🕊☀️ باورهای افسانهای جشن مهرگان
b2n.ir/MitraIndia☀️ #مهرگان پس از نوروز دومین و بزرگترین جشن ایران باستان بود و میتوان گفت این دو جشن آیینها و افسانههای همانندی داشتند. در زمان ساسانیان مردم باور داشتند که خداوند در نوروز یاکَند(یاقوت) و در مهرگان زبرجد را آفرید.
☀️ کُرپنها و کاویها دو تیره از ایرانیان در زمانهی مهرپرستی یا خورشیدپرستی بودند که در راه ایزد مهر گاوهای بسیاری را در کوهی که نیایشگاهشان بود، میکشتند و گوشت آنها را رها میکردند تا خوراک دیگر جانوران شود. در افسانههای زرتشتی درباره پیامبری زرتشت گفته شده که گئوشورون(روح گاو) در پیشگاه اهورامزدا نالید و از ستم آنان گلایه کرد. اهورامزدا پیامبری فرستاد تا با کرپان(قربانی) کردن جانوران در راه باورها و بیشروی(افراط) در هر کاری بستیزد. واژهی قربانی ریشه در نام این تیرهی باستانی دارد.
☀️ در نگارههای برجستهی رومی چنانکه در این فرتور(عکس) میبینید (
t.me/AdabSar/19176) ایزد مهر گاو را دنبال میکند و هنگامی که گاو خسته شد، او را با خنجر میکشد. سپس از مغز تیره(نخاع) گاو بنشن(حبوبات) پدید میآید و از خون او تاکها میرویند تا موبدان و مغان در نیایشهای گروهی می بنوشند. در این هنگام اهریمن و دستیارانش میکوشند تا از این رخداد شگرف جلوگیری کنند ولی خدا آهنگ آن داشت که ایزد مهر با این جانور پیشکش شده به درگاهش زندگی جهان را جانی تازه بخشد.
☀️ در افسانههای ایرانی نمود بیرونی مهر، تابش و روشنی هنگام سپیدهدم و شامگاه(غروب) است. ولی در افسانههای ترسایی(مسیحی) مهر در غاری تاریک از دوشیزهای به نام ناهید زاده شد. در افسانههای کهن زنان میتوانستند از باد نیز باردار شوند.
☀️ گفته شده که در هند باستان میترا یا میتره/میثرَه(ریشه میثاق) با ایزد باد به نام «ورونه» همراه بود. میثره همان پیمان و میثاق بود و ورونه هم راستی و درستی. در نیایشها این دو نام را میآمیختند و میتره-ورونه را میستودند. در افسانههای هندی از هنگامی که ایزد هوم یا نگهبان گیاه هوم به دست میترا و دیگر ایزدان کشته شد، بهرهی میترا از کشتهی هوم شیرهاش بود که به سرتاسر زمین فروریخت و گیاهان و جانوران از آن پدید آمدند.
☀️ باورهای مهرپرستی چنان ژرف و ریشهدار است که رفتارها و روشهایی از آن به روزگار ما هم رسیده است. نگاه کردن به آسمان هنگام نیایش خدا، همانند کردن خدا به شید(نور/هو النور) بهویژه خورشید و کشتار دلخراش و سنگدلانه جانوران در دید همگان و به انگیزهی دوری از چشمزخم و گزند چند نشانه از آن هستند.
✍ #پریسا_امام_وردیلو📗 برگرفته از:
-جشنها و آیینهای ایرانی
#منصوره_میرفتاح-جشنها و آیینهای ایرانی با تکیه بر اسطوره و مردمشناسی
#حسام_الدین_مهدوی-اساطیر و آیینهای باستانی جهان
#غلامرضا_معصومی☀️ فرتور: نگارهای هندی از ایزد مهر
#جشن_های_ایرانی #جشن_مهرگان☀️🕊 @AdabSar