🌾🌿🌾أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ... (حدید/۱۶)
گفته اند که این آیه بود که فضیلِ عیاض ِ راهزن را متحول کرد و به مرتبه ای رساند که ستوده ی اقران" گشت.
قصه ی او را از زبان عطار بشنویم:
"يک شب کاروانی می گذشت
در ميان کاروان يکی قرآن می خواند. اين آيت به گوش فضيل رسيد:
"الم يان للذين آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله"
آيا وقت نيامد که اين دلِ خفته ی شما بيدار گردد؟!
تيری بود که بر جان او آمد...
- ای فضيل! تا کی تو راه زنی؟
گاهِ آن آمد که ما نيز راه تو بزنيم!
فضيل از ديوار فرو افتاد و گفت:
گاهِ گاه آمد از "وقت" نيز بگذشت."
گویی در آن حال این بیت از مثنوی مولانا زبانِ حالِ فضیلِ سرگشته بود:
"وقتِ" آن آمد که من عریان شوم
نقش بگذارم سراسر جان شوم
در ادبیات عرفانی "وقت" از اصطلاحات کلیدی است و به حال و حالتی گفته می شود که ناگهان بر سالک هجوم می آورد و او را مطیع و مُنقاد خود می کند.
گمان می کنم هر آنکس که بویی از معنی و معنویت برده است و دایم "از روز گذر کردن اندیشه" می کند، عاقبت -دیر یا زود- معروض این "وقت" خواهد شد.
حالا این وقتِ خوش به سراغِ یکی در جوانی و برای بعضی در میان سالی و یا حتی در روزهای پایانی عمر می آید
به هر حال به توصیه حافظ هرگاه که این وقت خوش دست داد باید قدرش را دانست و مغتنم اش شمرد؛ زیرا "پیوند عمر" به مویی بسته و هر آن ممکن است از هم بگسلد و فرصت ها از دست بروند.
بقول صائب تبریزی:
عمرها چنان سست و ناپایدارند که "از نسیمی دفتر ایام برهم می‌خورد!"
در این آیه "خشوع قلب" به معنی نرم و منعطف شدن دل است.
دلی که نرم و خاکی شد بذر "ذکر" را می پذیرد و پُر می شود از گل های معرفت.
اما اگر غفلت بر جان آدمی حاکم گردید و قلب از خشوع و خضوع بازماند کم کم سختی و سنگی از راه می رسد و هرگز دانه ی بذری در آن جوانه نمی زند و به قول مولانا:
از بهاران کی شود سرسبز سنگ
خاک شو، تا گُل برآری رنگ رنگ
#حسین_مختاری@rahe_aseman 🌾🌿🌾
