☀️🌴 @AdabSar☀️ آشنایی با جشنهای ایرانی
☀️ جشن آغاز تابستان
🌳 در آغازین روز تابستان، با آغازیدن تیر، ماه آرش شیواتیر، این استورهی کمانگیر، جشنهای پرشمار تابستانی در ایران باستان آغاز میشد. جشنهایی در ستایش روشنایی بیشتر و بلندترین روز سال، جشنهایی در ستایش فرزانگی و جشنهایی برای شادی! واپسین روز خرداد نیز جشنی برای پیشوازی جشنهای تابستانی برپا میشد.
🍃 در ایران آغاز هر فَرشیم/وَرشیم(فصل) بهانهای برای جشن بود و در گاهشماری گاهنباری ایران، آغاز سال نو با آغاز تابستان همزمان بود. در این زمان
چلهی
تموز(
تموز به چمار گرمای سخت) نیز آغاز میشد و تا دهم امردادماه دنباله داشت.
جشنهای تابستان، جشنهای گرامیداشت آب و آفتاب بودند و بیشتر جشنهایی که در
چلهی
تموز برگزار میشدند، یک ریشه داشتند.
🌴 در آغاز تابستان، خورشید بیش از هر زمان دیگری در بالاترین جایگاه خود بوده و روزها بسیار بلند است. از سویی مردم جهان باستان به پدیدههای کیهانی دلبستگی بسیاری داشتند و رویدادهای کیهانی را با باورهایشان میآمیختند.
ایرانیان برای بازشناسی(تشخیص) روز نخست تابستان و دگرگونی تابستانی از سازههای خورشیدی و گاهشمار آفتابی همچون "چهارتاغی" بهره میبردند که هنوز از یک نمونه از آن در نیاسر کاشان بهرهبرداری میشود.
☘ در پگاه یکم تیر و همزمان با سر زدن خورشید، زنان اسپند دود میکردند و درآیهی(ورودی) خانه را آب و جارو میکردند.
یکی از شناختهشدهترین آیینهای یکم تیر، برگزاری یادبودی برای گرامیداشت جانسپاران(شهیدان) میهن بود. به باور پیشینیان در این روز بسیاری از ایرانیان باستان در راه پاسداری از خاک میهن جان سپردند. اکنون این آیین در میان زرتشتیان برگزار میشود.
🌿 امروز در یکم تیر گرامیداشت
چلهی
تموز در استان خراسان و جشن آبپاشونک در چند شهر میانی کشور همچون اراک و فراهان برگزار میشود. در جشن آبپاشونک، مردم در گردشگاهها و دشتها آببازی میکنند. این آیین همسان و همریشه با جشن آبریزگان در میانهی تیر است.
🌴 در نیمروز(جنوب) خراسان از یکم تیر تا دهم امرداد را
چلهی
تموز و از دهم امرداد تا آخر این ماه را «
چلهی خرد» میگویند.
«جشن ۹۰روز» است که هنوز در روستای «حوضماهی» شهرستان مبارکه برگزار میشود، به جا مانده از جشنهای
چلهی
تموز است.
🌾 جشن "روز زیادی" در واپسین روز خرداد برای پیشواز فرارسیدن بلندترین روز سال و آغاز تابستان برگزار میشد و گفته میشود که برای همین نام خرداد به مانَک(معنی) رسایی را برای این ماه برگزیدند.
🕊 در سال ۲۰۱۴ ترسایی(میلادی)، هندوستان توانست روز یکم تیر را با نام روز جهانی یوگا و با آیینهای "درود بر خورشید" در سازمان کشورهای همبسته(ملل متحد) نیز آیینمَند(رسمی) کند. بسیار پیش از این، آیینهای گرامیداشت خورشید و هماهنگی با آن در آیین مهرپرستی یا میتراگرایی پدید آمده بود.
✍ #پریسا_امام_وردیلو________📚 برداشت آزاد از:
۱- راهنمای زمان جشنها و گردهماییهای ملی ایران باستان
#رضا_مرادی_غیاث_آبادی۲- گاهشماری و جشنهای ایران باستان
#هاشم_رضی۳- ایراننامه
#شاهین_سپنتا۴- گاهشماری و جشنهای ملی ایرانیان
#ذبیح_الله_صفا________#جشن_های_ایرانی #چله_تموز #تیرگان #جشن_آغاز_تابستان #آب_پاشونک☀️🌴 @AdabSar