با آغاز
جنگ وضعیت عمومی و سیاسی کشور رو به وخامت بیشتر نهاد. با اینکه ایران بیطرفی خود را در
جنگ اعلام کرده بود، نیروهای نظامی روسیه و بریتانیا از شمال و جنوب وارد کشور شدند. بهانهی آنها جلوگیری از نفوذ نیروهای آلمانی و عثمانی یعنی دو متحدی بود که در اروپا علیه دو متحد دیگر
جنگ، روسیه و بریتانیا، میجنگیدند.
اقتصاد و دولت در ایران، موسی غنی نژاد، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، ۱۳٩۵، ص ۱۲٩
#تاریخ_مشروطه#حکومت_قانون_در_ایران#دولت_ملی#جنگ_جهانی_اولروسها در آستانه
جنگ جهانی اول دست به اقداماتی زده بودند که حاکی از نیت شوم آنها به جدا کردن بخشهای شمالی ایران و انضمام آنها به روسیه بود. آنها تا آنجا پیش رفته بودند که در تبریز کار شهربانی را به یک ارمنی روسی واگذار کرده بودند و از آن بدتر اینکه از ثروتمندان و توانگران مالیات گرفته و آنها را تحتالحمایه خود قرار میدادند. این گونه نقض حاکمیت ملی منحصر به آذربایجان نبود آنها در گیلان و خراسان نیز کارهای مشابهی انجام میدادند تا زمینه را برای عادی کردن حکمرانی قوای روسی بر مردمان ایرانی فراهم آورند؛ اما در جریان
جنگ جهانی اول تحولاتی در زندگی سیاسی درون روسیه رخ داد که منجر به فروپاشی روسیه تزاری شد.
اقتصاد و دولت در ایران، موسی غنی نژاد، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، ۱۳٩۵، ص ۱۳۰
فروپاشی روسیه تزاری پایان مداخله روسیه در امور داخلی ایران نبود. روسیه کمونیستی هم مانند سَلفَ امپریالیست خود از توسعهطلبی و مداخلهجویی در امور کشور ما دست برنداشت، همچنانکه آشوب جنگلیها در گیلان در سالهای پس از
جنگ جهانی اول و غائلهی آذربایجان پس از
جنگ جهانی دوم این واقعیت را به روشنی آشکار ساخت.
اقتصاد و دولت در ایران، موسی غنی نژاد، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، ۱۳٩۵، ص ۱۳۱
#تاریخ_مشروطه@IranArianaShahnameh