ویرانگریهای صفویانِ و قزلباشان در ارگ #پارسه و کتیبههاپیش از این به تخریب سنگنگاره
#مهرداد_دوم اشکانی توسط
شیخ
علی
خان زنگنه(مدرک پست) که در بیستون کرمانشاه واقع است اشاره کردیم. این بار اما سخن درباره مهمترین و برجستهترین اثر باستانی ایران است؛ «ارگ پارسه» یا همان «تختجمشید» که اهل فرنگ آن را «پرسپولیس» مینامند. شوربختانه این شاهکار باستانی در دوره صفویه از گزند دستِ ویرانگران در امان نماند. گزارشهای تاریخی حاکی از انجام تخریبهایی بهدست سلاطین
#صفویه و والیان آنها در منطقه پارس است؛ بله! همان -بهزعم برخی- زندهکنندگان عظمت ازدسترفته ایران باستان و پرچمداران ناسیونالیسم و ملیگرایی ایرانی و احیاگران فرهنگ باستانی ایرانزمین!
«تعدادی از بازدیدکنندگان اروپایی گزارش میدهند که
شیخ عباس صفوی [دوم] قطعاتی از سنگها را برای کاخها و مساجد خود از این محل برداشته است. همچنین
امامقلیخان -والی مشهور پارس- همین کار را برای بناهای خود در شیراز انجام داد. نیز یک فرماندار محلی شیراز در زمان شاه صفی، که از تعداد اروپاییهایی که از خرابههای پارسه دیدن کرده بودند عصبانی شده بود و برای هزینههای آنها متعهد و موظف بود هزینه بپردازد، یک گروه شصت نفره را فرستاد و دستور داد هر مجسمهایی را که میتوانستند روی آن دست بگذارند نابود کنند. این داستان توسط
#کاپوسین_فریارس که ساکن اصفهان بود نیز گزارش شده است. بِمبو که در سال۱۶۷۴ از خرابهها دیدن کرده بود گزارش میدهد که زمانیکه شاه از عملیات تخریب باخبر شد با اصرار اروپاییان یک فرمان قطعی برای تعلیق تعهدی که تا حدودی انجام شده بود، فرستاد.
#ژان_شاردن نیز نوشته که
شیخ #عباس_صفوی سنگتراشانی را برای تهیه سنگهای بزرگ از ویرانههای تختجمشید فرستاد و آنها را به اصفهان آورد تا در ساختن بناهای خودش بهکار روند.سردار او،
#امامقلیخان نیز سنگهایی از تخت جمشید را برای ساختن مقر جدید خود به شیراز برده بود. با این حال بگفته ژان شاردن ویرانگرترین اقدام در تخریب تخت جمشید توسط جانشین امامقلی
خان رخ داد.حکومت در آن زمان مخارج سفیران و سیاحان خارجی را تا وقتی که درون قلمرو پادشاهی بودند میپرداخت و هر منطقه مسئولیت هزینههای زندگی و اقامتگاهشان را عهدهدار بود و بهدیگر سخن هرچه آنها بیشتر میماندند مخارج بالا میرفت. شاردن گزارش میدهد که یکبار والی فارس پی برد که هزینه روستاهای نزدیک ویرانههای چهلمنار (تختجمشید) بهویژه استخر بهطور عجیبی زیاد است. وی سپس فهمید که علت چنین هزینههایی این بود که بیشتر سیاحان اروپایی میخواستند روزهای زیادی بمانند تا بقایای شکوهمند و حیرتانگیز تختجمشید را ببینند و طبیعتاً هزینههای اقامت موقت آنها توسط حاکم محلی پرداخت میشد. برای همین، گروهی شصتنفره از مقامات رسمی و کارگران را برای محو و تخریب سازهها و نقوش تختجمشید فرستاد که عامل چنین بار سنگین مالی برای منطقه در نظر گرفته میشد»
«خارجیهای بسیاری در آغاز سده هفدهم به ایران میآمدند و گفتهاند که امامقلی
خان، والی پارس در آن زمان، پیشنهاد کرد تا پرسپولیس را نابود کنند تا یکی از موردتوجهترین مقاصد بازدیدکنندگان خارجی از میان برداشته شود»
#جورجینا_هرمان در کتاب «تجدید حیات هنر و تمدن در ایران باستان» مینویسد
: «
شصت نفر را به منطقه تختجمشید اعزام کرده و دستور داده بود تندیسها را خراب کنند تا از علاقه اروپاییان نسبت به بازدید از آنها کاسته شود و روی برخی از نقشبرجستههای دوره ساسانی هم این تخریب همگانی بهچشم میخورد»
جُرج کرزن نیز مینویسد:«
بنابر قول شاردن شاه عباس هم مأمورانی برگماشته بود که برای بنای كاخهای او از آنجا سنگ بیاورند و باز امامقلی
خان والی گردنفراز پارس همین کار عنیف را برای ابنیه حاكمنشين خود در شیراز کرد و وزیر
شاه صفی که از رفتوآمد پژوهندگان اروپایی به تختجمشيد که وی پذیرایی از ایشان را بر عهده داشت آزردهخاطر شده بود شصت نفر مأمور فرستاد تا آنچه از حجاریها و آثار را که قادر باشند از میان بردارند»
یادداشتها:
۳- هرمان، جورجینا. (۱۳۸۸). تجدید حیات هنر و تمدن در ایران باستان ترجمۀ مهرداد وحدتی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.ص ۸
۴- کرزن، جرج. (۱۳۷۳). ایران و قضیۀ ایران. ترجمۀ غلام
علی وحید مازندرانی. جلد دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.ص ۲۳۱
این پست را بکوبید بر دهان یک سری از ملیگرایان بیخردی که با جهل و تعصب و پافشاری تمام میگویند حکومت خلیفهایی و پدر جمهوریاسلامی یعنی
#صفویه ایران را به زمان قدرت و قلمرو ساسانیان برگرداند و میگویند
شیخ #اسماعیل_صفوی نامهای شاهنامهایی انتخاب میکرد و عاشق ایران باستان بود.
پرده تاریخ ایران در زمان صفویه اگر کامل کنار برود، سیاهیهایی زیادی نمایان میشود که در طول تاریخ ایران در اوج خودش بودهhttps://t.center/Derafsh_IRANshahr 🔥