#رسم_و_رسوم_استان_مرکزی🔴 اشاره ای مختصر به آداب و رسوم گذشته ی مردم اراک (از آغاز زمستان تا فرارسیدن بهار)
💎 کلید واژه :
#شب_چله #چله_بزرگ #چله_کوچک #چارچار #کوسه_ناقالی #شب_گزنه #اسفندار_مذ #طلسم_خرفستران #رشکی_ماسی🔵 در دوران گذشته ، مردم توابع اراک امروزی که شامل کرج ابودلف ، شرا ، فراهان می شد در روز اول دی ماه ، "شب چله" را جشن می گرفتند که این آغاز "چله بزرگ" به مدت 40 روز بود (اول دی ماه تا 10 بهمن ماه) و بعد از آن چله کوچک که 20 روز بود (10 تا 30 بهمن ماه) را سر می گرفتند و بدین طریق ایام زمستان خود را سپری می نمودند . میان چله بزرگ و چله کوچک ایامی دیگر بود که آنرا "چارچار" می گفتند که 4 روز انتهایی چله بزرگ و چهار روز ابتدایی چله کوچک را شامل می شد . در این ایام زمستانی مردم کشاورز و دامدار جشن هایی را می گرفتند که از ذکر تمامی آن در اینجا خودداری می شود ولی معروف ترین آن در ایام چارچار بود که "
کوسه ناقالی" به میان مردم می آمد و پایان چله بزرگ و آغاز چله کوچک را برای مردمان جار می زد . ایامی که اوج سرمای یک سال بود و ابوریحان بیرونی می گوید : اهالی کرج ابودلف آنرا "شب گزنه" می گویند .
🔵 پس از پایان این ایام زمستانی و برگزاری آداب و رسوم مختلف که چیزی جز جشن و سرور نبود در نواحی تابعه اصفهان و ری که منطقه اراک امروزی شامل آن می شد در 5 اسفند ماه جشنی به نام اسفندارمذ (اسپندار مزدگان) برگزار می شد که این روز را روز عقلانیت و بردباری می دانستند و اعتقاد داشتند اسفندارمذ فرشته ای فرستاده ی خداست که برای زن ها فرستاده شده است . پس در این روز که عید زنان محسوب می شد مردان به آنها هدایایی را می دادند . که به گزارش ابوریحان بیرونی این رسم از دوران پیش از ورود اسلام به ایران انجام می شده و تا قرن 4 هـ .قـ . از آن باقی مانده است . همچنین در این روز مردم کشمش و دانه انار را می کوبیدند تا شکلی خمیر مانند پیدا کند و آنرا بر کاغذ نوشته ای که روز اسفندارمذ را شکر می کرد قرار می دادند و این طلسم را بر 3 سوی خانه ی خود به جز طرف چهارم که سمت ورودی خانه بود قرار می دادند تا از گزند خرفستران (عقرب و مار و ...) در امان باشند .
🔵 چند روزی از اسفندارمذ (عید زنان) سپری می شد که نوبت "رشکی ماسی" می رسید و او به کوچه ها و محله ها می آمد و به مردم نوید بهار و ایام نوروز را می داد .
🔴 منابع :
- کتاب آثار الباقیه نوشته ابوریحان بیرونی
- کتاب اراک نامه نوشته یوسف نیک فام
- کتاب تا۵ریخچه تئاتر و نمایش در اراک نوشته صدیقه حسن زاده
✍️ #عرفان_ساوه_ایhttps://telegram.me/joinchat/BhG_3zwc6l9GVEZnbZhGLw