#تاریخ_سیاسی 💢 دوره سوم مجلس شورای اسلامی🔸سومین دوره انتخابات
مجلس شورای اسلامی در فروردین ماه ۱۳۶۷ برگزار شد و دو موضوع مهم، شرایط انتخابات را تحت تاثیر قرار داد. اولین موضوع
انحلال دو حزب جمهوری اسلامی و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و دیگری
اختلاف نظر گسترده بین شورای نگهبان و وزارت کشور بود. این دو نهاد بر سر سه مسئله انتخاب اعضای معتمدین هیات های اجرایی، تایید صلاحیت نامزدها و تایید صندوق های رای و نتایج نهایی برخی حوزه های انتخابیه از سوی هیئت نظارت، تفاوت عقیده داشتند.
🔸شورای نگهبان بر اساس اصل ۹۹ قانون اساسی که عبارت بود از
” نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آرای عمومی و همه پرسی بر عهده شورای نگهبان است.”اعتقاد داشت نظارت بر صلاحیت کاندیداها هم وظیفه این شورا است. از طرف دیگر وزارت کشور با
استناد به قانون انتخابات،
هیات های اجرایی را مسئول تشخیص صلاحیت کاندیداها می دانست و معتقد بود تنها نظارت و بازبینی صلاحیت کاندیداهایی که توسط هیات اجرایی تایید نشده اند بر عهده شورای نگهبان است.
🔸پس از برگزاری انتخابات در فروردین ماه ۱۳۶۷
سومین اختلاف بین هیات های اجرایی و شورای نگهبان شکل گرفت. ۲۶ روز پس از برگزاری مرحله اول انتخابات
مجلس سوم و با وجود اعلام نتایج انتخابات توسط وزارت کشور، شورای نگهبان اعلام کرد که فقط نتیجه ۴۵ حوزه انتخاباتی را پذیرفته است و بقیه باید بازشماری شوند؛ اما
امام خمینی در نامه ای به شورای نگهبان صحت انتخابات را تایید و از آنها خواست تا تلاش کنند مرحله دوم انتخابات سر موعد انجام شود. بنابراین شورای نگهبان با
پادرمیانی امام خمینی نتایج نهایی انتخابات و صحت آن را اعلام کرد.
🔸انتخابات در ۱۹ فروردین ۱۳۶۷ و ۲۳ اردیبهشت ۱۳۶۷ در دو مرحله برگزار گردید.
مشارکت در سراسر کشور ۵۹/۷۲ ٪ و در تهران ۴۳٪ بود. از مجموع ۲۷٬۹۸۶٬۷۳۶ نفر واجد شرایط رای ریزی مجموع ۱۶٬۷۱۴٬۲۸۱ رای معادل ۵۹/۷۲٪ به صندوقها ریخته شد. در مرحلهی اول انتخابات ۱۸۰ نفر و در مرحلهی دوم ۸۲ نفر به
مجلس راه یافتند.
🔸همانطور که اشاره شد دو حزب مهم فعال در انتخابات های
مجلس اول و دوم ، پیش از سومین دوره انتخابات
مجلس شورای اسلامی منحل شدند. گروه دیگری که دستخوش تغییرات قابل توجهی پیش از انتخابات
مجلس سوم شد،
جامعه روحانیت مبارز بود. بر اساس سخنان حجت الاسلام موسوی خوئینی ها، تفاوت سلیقه درباره اداره سیاسی کشور و اختلاف بر سر میزان پایبندی و نحوه اجرای مبانی فقهی امام خمینی باعث
انشعاب “مجمع روحانیون مبارز” از “جامعه روحانیت مبارز” شد. مجمع روحانیون مبارز با شعار “اسلام برهنگان” و با الویت هایی چون
۱. دفاع از محرومین و مستضعفان و تحقق منشور انقلاب
۲. پشتیبانی از نهادهای اجرایی پیرو خط امام
۳. اقتدار دادن به
مجلس با انتخاب صحیح نمایندگان
، لیست جداگانه ای ارائه دادند.
🔸در مجموع ۷ گروه و تشکل فعال در انتخابات
مجلس سوم شورای اسلامی حضور داشتند:
جامعه روحانیت مبارز تهران، مجمع روحانیون مبارز تهران، دفتر تحکیم وحدت، انجمن اسلامی معلمان ایران، انجمن اسلامی وزارت خانه ها و موسسات دولتی و انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها. در بین این گروه ها خانه کارگر و انجمن اسلامی معلمان ایران در بیشتر شهرهای تهران شعبه داشتند و فعال بودند که از لحاظ فکری به مجمع روحانیون مبارز تهران نزدیک بود.
🔸نتیجه سومین دوره انتخابات
مجلس شورای اسلامی، نمادی از
پیروزی مجمع روحانیون مبارز در فضای سیاسی آن دوران بود که با شعارهای مساوات و عدالت و دفاع از مستضعفین پا به عرصه گذاشته بود. حدود دو
سوم از نمایندگان منتخب برای کسب کرسی های
مجلس سوم از اعضای مجمع روحانیون مبارز و یا از احزاب نزدیک به آن بودند. این در حالی بود که جناح راست در مجموع با فرستادن ۱۰۰ نماینده در کشور به
مجلس سوم شورای اسلامی، توانست فراکسیون اقلیت را تشکیل دهد.
🔸رییس مجلس اکبر هاشمی رفسنجانی بود که پس از انتخاب وی به عنوان رئیسجمهور، مهدی کروبی رئیس
مجلس شد و حسین هاشمیان و اسدالله بیات نائب رییسان بودند. در این دوره و پس از بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی، نام
مجلس شورای ملی رسماً به
مجلس شورای اسلامی تغییر یافت.
پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ ایران و عراق، وفات امام (ره)، بازنگری در قانون اساسی و حدود اختیارات رهبری و ادغام ریاست جمهوری و نخست وزیری از حوادث مهم این دوره و سازندگی ویرانههای جنگ، ذهن مشغولی این دوره از
مجلس بود.
#تاریخ_سیاسی #مجلس_سوم#کمیسیون_سیاسی @ArmaneQalam 🌱