پزشکان نگاشت های ابن عبری
#دانش #ساسانی #ایرانشناسی به قلم: دکتر سید حسین رضوی برقعی
سهم دانشمندان گندی شاپور در
دانش پزشکی سده های نخستین اسلامی
سهل پسر شاپور: از پزشکان این زمان یکی سهل بن شاپور بود، معروف به کوسج. او از مردم اهواز بود، در سخن گفتن لهجهی خوزی داشت. در ایام مامون در طب سرآمد همگان شد. چون با یوحنا بن ماسویه و جرجیس بن بختیشوع و عیسی بن حکم و زکریای طیفوری در یک جای گرد می آمد، در بیان از آنان واپس می ماند، ولی در معالجه هیچ از آنها کم نداشت...
یوحنا پسر بطریق: دیگر از حکمای این عصر(=مامون)، یوحنا بن بطریق است. او مترجم بود و از موالی مامون. کتب فلسفی را در نهایت امانت و روانی ترجمه می کرد، ولی در عربی زبانش الکن بود. آگاهی او درباره ی فلسفه بیشتر از طب بود...
یوحنا پسر ماسویه: یکی از پزشکان هارون الرشید، یک یوحنا پسر ماسویه بود. یوحنا مسیحی و سریانی بود. رشید او را به ترجمه ی کتب باستانی برگماشت. پس از رشید تا ایام متوکل نیز زنده بود. در بغداد عظمت و جلالی داشت و کتاب های خوبی از او برجای مانده...
بختیشوع پسر جیورجیس و جبرئیل پسر بختیشوع: گویند رشید در آغاز خلافتش در سال ۱۷۱ ه.ق به بیماری صداع_سردرد_دچار شد. یحیی پسر خالد بن برمک گفت: این پزشکان چیزی نمی فهمند، باید که طبیبی ماهر فراخوانی. و گفت: چنین طبیبی، بختیشوع پسر جیورجیس است. رشید، پیکی را به طلب او به جندی شاپور فرستاد. پس از چند روز بیامد و بر رشید داخل شد. رشید او را گرامی داشت و خلعتی گرانبها بر او پوشانید و مالی گزافش داد و او را رئیس پزشکان کرد...
سلمویه ی طبیب: چنین گوید: سلمویه مردی دانا به صناعت پزشکی بود و در زمان خود از فاضلان این علم. چون بیمار شد، معتصم به عیادت او رفت و برایش بگریست و گفت: یکی را پس از خود معین کن تا پزشک من باشد. سلمویه گفت: تو را به این فضول، یوحنا بن ماسویه، سفارش می کنم...
زکریا پسر طیفور: زکریا بن طیفور در خدمت افشین بود. او می گفت که من در هنگام جنگ افشین و بابک در لشکرگاه افشین بودم. صحبت از داروگران شد، من گفتم: خداوند امیر را عزت دهد هرگاه از داروگری دارویی خواسته شود، چه آن دارو را داشته باشد یا نداشته باشد، می گوید که دارد. افشین یکی از دفترهای اسروشنی را خواست. بیاوردند. قریب به بیست نام از آن بیرون آورد و کسانی را نزد داروگران فرستاد. و از آنان داروهایی به نام آنها خواست...
ماخذ: پزشکان نگاشتهای مختصرالدوّل و برداشتگاههای ابن عبری، سید حسین رضوی برقعی، نامهی انجمن، ۴/۴
@IranArianaShahnameh