محمد درویش

🔸️حدیث بیابان، امیدبخش‌ترین حدیثِ زندگی است!🔸️

🇮🇷: @darvishnameh

1️⃣ خب حالا فکر کنم اغلب خوانندگانِ یادبرگ‌هایم می‌دانند که تا چه اندازه صاحب این قلم به بیابان ارادت دارد. تقریباً همه عمر خدمتی‌ام به عنوان پژوهشگر در بخش تحقیقات بیابان در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور گذشته است و اغلب تالیف‌های علمی‌ام مرتبط با حوزه بیابان است. نخستین کتابی هم که منتشر کردم - سال ۱۳۷۸ - مرتبط با مجموع مطالعات میدانی در سرتاسر استان پهناور سیستان و بلوچستان بود که از دوسال قبل‌تر آغاز شده بود.

2️⃣ اما ماجرا چیست و چرا بیابان برایم حرمت دارد؟ درحقیقت، بیابان به رغم ظاهر زمخت و دشواری حیات در آن، گرانیگاهی از ارزش، اصالت، زیبایی ناب و شفافیت محض است.

3️⃣ بیش از یک دهه پیش، در برنامه‌ای تلویزیونی مهمان بودم - قبل از آنکه ممنوع از تصویر و صدا در رسانه رسمی مملکتم شوم - و درباره پدیده بیابان و تفاوتش با بیابان‌زایی گفتگو می‌کردیم. در پایان گفتگو، مجری محترم رو کرد به بینندگان و به عنوان عبارت پایانی گفت: "اگر یادتان بود و باران گرفت، دعایی به جانِ بیابان کنید!" بلافاصله سخنش را قطع کرده و گفتم: اگر آرزوی شما محقق شود، دنیا از وجود بوم‌سازگانِ ارزشمندی به نام بیابان با همه چشم‌اندازهای هوش‌ربا، افق دیدِ بی‌رقیب، سکوت رشک‌برانگیز و زیگونگی منحصربه‌فردش در حوزه گیاهان خشبی و گوشتی و نیز خزندگان ارزشمندش محروم خواهد شد. درواقع، بیابان بهترین پاسخ زیست‌بوم به شرایط دشوار اقلیمی و ادافیکی حاکم بر آن است و باید به این پاسخ طبیعی احترام نهیم.

4️⃣ خلاصه اینکه نه‌تنها اینک بر شمار آنهایی که دیگر نمی‌پندارند: "بیابان، دشنامِ پست آفرینش است." افزوده شده، بلکه مطابق آمارهای سازمان جهانی گردشگری، هر سال بر میزان تقاضا برای تبدیل‌شدنِ بیابان‌ها و کویرهای جهان به مقصد نخست گردشگری جهان، مقدم بر سواحل، تالاب‌ها، کوهستان‌ها و رویشگاه‌های جنگلی افزوده می‌شود.

5️⃣ خوشحالم که حاصل بیش از سه‌دهه تلاشم سبب شده تا خیلی‌ها امروز با محمد درویش همراه باشند که بیابان، می‌تواند صندوق ارزی پایدار ایرانیان باشد.

6️⃣ یادمان باشد: اگر با آدمی مواجه شدیم که نه تغییر می‌کند و نه می‌کوشد تا چیزی را تغییر دهد، او بی‌شک در گذشته حبس شده است. پرده را برداریم و بگذاریم هوا تازه شود ... تغییرِ نگاه به بیابان در طول سه دهه اخیر، امیدبخش‌ترین پیام برای آنهایی است که چراغ خود می‌افروزند، بی‌مهابای قلدرها و متحجرهایی که کسب و کارشان چراغ‌شکنی است.

#بیابان_نام_دیگر_امید_است

https://instagram.com/p/CG1qpqkBKk-/?igshid=1929vm9pi3i3z

🇮🇷: @darvishnameh

✅ گفتگویم با #خبرگزاری_تسنیم از پایدارترین صندوق ارزی ایرانیان؛ #بیابان!

http://yon.ir/KE7xM

🇮🇷: @darvishnameh

🔴از #کویرهای_دریایی چه می دانیم؟!🔴

🖋 اغلب مردم با واژه هایی چون #کویر و #بیابان آشنایی داشته و می دانند به سرزمینهایی گفته می شود که کیفیت حیات در آنها به نسبت دیگر بوم سازگانهای موجود در کره زمین به شدت تقلیل یافته است. اینک اما پروفسور #دانلد_اسكاويا، استاد بازنشسته رشته محيط زيست و توسعه پايدار از #دانشگاه_ميشيگان نتایج پژوهشهای اخیرش را منتشر کرده که نشان می دهد، مناطقی به مراتب مرده تر از بیابان و کویر هم در کره زمین وجود دارد، آن هم نه در خشکی ها که در قلمرو آبهای آزاد! در حقیقت، #مناطق_مرده يك چالش آلودگي آب در سطح جهاني به شمار می روند، اما با تلاشهاي پايدار و رفتارهای علمی مي توان آنها را به زندگي بازگرداند.
اخیراً پژوهشگران يك منطقه مرده -dead zone-را به بزرگي فلوريدا در نزدیکترین فاصله به ایران شناسايي كرده اند كه درياي عمان را به خليج فارس ارتباط مي دهد. در حال حاضر در سراسر دنيا بيش از ٤٠٠ منطقه مرده در اقيانوسها و درياچه ها وجود دارند؛ آنجا كه اكسيژن آب آن اندازه كم است كه هيچ آبزي توان زنده بودن را ندارد.
مناطق مرده زماني شكل مي گيرند كه ارگانيسم هاي دريايي اكسيژن تجزيه شده را سريعتر از آن مقدار كه در دسترس داشته باشند، مصرف مي كنند. اين معمولا زمانی رخ مي دهد كه لايه آب گرم روي لايه آب سرد قرار مي گيرد يا آب شيرين روي آب شورتر مي نشيند- بطور مثال آنجا كه يك رودخانه به دريا مي رسد. درچنين شرايطي لايه آب بالا تراكم كمتري دارد و شناور است. لايه هاي موجود كمتر با يكديگر مخلوط مي شوند و در اينصورت مقدار اكسيژن كمي از نيوار - اتمسفر - به لايه هاي پايينتر مي رسد.
مولفه های ديگر، مواد ارگانيك در آب است. اين مواد مي توانند از فاضلابهاي تصفيه نشده منجر شوند يا از رشد جلبكها و در كنار آنها پلانكتونها و ماهيهاي مرده. اين پروسه مي تواند مقدار بيشتر و يا همه اكسيژن آب را مصرف كند.
دماي هوا نيز يك فاكتور ديگر است. دماهاي بالا به رشد سريعتر جلبكها كمك مي كنند، به شكل گيري لايه ها در آب شتاب مي بخشند و موجب مي شوند تا مقدار اكسيژنی كه آب قادر به نگهداشتن آن است، كاهش پيدا كند. تغييرات اقليمی، افزايش دما و وخيم تر شدن مولفه های زیستی به دلیل ورود فاضلابهای آلوده، رزمایشهای دریایی، آلودگی ناشی از تردد کشتیها و سوخت آنها و حوادث دریایی و پساب ناشی از آب شیرین کن ها، از جمله مهمترین دلایل افزایش کمی و کیفی مناطق مرده در جهان هستند.
اما بزرگترين دليل، آلودگي ناشي از مواد مغذي -ورودي نيتروژن و فسفر بيش از حد به آب-است. اين مواد رشد جلبكها را تحريك مي كنند. منبع آنها تصفيه خانه هاي فاضلابهاي شهري و صنعتي است و از جهتي ديگر افزايش كودهاي شيميايي از كشاورزيهاي صنعتي در سطح بزرگ.
يك بررسي اخير در مقياس جهاني نشان مي دهد كه مناطق خالي شده از اكسيژن در آبهاي باز از ميانه قرن بيستم تاكنون در حد ميليونها كيلومتر مربع گسترش پيدا كرده اند و غلظت اكسيژن در صدها منطقه ساحلي مانند #خليج_مكزيك اكنون آن اندازه پايين آمده اند كه توزيع و فراواني ماهيها را به شدت محدود كرده است. اين عواقب همچنين در دهانه رودخانه ها و درياچه هاي بزرگ محسوس هستند.
مناطق مرده گسترده در برابر تغيير مقاوم هستند. اما با كاهش مواد مغذي در Chesapeake Bay بهبودي اين منطقه آغاز شده. جوامع اطراف درياچه ايري در حد بسيار قابل توجهي مناطق مرده خود و شكوفايي جلبكي در سالهاي ١٩٧٠ را با تقليل ورودي فسفر كاهش دادند. با اين وجود، در حال حاضر اين موارد در دریای عمان و نزدیک #تنگه_هرمز ظاهر شده اند و مدركي است كه نشان مي دهد اين معضل بحرانی در حال جريان و افزایش است.

🔻خواننده عزیز #درویشنامه!
شاید برایتان جالب باشد که بدانید فرآیندهای #سدسازی و #طرحهای_انتقال_آب که به صورت مصنوعی امکان وقوع جریانهای سیلابی را کاهش می دهند، خود یکی از عوامل آفرینش مناطق مرده در محیطهای آبی محسوب می شوند. به عبارت دیگر، هرچقدر که از دبی رودخانه ها در هنگام ورود به دریاهای آزاد بکاهیم و هرچقدر که زهاب و فاضلاب و شیرابه بیشتری در آنها رها سازیم، یعنی: به دست خود مرگ خلیج فارس، دریای عمان و دریای کاسپین را به جلو انداخته ایم!
👇
https://t.me/darvishnameh/7073

🇮🇷: @darvishnameh

🔴آیا کاشت درخت همیشه و همه جا یک ارزش است؟!🔴

1⃣ کمتر موجود زنده ای را بتوان یاد کرد که ارزشی برابر با درخت داشته باشد. درختان بیش از ۳۳ خدمتِ بی منت به جایی که در آن زیست می کنند، ارایه می دهند. تصور جهانِ بدون درخت و تداوم حیات در زمینی که درخت نداشته باشد؛ چیزی شبیه به تصویرسازی دوزخ بوده و عملاً محال است. وجود اکسیژن، ترسیب کربن، حفظ خاک، آشیان سازی، تعدیل اقلیم و کاهش قدرت سیلهای مخرب از جمله مهم ترین کارکردهای درختان است که سبب شده هر درخت پنجاه ساله تا ۲۰۰ هزاردلار ارزشگذاری شود.

2⃣ با این وجود، نباید از خاطر برد که کاشت هر درختی در هر زمانی مناسب نیست. اصولاً بهترین زمان کاشت نهال در نیمه جنوبی ایران تا آذرماه و در دیگر مناطق کشور تا اواسط اسفندماه است. این نکته از آن رو حایز اهمیت است که اخیراً مشاهده می شود پویشهایی در شبکه های مجازی به راه افتاده و مردم را تشویق به جایگزینی گلدانهای نهال به جای #سبزه در #سفره_هفت_سین کرده و آنگاه در سیزده نوروز بروند و هرکسی در شهر و دیار خودش این نهال ها را بکارد! این حرکت به شدت اشتباه و خطرناک است. کاشت نهال در چنین زمانی به احتمال بسیار زیاد با شکست روبرو خواهد شد. مهم تر آنکه انتخاب نوع نهال و محل کاشت باید با هماهنگی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و صرفاً در محل رویشگاه های تخریب شده جنگلی صورت گیرد که می توانند بدون آبیاری دستی به حیات خود با توجه به ریزش های آسمانی منطقه ادامه دهند.

3⃣ اصولاً کاشت گیاهان و درختان آب بر در اغلب مناطق خشک و نیمه خشک کشور، نه تنها به بهبود وضعیت محیط زیستی سرزمین ایران کمکی نخواهد کرد، بلکه به افت بیشتر سفره های آب زیرزمینی و شکاف زمین، نابودی پوشش های علفی و مرتعی منطقه و کاهش توان تاب آوری بوم سازگان منتهی می شود. نظیر آنچه هم اکنون در برخی نواحی مرکزی و شرقی ایران در استانهای #اصفهان، #یزد، #فارس و #خراسان_جنوبی رخ داده است. طرح موسوم به #فلاحت_در_فراغت یک فاجعه تمام عیار در اطراف #شیراز به بار آورد که مردم منطقه هنوز آثار شوم آن را از یاد نبرده اند.

4⃣ نکته مهم دیگر، خطر کاشت گونه های مهاجم مثل #سمر یا همان #کهور_پاکستانی یا آمریکایی، #کنوکارپوس و برخی از اقلام #اکالیپتوس، سوزنی برگان یا درختان میوه نامتناسب با شرایط اقلیمی کشور است که سبب شده در رقابت با گونه های بومی و ارزشمند کشور، خسارتهای سنگین و غیرقابل جبرانی به بانک ژن مملکت وارد شود. کاشت سوزنی برگهای غیر بومی در شمال کشور - منطقه هیرکانی - و بخشهایی از زاگرس یک اشتباه فاحش بود. همچنین انتخاب سمر برای مقابله با بیابان زایی به مراتب خسارتهای بیشتری به سرزمین وارد کرده تا سودهای احتمالی اش و مجدداً نباید به بهانه موفقیت در کوتاه مدت، یک اشتباه فاحش را دوباره تکرار کنیم.

5⃣ کارِ درست آن است که به ترمیم ۳۰ درصد از جنگلهای تخریب شده خود در #زاگرس با گونه هایی چون بلوط، ارژن و بنه بپردازیم. این است که ۸۰۰ هزار هکتار از جنگلهای مخروبه در هیرکانی را مرمت کنیم؛ به داد #ارسباران برسیم و حراها را در سواحل خلیج فارس و دریای عمان پاس داریم.
انشاالله.
👇
https://t.me/darvishnameh/6830

🇮🇷: @darvishnameh

🔴 #قلم_سبز امروز در #همشهری را بخوانید تا دریابید که #درختکاری گاه عینِ #بیابان_زایی است!
👇
http://newspaper.hamshahri.org/topics/11/The-environment.html?n=7333

🔴 نقد دو مستند محیط زیستی در حضور کارگردان و چهار کارشناس در تالار اصلی پردیسان!

✅ به آنانی که به سپهر #بیابان و دنیای #پرندگان عشق می ورزند، برگزاری این مراسم را خبر دهید.

🇮🇷: @darvishnameh

👆👆👆با فرزندم، اروند؛ بر فراز تپه های ماسه ای صادق آباد در قلمرو شهرستان بافق یزد.
پهنه ی زیبایی که به دلیل ریزش باران در شب گذشته، خوش رنگ تر هم به نظر می رسد.
#بافق
#بیابان
@darvishnameh