ادب‌سار

💫

ای گشته من از غمِ فراوان تو پست
شد قامت من ز درد هجران تو شَست

ای شُسته من از فریب و دستان تو دست
خود هیچ‌کسی به سیرت و سانِ تو هست؟

#ابوشکور_بلخی
@AdabSar

🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

بر آن آفرین کآفرین آفرید
مکان و زمان و زمین آفرید!
#شاهنامه #فردوسی


🔅آشنایی با نام‌های ایرانی
بخش نخست: «مهرآفرین»، «مهرآفرید»، «آفرین»، «آفرش»، «آفرینش» و «آفرت»


گروه نام‌هایی که با "آفرین" و "آفرید" درآمیخته‌اند، نام‌های خوش‌آهنگ ایرانی هستند.

🌞"مهر+آفرین" به ماناک(معنی) آفریننده‌ی مهر یا میترا(خورشید) و از برنام(لقب)های خداست. "مهرآفرین" همچنین به مانای(معنی) آفریننده‌ی مهربانی، دوستدار مهربانی، ستایش‌گر مهربانی و مهربان است.

🤝واژه‌ی "مهرآفرین" به چمار(معنی) پدیدآورنده‌ی دوستی و مهربانی و در ستایش دوستی نیز به کار می‌رود. برای نمونه:
"از دوستان مهرآفرین ادبسار برای پیام‌های پرمهرشان سپاسگزاریم"

📜"آفرین‌خوانی" ستایش‌های سرودگونه و سخنانی که در جشن‌ها به‌ویژه برای پادشاهان می‌خواندند.
- ز یزدان چو شاه آرزوها بیافت
ز دریا سوی خان آذر شتافت
بسی زر بر آتش برافشاندند
به زمزم همی آفرین خواندند!
فردوسی

- آفرین و مدح سود آید همی
گر بگنج اندر زیان آید همی!
#رودکی

☀️پیش‌تر در ادبسار به واژه‌ی "مهر" یا "میترا"، خاستگاه، ریشه و جایگاه آن بسیار پرداخته‌ایم که می‌توانید در این پیوند بخوانید:
T.me/AdabSar/7569

🕊واژه و نام دخترانه‌ی "آفرین" به چم(معنی) ستایش، نیایش، نیک، درود، ستودن، دوست داشتن، آفریدن و هست کردن است.
"آفرین" از ریشه‌ی اوستایی Frāy (فرای) به چمار(معنی) خشنود کردن است که پیشوند "آ" در اوستایی به چم "چیز نیکی را برای کسی آرزو کردن" است.(منصوری)
این واژه در پارسی پهلوی و امروز به دیسه‌ی(شکل) "آفرین" درآمده است.
"آفرین" بن کنون "آفرید" و "آفرید" بن گذشته‌ی "آفرین" است.(نام‌های ایرانشهری)
"آفرید" در پهلوی به "آفریت" و در پارسی امروز به "آفرید" و "آورید"(آوردن) دگرگون شد.

😠واژه‌ی "نفرین" نیز هم‌ریشه با آفرین است که پیشوند "آ" جای خود را به پیشوند نایی(منفی) "ن" داده است:
- بی‌آزاری و خامُشی برگزین
که گوید که "نفرین" به از "آفرین"
فردوسی

🤔بر پایه‌ی یک دیدگاه "آفرین" ریشه در "اَفری"(افسوس و مُروا)+"وانا"(آرزو و خواست که به گمان از ریشه‌ی سنسکریت است) دارد.

👏🏻"آفرین" در ادب پارسی:
مُروا(دعای خیر):
- ز یزدان بر آن شاه باد آفرین
که نازد بدو تخت و تاج و نگین!
فردوسی

نیک‌بختی:
- چنین باد و هرگز مبادا جز این
که او شهریاری شود بآفرین!
فردوسی

ستودن:
- مر او را بسی داد آب و زمین
درم داد و دینار و کرد آفرین!
فردوسی

- شادباش:
- بر اورنگ زرّینْش بنشاندند
به شاهی بر او آفرین خواندند!
فردوسی

ستایش:
- توانگر برد آفرین سال و ماه
و درویش نفرین برد بیگناه!
#ابوشکور

نیایش:
- بدین پنج هفته که من روز و شب
همی به آفرین برگشادم دو لب!
فردوسی

سپاسگزاری:
- جهاندار پیش جهان آفرین
نیایش همی کرد و خواند آفرین!
فردوسی

درود:
- ز سام نریمان به شاه جهان
هزار آفرین باد و هم بر مهان!
فردوسی

ارج نهادن:
- چو بر دین کند شهریار آفرین
بر آرد ورا پادشاهی و دین!
فردوسی

خوشی و بخت:
- جهان شد ز دادش پر از آفرین
به فرمان دادار دادآفرین!
فردوسی

آمرزش برای درگذشته:
- بسی آفرین بر سیاوش بخواند
که خسرو بچهره جز او را نماند!
فردوسی

نیکی:
- به نام خداوند خورشید و ماه
که او داد بر آفرین دستگاه!
فردوسی


🌬نام دخترانه "آفرینش" به چم پدید آوردن، آفریدن، کار و کنش، نوآوری، خشنود کردن، دوست داشتن، ستودن، درود و سپاس است. "آفرینش" نام کارریشه(مصدر) "آفرین" است.(نام‌های ایرانشهری)
"آفرش" همان آفرینش به مانک آفریدن است.(احمد کسروی)
- من از آفرینش یکی بنده‌ام
پرستنده‌ی آفریننده‌ام!
فردوسی

"آفرینش" گاه به چم آفریده شده است:
- ازین ازغ‌ها پاک کن مر مرا
همه آفرین زآفرینش تو را!

گاهی هم "آفرینش" به چمار سرنوشت است:
- تو با آفرینش بسنده نه‌ای
مشو تیره چون پرورنده نه‌ای!
فردوسی

🤰🏻نام دخترانه "آفَرت" هم‌ریشه با آفریدن و واگویش(تلفظ) کردی آن و نزدیک به دیسه‌ی پهلوی "آفرین" است و به شَوَند(دلیل) باروری و زایندگی یا پدید آوردن، به زنان و مادران گفته می‌شود.(ماموستا هه‌ژار)

گفته می‌شود "آفرت" در لکی و بختیاری برای دوشیزگان به کار می‌رود و در آذری به "آورات"(زن) و سپس "آروات" دگردیس(تبدیل) شد. درباره‌ی این داوخواهی(ادعا)ها، گواه روشنی یافت نشد.

🇮🇷چند نام ایرانی هم‌آوا:
👧🏻 مهرآذین، مهرین، مهرآرا، مهرگان، آوا، آفتاب، آوِنا، آیرین و...
👦🏻 مهبان، مهبد، مهداد، مهباد، آریو، آمنید، مهراب، مهروز، مهرپو و...

✨برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم✨

#پریسا_امام_وردی
#نام_دخترانه_ایرانی
#مهرآفرین #مهر_آفرین #آفرین #آفرش #آفرینش #آفرت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸