره کل باستانشناسی ایران تمام این سنگهای مستعمل گردآوری و به ابینه مربوطه منتقل گردید. همه سنگ قبرهای جدید نیز گردآوری و دیوارهای تازه اطراف قبر جمع آوری شد به طوریکه امروز قبر در یک انزوای کامل شاید آنسان که در روزگار هخامنشیان جلوه گر بوده به سر می برد دیوارهای اطراف در کاخ پاسارگاد نیز برداشته شد و نرده ساده ای که اکنون قسمت اعظم امکنه باستانی را در بردارد جانشین آنها گردید.(ص ۸۵_۸۶)

۱)Sandstone
@darik2500
سرچشمه: تیلیا. ان بریت، بررسی و مرمت در تخت جمشید و دیگر اماکن باستانی فارس، مترجم: کرامت الله افسر، موسسه ایتالیایی شرق میانه و دور، مرکز بررسی و کاوش باستانشناسی در آسیا، ایزمئو، رم ۱۹۷۲

آثار تعمیر شده یا در دست تعمیر در تخت جمشید، نقش رستم، پاسارگاد در طی شش سال ۱۹۶۶-۱۹۷۲ م
#مرمت_تخت_جمشید_نقش_رستم_پاسارگاد
#تخت_جمشید
#هخامنشی

ترکیب قطعات میله ستون  و متصل کردن قطعات سنگ و چسباندن تکه ای به تکه دیگر می بایستی با دقت فراوان صورت گیرد چون تنها اشتباهی به اندازه چند میلیمتر می توانست انحراف شدیدی در خطوط عمودی شیارها با ابزارهای قاشقی به وجود آورد. تکه سنگهای کوچکتر را با چسب چسباندند در صورتی که قطعات بزرگتر را با روش داخل کردن میله های فولادی و تزریق سیمان به هم متصل ساختند. همه قسمتهای مفقود با الحاق سنگهای جدید مرمت شد، چون این کار برای استوار ساختن ضرورت داشت ( پیکره های۳۲ و ۶۹). به همین ترتیب عناصر سفلای سر ستون مرکب با متصل کردن قسمتهای شکسته مرمت گردید و در حالیکه سنگهای تازه ای را جانشین قسمتهای مفقود می کردند و این کار در جائی صورت گرفت که دلایل ساختمانی ضرورت آن را ایجاب می کرد و نیز به خاطر اینکه به سر ستون یک  پارچگی  بیشتری داده شود. شکل دادن به این قطعات الحاقی به همان نحو صورت گرفت که در مورد همه عناصر حجاری در نظر گرفته اند، بدون اینکه برای ایجاد جزئیات کار اقدام گردد (پیکره های ۴۵ و ۴۶) . تعمیر عنصر فوقانی یعنی گاوهای پشت به هم داده ، متضمن مشكلات مخصوص بوده دقت بیشتری را ایجاب می کرد، چون قسمت فوقانی آن براثر سقوط از بالای ستون بر روی زمین و با ارتفاع بیش از ۱۵ متر به صورت قطعات زیادی متلاشی شده بود ( پیکره ۷۰). مطابق اصول مرمت به جای قسمتهای مفقود این عنصر معماری، چون بدلائل ساختمانی ضرورت نداشت سنگهای الحاقی نصب نگردید. نخستین قطعه ميله ستون که روی شال جدید در بالای پایه تعمیر شده گذاشته بودند (پیکره ۷۱) بوسیله، دوميله فولادی ۲۸ میلیمتری که عموداً داخل میله ستون کار گذارده و از ته ستون نیز عبور داده شده وارد شالوده ستون کرده اند تثبیت گردیده است. دو قطعه دیگر میله ستون به همین طریق بامیله های فولادی به همان قطر به میله، زیرین و همچنین عناصر سرستون اتصال یافته است. اگرچه تعمیرهای ستون با کمال دقت انجام یافته بود، وقتی که میله های ستونها روی یکدیگر قرار گرفت در شیارهای قاشقی بعضی ناهماهنگی ها مشاهده گردید. این اختلاف لزوماً مربوط به اشتباهات تعمیرگران نبود بلکه به احتمال بیشتر ارتباط با این موضوع دارد که سنگهای آهکی تخت جمشید مانند تمام سنگها که در معرض تغییرات جوی قرار می گیرند هنگامی که شکافهای کوچک داخلی توسعه می یابد حجم آنها بیشتر می شود لذا تکه های شکسته همیشه به طور کامل به یکدیگر جفت
نمی شود. اکنون این وظیفه استاد حجار متخصص بود که این تفاوتهای خوشبختانه کوچک را هنگام تراش شیارها با ابزارهای قاشقی در قسمتهای الحاقی به میله ستون تراز سازد . سپس سنگهای الحاقی تازه را با قلم کاری مخصوص که برای تمام سنگهای الحاقی جدید در نظر گرفته شده حجاری کردند(پیکره های ۴۷ و ۴۸) تقریباً یک سال تمام برای الحاق سنگهای جدید وقت لازم بود.(ص ۴۴_۴۶)

مأخذ: تیلیا. ان بریت، بررسی و مرمت در تخت جمشید و دیگر اماکن باستانی فارس، مترجم: کرامت الله افسر، موسسه ایتالیایی شرق میانه و دور، مرکز بررسی و کاوش باستانشناسی در آسیا، ایزمئو _ رُم ۱۹۷۲